INTERVIEW
meest persoonlijke deel geworden', zegt Eric
de Vroedt in een Amsterdams café, waar hij
Moesson spreekt vanachter een muntthee
met veel gember.
Toen hij met mightysociety begon zag hij het
als een manier om af te rekenen met alles
wat hij op de toneelschool had geleerd. 'Daar
leerde je om de dingen vooral uit jezelf te ha
len. Bij migthysociety wilde ik af van die na
velstaarderij. Ik wilde juist bij de wereld be
ginnen, ontdekken wat daar gaande is. Mijn
voorstellingen zijn eigenlijk een soort alibi
om een half jaar met een onderwerp bezig
te zijn. Ik wilde me verdiepen in dingen die
ik totaal niet snapte, maar waar ik me wel
enorm over opwond, of het nou globalisering
was of de islam, of het populisme in de poli
tiek. Als je de krant een beetje bijhoudt weet
je eigenlijk niks. Ik wilde snappen hoe het
echt zit. Dat was in eerste instantie het doel
van elke voorstelling. Veel meer nog dan om
er als kunstenaar een moreel oordeel aan te
willen verbinden.'
Voor de research van het laatste deel ging hij
vorig jaar naar Indonesië. Eerst naar Jakarta
om het nieuwe Indonesië weer met eigen
ogen te zien en ook om te zoeken naar de
plek in Jatinegara (het vroegere Meester
Cornelis) waar zijn moeder als kind woonde.
Daarna reisde hij door naar Surabaya, omdat
zijn opa er ligt begraven op het ereveld Kem-
bang Kuning. Hij eindigde in Kuta op Bali,
omdat zijn vader daar heel erg ziek werd en
niet lang daarna overleed.
De laatste drie jaar van zijn leven ging zijn
vader telkens naar Bali, zegt Eric de Vroedt.
'Hij vertelde dat hij daar een nieuwe vriendin
had gevonden. Volgens hem werkte die
vrouw in een hotel, maar ik kan me niet
aan de indruk onttrekken dat mijn vader in
het grijze gebied van het sekstoerisme was
beland.'
Toen hij deze zomer zelf naar Indonesië ging
om op onderzoek uit te gaan, ontmoette hij
de chauffeur die zijn vader altijd rondreed.
Die vertelde hem dat zijn vader nog geen
vaste vriendin op Bali had gevonden, maar
wel die hoop koesterde. Vooralsnog was het
gebleven bij korte ontmoetingen met een
paar vrouwen. 'Je denkt misschien wat is
14 Moesson
nu eigenlijk het probleem? Toen mijn vader
nog leefde, durfde ik hem niet daarop aan
te spreken, maar ergens is er natuurlijk wel
een probleem, want mijn vader was zeventig
en die vrouwen waren allemaal veel jonger
dan hij.'
In mightysocietyio heeft Lex, zoals de vader
in het stuk heet, in de veertig jaar jongere
Tary wel een nieuwe liefde gevonden. Allebei
beweren ze dat de liefde wederzijds is. 'Dat
maakt het meteen gecompliceerder om het
af te keuren. Maar intussen loopt er wel een
geldstroom naar haar broer en twee zussen.
Lex betaalt het huis dat die broer voor de
familie laat bouwen. De hele familie heeft
belang bij die relatie en dat komt in werke
lijkheid natuurlijk ook veel voor. Veel mensen
zullen in eerste instantie denken: gatver, zo'n
oude man met zo'n veel jonger meisje. Maar
je kunt ook allerlei argumenten inbrengen
om het te verdedigen. Dan wordt het bijna
een kleinschalige manier van ontwikkelings
hulp met Lex als een soort suikeroom.'
Maar vaak is er meer aan de hand. In het stuk
blijkt dat de zoektocht van Lex uiteindelijk
een neurotische vlucht is voor zijn eigen
depressie. 'Ik denk dat veel van die mannen
op de vlucht zijn voor hun ingewikkelde
en gecompliceerde leven hier. Hun leven is
vastgelopen, hun carrière is ten einde, de
eenzaamheid slaat toe.'
Wat Lex overkomt is zijn echte vader ook
allemaal overkomen. Hij is gescheiden van de
moeder van zijn kinderen. Zijn tweede vrouw
is overleden aan kanker, in Nederland lukt
het hem niet om een nieuwe relatie te begin
nen en hij heeft nog amper contact met zijn
kinderen. 'Dus vlucht hij naar de andere kant
van de wereld om daar zijn roes te zoeken.
Die vlucht in de liefde is niets anders dan een
uitvlucht om zijn eigen ingewikkelde gevoe
lens op afstand te kunnen houden.'
Wat aanvankelijk een studie moest worden
naar het moderne Indonesië als exponent
van het opkomende Azië, werd uiteindelijk
een persoonlijke familiegeschiedenis. 'Ik ben
ingehaald door de realiteit van wat er met
mijn vader is gebeurd', zegt Eric de Vroedt.
Om toch nog iets van het moderne Indonesië
te laten zien, situeerde hij het stuk niet op
Bali maar in Surabaya, een stuk kleiner dan
Jakarta, maar nog altijd een miljoenenstad.
Hij maakte er de ramadan mee en merkte
hoe groot de invloed van de islam is. In het
Shangri-La Hotel, waar hij logeerde en expats
op zoek gaan naar liefde in de Desperados-
bar, bleek de hotelbar vanwege de ramadan
gesloten te zijn. Het voorgenomen bezoek
aan Dolly, de rosse buurt van Surabaya, zette
hij ook maar uit zijn hoofd, toen hij hoorde
dat extreme moslimgroepen controleerden
of iedereen zich wel aan de ramadan hield.
'De angst voor rellen was enorm.'
Wat hij wel zag was dat het moderne
Indonesië allang niet meer voldoet aan het
ouderwetse beeld dat veel mensen nog altijd
hebben. 'Wij zijn nog altijd zo gebrainwasht
met die tempo doeloe-sferen, dat je vaak nog
steeds het gevoel krijgt of iedereen in Indo
nesië in de sawa rondloopt. Zelfs bij een serie
als die van Adriaan van Dis, die best veelzij
dig was, sloop dat er toch weer in. Ik ben in
Surabaya op dezelfde plekken geweest waar
hij had gefilmd, maar die Indische sfeer die in
de serie werd gecreëerd is daar echt niet.'
In het stuk gaat beeldend kunstenaar Ram
ses, nadat zijn vader door een hartaanval is
getroffen, met zijn moeder Winnie voor het
eerst terug naar haar geboorteland. Zij vindt
het maar niks dat haar zoon zich opeens voor
zijn afkomst begint te interesseren. Als hij
zegt dat hij haar echt wil leren kennen, om
dat hij wil weten wie hij zelf is, antwoordt ze:
'Je bent wie je wil zijn, Ramses, laat waar we
vandaan komen daar nu geen afbreuk aan
doen.' Het is alsof hij de verwijtende stem
van zijn eigen moeder hoort, zegt Eric de
Vroedt. 'Die zegt ook: "Hou toch eens op met
dat gedoe over vroeger, het is gewoon klaar."
In het stuk houdt Winnie zich liever bezig
met literatuur, kunst en documentaires dan
met vragen over haar afkomst. Ik zie dat als
een deel van jezelf niet willen erkennen.'
In 1948 kwam zijn moeder als jong meisje
naar Nederland. Nadat zijn opa in het jap
penkamp was gestorven, bleef zijn oma
achter met twee dochters. Zijn oma was een
dominante vrouw, die tijdens de Bersiap
Moesson #5 november 2012.indd 14
25-10-12 16:37
