V
MOVIES MATTER
FESTIVAL
Le
Yudhoyono wil dat er een
waarheidscommissie naar Zuid
Afrikaans model komt
21-27 MAART 2013
BEN HAAG
^erSactaL
'beschermgeld' eisen van straatverkopers.
Begrijpelijk dat de Pancasila-jeugd niet blij is
met deze aandacht. De leider van deze para
militaire organisatie, Yapto Soerjosoemarno,
zou regisseur Oppenheimer al gedreigd
hebben hem aan te klagen wanneer de film
in Indonesië wordt vertoond.
Angst voor geweld
Na alle roering die de film veroorzaakte, be
sloot regisseur Joshua Oppenheimer de film
niet voor te dragen aan de Indonesische cen-
suurcommissie. Dit komt er feitelijk op neer
dat de film niet officieel wordt uitgebracht,
omdat een keuring door deze commissie
verplicht is voordat een film in het openbaar
mag worden vertoond.
Oppenheimer zag van de keuring af omdat
hij vreest dat de commissie zijn film verbiedt,
of nog erger, dat hij zo wordt gecensureerd
dat er niets van overblijft. Ook meent hij dat
zijn persoonlijke veiligheid in het geding is
door de ophef die de film zal veroorzaken.
In een interview met een Australische krant
zegt Oppenheimer niet bang te zijn om
vermoord te worden om zijn film, maar: 'echt
veilig voel ik me ook niet. Ik word liever niet
in elkaar geslagen of opgesloten om mijn
werk.' De kans is reëel dat de Pancasila-jeugd
openbare vertoningen van de film zal versto
ren of onmogelijk zal maken.
Oppenheimers angst is niet ongegrond. Niet
lang na het nieuws over zijn film (en wat de
inhoud ervan was), kreeg hij via social media
site Twitter een anonieme doodsbedreiging:
wanneer Oppenheimer naar Indonesië komt,
zal de titel van zijn film veranderen in The
Act of Being Killed. En het zijn niet alleen de
anonieme Twitteraars die het niet zien zitten
dat de beerput van 1965 geopend wordt.
Moorden waren rechtvaardig
De huidige minister van Veiligheid, Djoko
Suyanto, vindt dat de moorden op de
vermeende communisten na de machts
overname gerechtvaardigd waren. De
oud-opperbevelhebber van het Indonesische
leger vindt dat de moorden geen schending
van de mensenrechten zijn, maar dat het
een noodzaak was om de veiligheid van het
land te garanderen. Hij gaat zelfs een stap
verder door te beweren dat Indonesië nooit
het welvarende land zou zijn dat het nu is,
als de doodseskaders hun werk niet hadden
gedaan. De mening van Suyanto is in Neder
landse ogen schokkend, maar hij staat niet
alleen in zijn denkbeelden.
President Yudhoyono is zich bewust van de
weerstand die er binnen zijn land bestaat
tegen gedegen historisch onderzoek naar
deze zwarte periode uit de Indonesische
geschiedenis. Daarom benadrukt hij dat het
onderzoek naar de gebeurtenissen in de
jaren zestig 'feitelijk juist, slim en construc
tief' moet zijn. Hij vindt dat zijn land veel
kan leren van hoe Zuid-Afrika, Cambodja en
Bosnië-Herzegovina met de bloedige perio
des uit hun geschiedenis omgaan.
Yudhoyono wil dat het onderzoek naar de
gebeurtenissen van 1965 niet in een kast
verdwijnt. Maar hij weet als geen ander dat
alleen een onderzoek van het OM niet vol
doende is. Om echt de onderste steen boven
te krijgen, heeft hij de hulp van de daders
- die vaak nog op belangrijke posities zitten
- nodig. Het is ook om die reden dat Yudoy-
hono telkens weer benadrukt dat hij er niet
op uit is om de leden van de doodseskaders
achter slot en grendel te krijgen. In tegen
deel. Hij wil dat, naar Zuid-Afrikaans model,
er een waarheidscommissie wordt ingesteld.
Het streven is mooi, maar of hem dat zal
lukken is nog maar de vraag. De laatste
ambtstermijn van Yudhoyono loopt in 2014
af en door de corruptieschandalen binnen
zijn regering, heeft een 1965-waarheidscom-
missie misschien niet meer de hoogste prio
riteit. Desalniettemin zal Yudhoyono toch de
geschiedenis ingaan als de eerste president
die het aandurfde om serieus onderzoek
te laten doen naar de communistenmoor-
den van 1965. Dankzij het onderzoek, is het
onderwerp op de politieke agenda komen te
staan en dat is pure winst.
Op donderdag 21 maart opent het geën
gageerde filmfestival Movies that matter
in aanwezigheid van regisseur Joshua
Oppenheimer met het beangstigende
The Act of Killing. Filmfestival Movies that
matter (van 21 t/m 27 maart) is een ini
tiatief van Amnesty International. Meer
informatie: www.moviesthatmatter.nl
Moesson mag maar liefst 5 maal 2 vrijkaar
ten verloten voor de indrukwekkende film
The act of killing. Meedoen? Stuur voor 14
maart een mail naar redactie@moesson.
com met in het onderwerpsveld 'Movies
that matter'. Een kaartje mag natuurlijk ook
aan: Moesson, postbus 2074, 3800 CB in
Amersfoort. Vergeet uw adresgegevens en
telefoonnummer niet te vermelden!
maart 2013 23
Moesson #9 maart 2013.indd 23
21-02-13 09:25
