krijgen als adviseur bij de Haagse brandweer.
Hoe was dat mogelijk? In 1948 had zijn opa,
toen nog kolonel Van Langen de stad Djokja
veroverd en daarbij Soekarno gearresteerd,
waarna hij werd bevorderd tot generaal-
majoor. De overwinning zou van korte duur
zijn: Nederland moest zijn kolonie opgeven
en Indonesië werd in 1949 onafhankelijk
verklaard. Van Langen behoorde tot de leger
leiding die de ontmanteling van het KNIL ten
uitvoer moest brengen. Voor tienduizenden
manschappen, wapens, gebouwen moest
een nieuwe bestemming worden gevonden,
allemaal in samenspraak met de Indonesiërs.
Als chef-staf van de generale staf van Neder
landse troepen in Indië vervulde Van Langen
een centrale rol in het gehele proces. Toen op
26 juni 1950 het KNIL werd opgeheven werd
hij onderscheiden met de Bronzen Leeuw,
een hoge militaire onderscheiding.
Maar met het verdwijnen van de kolonie
kwam er ook abrupt een einde aan Van
Langens carrière. Wat was daarvan de reden?
In het boek beschrijft Hans Goedkoop hoe
hij in de archieven op zoek gaat naar een
antwoord. Er moest toch een brief, een
document, een rapport te vinden zijn waarin
dat stond?
Een paar keer denkt hij de verklaring ge
vonden te hebben. Het blijkt dat zijn opa
heeft geholpen om de omstreden Raymond
Westerling uit Indonesië te laten ontsnap
pen, nog voordat die door de Indonesiërs
berecht kan worden. In 1946 had Westerling
standrechtelijke executies laten uitvoeren
onder de bevolking van Zuid-Celebes. De
legerleiding en de politiek die een interna
tionale aanklacht wegens krijgsexcessen
vreesden, probeerden de zaak in de doofpot
te stoppen, maar lieten Westerling onge
moeid omdat hij onder de troepen en ook
in Nederland ongekend populair was en als
een held werd gezien. Toen Indonesië in 1949
onafhankelijk werd, bleek dat Westerling de
kolonie niet zonder slag of stoot wilde opge
ven. Hij plande in 1950 een staatsgreep, maar
die mislukte. Westerling bleef op vrije voeten
en wist, als door een wonder, geruisloos uit
Indonesië te ontsnappen. Zijn plotselinge
verdwijning maakte hem in de ogen van
velen nog legendarischer.
Van Langen organiseerde de ontsnapping
van Westerling buiten medeweten van de
Hoge Commissaris Hirschfeld, de hoog
ste vertegenwoordiger van Nederland in
Indonesië sinds de machtsoverdracht. Die is
woedend omdat Van Langen hem niet op de
hoogte heeft gesteld en daarmee de relatie
met het nieuwe Indonesië op het spel zette.
Als de Indonesiërs protesteren, eist Hirsch
feld het vertrek van Van Langen. Toch blijft
deze op zijn post.
In het Nationaal Archief in Den Haag vindt
Hans documenten die verklaren waarom zijn
opa toch mocht aanblijven. De Nederlandse
regering onder leiding van Drees en nota-
bene ook de Hoge Commissaris Hirschfeld
zelf, zoals uit de documenten blijkt, waren
het erover eens dat Westerling een lastpak
was die zo snel mogelijk uit Indonesië moest
verdwijnen. En ook de Indonesiërs waren
Westerling liever kwijt dan rijk, constateert
Hans tot zijn verrassing. De Indonesische
regering zag ertegenop om Westerling te
arresteren, omdat dat opnieuw tot bloedver
gieten zou kunnen leiden en de broze relatie
tussen Nederland en het nieuwe Indonesië
zou kunnen schaden. Van Langen heeft met
de ontsnapping van Westerling alle partijen
juist een dienst bewezen, concludeert Hans.
Het is niet de enige keer dat hij tijdens zijn
zoektocht op het verkeerde been wordt
gezet. In het boek beschrijft hij hoe hij nog
meer brieven en documenten vindt waaruit
blijkt dat zijn opa het oneens is met de poli-
07_n7_10 10-QA
Moesson #2 aua 2012.indd 34
