Jack Razoux Kühr
Jacobus Ltr
'Geen Indisch journalist heeft de gevangenis zo vaak
van binnen gezien als Jack Razoux Kühr'. Iedere maand
verhaalt Moesson over een belangrijk jaar in iemands
leven. Dit keer gaan we terug naar 1916: beroepsquerulant
Jack Razoux Kühr smokkelt een camera de Bataviase
bajes in en maakt unieke foto's.
HET JAAR 1916
maakt unieke foto's
van 'Hare Majesteits
snuifdoos'
Door erard Termorshuizen otografie erven Razoux Ruhr
illustraties Menno van Meeteren Brouwer
Kühr (1882-1958) - roepnaam Jack - was een
hoogst eigenzinnige en rebelse natuur. Bij
voortduring had hij het aan de stok met zijn
omgeving, of dat nu zijn collega's, het kolo
niale gezag dan wel zijn eigen vrouw betrof.
Als journalist bracht hij zijn afkeer van het In
dische bestuur in tal van artikelen tot uiting,
met als gevolg dat hij bij herhaling achter de
tralies belandde.
Jack werd in 1882 op Ternate geboren in een
gegoed Indo-Europees milieu. Hij werd opge
leid tot bestuursambtenaar. In 1904 trouwde
hij met de Indo-Europese Petronella Jacoba
Vogelzang; zij kregen twee kinderen. Het was
een problematisch huwelijk dat rampzalig
eindigde - ik kom erop terug. Jack werd in
1904 bestuursambtenaar, maar al in 1907
kwam hij terecht in het bedrijfsleven. Eind
juli 1910 werd hij gearresteerd op beschul
diging frauduleuze handelingen te hebben
gepleegd. Hij werd gevangengezet. Pas acht
maanden later kwam zijn zaak voor en werd
hij vrijgesproken.
Een vlammend protest
Razoux Kühr verliet de gevangenis als een
verbitterd man. Hij voelde zich het slachtof
fer van een falend rechtssysteem. Zijn woede
inspireerde hem tot een vlammend pamflet
dat in 1911 onder de titel Dutch justice in
Java verscheen en een felle aanval bevatte
op het bestuur. Hij schreef het in het Engels
om de buitenwereld in te lichten over de
'schaamteloze wreedheden die uit naam van
Vrouwe Justitia in Indië werden gepleegd.'
februari 2013 39
Moesson #8 februari 2013.indd 39 -fffi! 24-01-13 14:17
