m
Een Kala-kop
'Wé
■&M&
MM&
r,,<fu
v "tytfc&t
Y&Jr
-si
r; ".'S^
I iv/tr
&airZ&
De Kala-kop is een monsterkop uit de
Hindoe-Javaanse religie en heeft een be
schermende functie. De afgebeelde Kala-
kop bevindt zich aan de linkerzijde van het
voormalige kantoor van de Nederlandse
Handelsmaatschappij, nu in gebruik als het
Stadsarchief van Amsterdam, op de hoek van
de Keizersgracht en Vijzelstraat in Amster
dam. De kop is gemaakt door de Amsterdam
se beeldhouwer Joseph Mendes da Costa en
gebeiteld in syeniet met daaronder de woor
den 'safe deposit'. In de Hindoe-Javaanse cul
tuur bevindt een Kala zich boven de ingang
van een tempel, daarom heeft Mendes de
Kala een plaatsje boven de deur, die naar de
bankkluis leidt, gegeven. In dit geval boven
een zware bronzen deur met kruisachtige
motieven. De Kala moet dus mogelijke die
ven afschrikken en zo het kwaad buiten de
deur houden. Het gebouw zelf, dat ook wel
eens de geldtempel is genoemd, is ontwor
pen door de architect Karel de Bazel. De Bazel
was aanhanger van de theosofie; een religi
euze filosofie op esoterische basis. Theosofen
ontwierpen volgens wiskundige systemen,
wat aan het gebouw te zien is. De Bazel heeft
zich voor de hoofdvorm laten leiden door
die van de Borobodur, een boeddhistische
tempel uit de 9e eeuw op Midden-Java. Het
gebouw is nu vernoemd naar zijn schepper
De Bazel. Vroeger heette het 'de spekkoek',
omdat het betonnen skelet bekleed werd
met graniet en klinkers, waardoor er een in
licht en donker gestreept decor ontstond, net
als bij een spekkoek.
Dit gebouw is opgenomen in de Indische
rondvaart 'De Gordel van Smaragd', die nu 3
keer met veel succes heeft plaatsgevonden. De
rondvaart is een initiatief van Peter Bouman
en Carol Burgemeestre van Stichting Cerita
Fakta (Het Ware Verhaal). Mij hebben ze als
gast-gids erbij gevraagd.
Peter Bouman en ik gidsen u in 2,5 uur langs
plekken en gebouwen die een link hebben met
Indië of Indonesië, terwijl Carol en haar man
Tino Pattipilohy voor de inwendige mens zor
gen. Voor inlichtingen: ceritafakta@gmail.com
UIT DE KUNST
FOTO: LEENDERT JANSEN
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand een kunstobject
dat ontstaan is uit Europese en Indische
kruisbestuiving.
november 2012 21
Moesson #5 november 2012.indd 21
25-10-12 16:38
