■sambals^S-
Medewerkers Ruth en Tosca met Koos
Sambalshop NU
Postbus 2311
9704 CH Groningen
T 06 - 20 97 57 14
www.sambalshop.nu
info@sambalshop.nu
De Sambalshop is in een nieuw jasje gestoken
met eigenaar Koos van Dam. Inmiddels kent
de "Awas Pedis!!" meer dan veertig verschil
lende soorten sambalans. Koos vertelt hoe
zijn voorliefde voor sambal is ontstaan.
Door Mandy Mensingh
Mijn vader was een tovenaar
Hoewel geboren te Groningen met een
Nederlandse moeder en Joodse vader, is Koos
opgegroeid met een Indische paplepel. Voor
dat Koos in 1958 ter wereld kwam, was zijn
vader dienstplichtig en als marinier gelegerd
in Soerabaja. Koos: 'Mijn vader heeft beide po
litionele acties meegemaakt, die een enorme
indruk op hem hebben gemaakt. Hij sprak er,
net als velen, nooit over, maar bracht wel de
typische Indische gastvrijheid en eetcultuur
mee. De welbekende koekjestrommel die na
één koekje verdween, kwam er bij ons thuis
niet aan te pas. Ik weet niet van wie of waar
mijn vader heeft leren koken, maar hij kon
de heerlijkste Indische gerechten bereiden
waarbij hij vaak kippenlevertjes gebruikte
en allerlei voor mij onbekende kruiden en
specerijen. Voor die specifieke ingrediënten
moest hij naar de enige toko in Groningen,
"Toko Preanger". Wanneer hij mij meenam
waren dat voor mij wonderlijke en mysteri
euze ervaringen. Wanden vol met kleine laden
waarin gedroogde blaadjes, kleine visjes, ge
malen kruiden en kleurrijke soorten kroepoek
zaten. Op de grond balen rijst, gedroogde
kokos, pakken noodles en heftig ruikende
gedroogde garnalen plakken. Ik had het idee
dat mijn vader een tovenaar was, want niet
alleen kocht hij voor mij vreemde dingen óók
praatte hij nog eens een geheime voor mij
onverstaanbare taal met mensen die ik nog
nooit eerder had gezien. Donkere mensen met
zwart haar en vrouwen met aparte kleding.
Thuisgekomen keek ik vaak toe hoe hij met
al die bijzondere spullen de meest exotische
gerechten klaarmaakte.
In die tijd heb ik mijn eerste sambal geproefd,
een kleine marteling. Mijn tong in de fik.'
Al met al zijn deze ervaringen bepalend
geweest voor de interesse van Koos in de
Indische en vooral de Molukse geschiedenis
en cultuur. Op de middelbare school trok Koos
veel op met Indische en Molukse leeftijdge
noten. In zijn vrije tijd voetbalde hij veel met
hen, maar had hij ook een andere vrijetijds
besteding. 'Ik maakte thuis zelf sambalans
en experimenteerde hier graag mee. Toen is
mijn voorliefde voor sambal begonnen.' Koos
kreeg nog een liefde, zijn vrouw Vera Anthony
waarmee hij twee zoons heeft gekregen:
Aaron (19) en Levi (15). 'Vera is geboren en
getogen in Kamp Nuis bij Marum. Haar vader
was een Molukse man afkomstig uit IhaMahu,
Saparua, haar moeder een Chinees Javaanse
vrouw uit Bandung. Haar vader overleed toen
we net een jaar verkering hadden. Direct
daarna besloten we naar Indonesië te gaan.'
Tijdens deze ruim drie maanden durende reis
heeft Koos kunnen proeven uit de keukens
van verschillende eilanden. Maar hoe is hij uit
eindelijk terecht gekomen bij de sambalshop?
'En hij zag dat het goed was'
Sinds 1970 verzamelt Koos allerlei literatuur
over Nederlands-Indië, Indonesië en de Mo-
lukken. Met zijn antiquariaat "Solo" is hij op
verschillende pasars boeken gaan verkopen.
Daar ontmoette hij de vorige eigenaar van de
Sambalshop, Eric van Duinen. Koos: 'Hij had
het erg druk, stond op vele pasars. Vera en
ik hebben toen samen een gedeelte van de
ADVERTORIAL
pasars overgenomen. Eric heeft ons ingewijd
in de geheime wereld van de sambal, en heeft
de Sambalshop eind 2010 aan mij overge
dragen en toevertrouwd.' Wat staat centraal
bij de Sambalshop? Koos: 'Een constante
kwaliteit en bijzondere, herkenbare smaken.
De sambalans zijn ambachtelijk bereid en
naar authentieke receptuur.' Met een ruim
assortiment is er voor ieder wat wils. De
allerlaatste smaak is de Vietnamese Sambal
"Saigon"; zeer kruidig en smaakvol met een
bereidingstijd van maar liefst vier uur! Deze
sambal is ook zeer geschikt voor roerbakge-
bruik. Favorieten onder de samballiefhebbers
zijn de heetste sambals, Sambal Gledek (Ja
vaans voor bliksem) en Sambal Menado, en de
meer smaakvollere sambals, de Sambal Peteh
Xtra en Sambal Tempeh. 'De Peteh Xtra is de
favoriet van mijn jongste zoon', vertelt Koos
trots. Wat is eigenlijk zijn favoriete sambal? 'Ik
heb niet echt een favoriet, het hangt helemaal
van mijn stemming af en wat ik eet. Maar, ik
eet (bijna) overal sambal bij!'
Proeven maar!
De sambalans zijn te proeven en te koop op
bijna iedere pasar in Nederland en sinds kort
óók op verschillende beurzen. Nieuwsgierig
naar waar en wanneer je een proefje van een
sambal kan wagen? Werp dan gauw een blik
op de website van de Sambalshop, of volg de
shop via social media. De sambalans kunnen
ook met een paar klikken online besteld wor
den via de website. Naast de samballijn "Awas
pedis!!" heeft de Sambalshop twee nieuwe
productlijnen: "Awas Kué!!" met acht verschil
lende smaken spekkoek én "Awas Garing!!"
met allerlei knapperige rijsttafel hapjes zoals
verschillende rempejek, kroepoek, emping en
katjang pedis.
Moesson #1 juli 2012.indd 36
29-06-12 11:25
