lapas denpasar de dag van de afspraak I li 1 met Myuran is het druk bij V».*/ 1^""^ de gevangenis. Verschil lende mensen met kleine kinderen wachten voor de deur van het monolithische gebouw middenin de chaotische woonwijk Kero- bokan. Hoewel slechts een paar kilometer verderop, de vakantiestranden van Bali lijken ineens ver weg. Lange procedures, gedoe. In een onzichtbare rij wurmen bezoekers zich naar binnen waar stuk voor stuk alle meegenomen tassen wor den doorzocht. Er worden vragen gesteld en na een goedkeurend knikje mag het bezoek eindelijk de betonnen vesting in. Een paarse stempel op de onderarm garandeert de weg naar buiten als het bezoekuur straks voorbij is. Twee deuren met bewaking scheiden de drukke straat van de ruimte waar gevan genen hun dierbaren ontmoeten. Op de betegelde binnenplaats zitten honderden mensen dicht bij elkaar op versleten matjes op de grond. Bewakers kijken ontspannen toe als meegebrachte plastic zakjes van ei genaar wisselen. Ondertussen priemen felle zonnestralen door het plastic afdak waaron der sigarettenrook samen kringelt. Mensen deppen zweet van hun voorhoofd. Er wordt gelachen, sommigen zwijgen. In een donkere hal achter de bezoekersruim te staat Myuran Sukumaran met een rechte rug, bescheiden glimlach en de handen in de zakken op zijn bezoek te wachten. Na een stevige handdruk neemt hij ons door een smalle deur mee naar buiten. Over het buitenterrein worden namen omgeroepen van mensen voor wie bezoek is gearriveerd. In het midden van het terrein staat de Tower, een groot, vierkant gebouw waarin tiental len levenslang- en ter dood veroordeelden zitten opgesloten. Onder hen een deel van de Bali Nine; negen Australiërs die in 2005, het jaar dat Nico Vrielink op Bali aankwam, werden opgepakt toen zij ruim 8 kilo heroïne naar Australië wilden smokkelen. Myuran is een van hen en kreeg voor zijn aandeel de doodstraf. Langs verweerde sportvelden waar kleine groepjes gevangen bijeenzitten, gaan we verder het terrein op. Passerende bewakers groeten ons vriendelijk als we de ruimte naderen waar het schilderproject plaatsvindt en Nico zijn lessen geeft. We komen uit op een binnenplaats die is vol gelopen met rioolwater van de verschillende omliggende gebouwen dat door slechte af watering niet weg kan lopen. Myuran waadt op zijn slippers door het vieze water voor ons uit naar het schilderatelier. In de door zon verlichte ruimte hangen tientallen kleurrijke schilderijen aan de muur. Een aantal mensen is in stilte bezig met verf en doeken. Hier vergeet je al gauw dat je in een gevange nis bent. Myuran, zichtbaar op zijn gemak, geeft tekst en uitleg over het project dat hier plaatsvindt. 'Twee keer in de week komt hier een cur susgroep bij elkaar onder leiding van Nico. Door de lessen verbetert onze techniek en leren we onze creativiteit gericht te uiten. Door het schilderen kunnen we onze straf voor even vergeten en verdwijnt de boosheid en frustratie uit ons lijf. De uren die we hier doorbrengen zijn daarom heel waardevol. Door het project blijven we bovendien in verbinding met de buitenwereld, en voel je je minder geïsoleerd.' Tot twee jaar geleden gebeurde er nog zo goed als niets in Kerobokan. Voor de meer dan 1100 gevangen waren er nauwelijks activiteiten en was er geen rehabilitatiepro gramma. In de overvolle cellenblokken van de gevangenis, waar eigenlijk maar voor 300 mensen ruimte is, sloeg verveling snel toe en ontstonden gemakkelijk problemen. De eerste jaren waren voor Myuran het moeilijkst. Toen hij met schilderen en het opzetten van een cursus begon, kreeg hij al snel medewerking van de gevangenis bewaarders en de directeur en veranderde het leven in de gevangenis voor hem en de anderen. Al snel kwamen er andere cursus- 22 Moesson Moesson #12 juni 2012.indd 22 24-05-12 22:17 WfJfPWf:

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 2012 | | pagina 22