Indië inspired
Endeis Segura Gelink
Ketting van herinneringen
DRIELUIK
Door Bregtje Knaap
De Spaans-Indische Endeis Segura Gelink
haalde eerst haar diploma aan de Vakschool
voor Goud- en Zilversmeden en studeerde
daarna cum laude af aan de Hogeschool voor
de Kunsten te Utrecht. De levens van haar
moeder en grootmoeder in Indië vormen een
bron van inspiratie in haar werk.
Endeis: 'Ik vond een oud babyboek van mijn
moeder, waarin mijn oma het eerste levens
jaar van haar dochter - mijn moeder - heeft
bijgehouden in foto's en verhalen. Dagboek
fragmenten in haar keurig nette handschrift
over wat ze die dag hadden gedaan, waar ze
naartoe waren gegaan en met wie, wat ze
gegeten hadden. Mijn moeders babyboek
vormde het uitgangspunt voor twee pro
jecten: een sieradenserie getiteld 'Colum-
piar' (Spaans voor 'schommel') en een serie
projecties 'Viaje en el tiempo' ('Reis door de
tijd') waarin ik aan de hand van familiefoto's
onderzocht wie ik ben, waar ik vandaan kom
en hoe mijn familie mij gevormd heeft. Want
mijn moeder en grootmoeder spelen allebei
een heel grote rol in mijn leven.
Drie foto's uit mijn moeders babyalbum
sprongen er voor mij uit: een foto van het
gezin - vader, moeder, kind - op een schom
mel in de tuin bij hun huis in Bandoeng met
op de achtergrond een lijn vol was en de
Indonesische hulp, een foto van mijn moeder
en oma op een grote schommel, ook in
Bandoeng, en een van mijn moeder in witte
hansop met haar poppenwagen, met op de
achtergrond mijn oma in een mooie jurk in
Djakarta, eind jaren '50. De drie foto's nam
ik als uitgangspunt voor mijn Columpiar-sie-
radenset die bestaat uit een ketting, broche
en armband. De schommels waarop mijn
moeder en oma samen zitten, staan voor mij
voor de zorgeloze, gelukkige momenten en
de sfeer en het gevoel van die tijd. Een tijd
waarnaar je wel moet terugverlangen.
In de halsketting heb ik een houten bankje
van Indonesisch sapupirahout verwerkt. De
tekening van dat hout doet me op de een of
andere manier aan batik denken. Het is mooi
licht hout, heel geschikt om in een sieraad
te verwerken. Tegelijkertijd is het erg broos,
net als de herinneringen zelf. De u-vorm
van het houten deel in de broche is direct te
herleiden tot de halslijn van de jurk die mijn
grootmoeder op een van de foto's draagt. De
gouden schakels verwijzen naar de kettingen
waaraan de schommels hangen. Zo heb ik
de beelden uit mijn moeders jeugd vertaald
naar concrete objecten.
Tijdens mijn project 'Viaje en el tiempo', wil
de ik in het leven van mijn moeder en oma
kruipen voordat ik bestond. Door oude foto's
en beelden uit die tijd op mijzelf te projec
teren en dat weer vast te leggen in beeld en
op film, ontstond voor mij als het ware een
nieuw perspectief en kon ik onderzoeken hoe
hun levens mij gevormd hebben tot wie ik
nu ben. Ik vormde me daardoor letterlijk een
ander beeld over mijn moeder, mijn oma en
mijzelf als persoon.
Beide projecten waren voor mij een persoon
lijke zoektocht naar mijn achtergrond. Ik met
heel veel liefde aan deze projecten gewerkt.
Maar soms was het ook heel confronterend
en emotioneel. Zo heeft mijn oma mijn twee
lingzus en mij van jongs af aan veel verteld
over haar leven in Indië. Dan zeiden we voor
we gingen slapen: 'Oma, vertel nou!' en kwa
men de verhalen over vroeger. Spannende,
mooie verhalen waren dat, die aansluiten bij
de idyllische wereld van die oude familie
foto's. Natuurlijk heeft ze ook verteld over de
oorlog: over hoe ze de schuilkelder in moest
en slippertjes die haar moeder had gemaakt
ging verkopen om geld te verdienen. Maar
over de echt nare en moeilijke dingen die
ze in die tijd en de periode daarna toen ze
naar Nederland kwam heeft meegemaakt en
hoe ze die heeft ervaren en beleefd, praat ze
niet. En het zegt denk ik genoeg dat ze nooit
terug heeft willen gaan naar Indonesië. Toen
ik me voor mijn projecten in die familiefoto's
en de verhalen van mijn oma ging verdiepen,
realiseerde ik me voor het eerst pas echt hoe
groot het contrast tussen het leven daar en
hier in Nederland eigenlijk is, hoe anders de
mensen zijn, hoe anders alles is. En kan ik
me indenken hoeveel gemis en verdriet mijn
oma wel niet moet hebben gehad en vast
nog steeds heeft om kleine en grote dingen.
Dat maakt dat ik anders naar haar ben gaan
kijken. En ook naar mijn moeder. Met meer
begrip. In die zin zijn beide projecten een ode
aan mijn moeder en grootmoeder.'
www.endeis.nl
www.fairytale.endeis.nl
28 Moesson
Moesson #10 april 2013.indd 28
26-03-13 1336
