Colum
Theodor Holman
Een kist met goud
(Gast
Ik schaamde me, want ik wist het niet.
Ik zal het uitleggen. Er kwam iemand naar
me toe en die vroeg: 'Weet jij een boek over
Nederlands-Indië?'
'Wat bedoel je?' vroeg ik.
'Zoals ik het zeg. Welk boek zou jij mij aanra
den als ik iets wil lezen over Indië?'
'Je bedoelt... een boek over Indië...? Over.
vanaf 1596 tot. 17 augustus zeg maar, toen
Soekarno de republiek uitriep.?'
'Ja. Een geschiedenisboek of een mooie
roman. Welk boek moet ik dan lezen? Dus dat
ik bijvoorbeeld een verhaal lees en dan alles
weet over Indië. Iets klassieks.'
Het was zo'n simpele vraag, en ik had er niet
direct antwoord op. Ik kon er niet opkomen.
Pas toen ik thuis was, zag ik wat ik in mijn
boekenkast hierover heb staan. Twee boeken
van Wim van den Doel: Het rijk van Insulinde
- Opkomst en ondergang van een Nederlandse
kolonie, uit 1996, en Afscheid van Indië, de
val van het Nederlands Imperium in Azië uit
2001. Mooie boeken. Belangrijke boeken ook.
Ik had hier en daar wat aangestreept. Maar
het was vermoedelijk niet wat mijn vriend
bedoelde. Hij wilde 'lekkere boeken'. Zoals
Geert Mak over Europa heeft geschreven, zo
wilde hij een boek over Nederlands-Indië. Of
een vreemde familiegeschiedenis door de
eeuwen heen. Met historie, anekdotes, kleine
gebeurtenissen met grote gevolgen, moord
en doodslag, heftige ongelukken en grote
liefdes.
'Iets klassieks.' Een vreemde term, maar ik
begreep wel wat hij bedoelde.
Hoe dan ook: ik schaamde me dat ik zelfs
niet direct die boeken van Van den Doel had
genoemd. Terwijl ik dagelijks op een of an
dere manier met Indië word geconfronteerd,
was het niet direct in mijn hoofd voorradig.
Nu zou ik ook niet direct weten welk boek
ik zou moeten aanraden als iemand mij zou
vragen: 'Ik wil graag een boek lezen over de
geschiedenis van Nederland. Wat raad je me
dan aan?'
Maar er is een verschil.
De geschiedenis van Nederland en Indië is
gereduceerd tot een episode in de Neder
landse en Indonesische geschiedenis. Die is
afgesloten. Je kunt haar dateren: van toen tot
toen. Een ander verschil is dat over gebeur
tenissen in de Nederlandse geschiedenis er
voortdurend boeken verschijnen. We hebben
een Mulisch en een Hermans over de Tweede
Wereldoorlog. Maar wie zijn de Mulisch en
Hermans over Indië?
Ik zou het echt niet weten en ik zoek er zelfs
naar. O ja, er verschijnen wel romans, maar
die zijn niet klassiek en verschijnen meestal
'in eigen beheer'. Maar - en daar gaat het mij
om - er liggen nog honderden, duizenden
verhalen om te worden verteld. Ik noem wat:
/jLfersajCtie!
Moesson mag 10 exemplaren van het
nieuwe Indische luisterboek van Theodor
Holman De grootste truc aller tijden (door
hemzelf voorgelezen) verloten! Meedoen?
Stuur vóór 13 april een email naar redac-
tie@moesson.com met in het onder-
werpsveld 'Theodor Holman' of stuur een
ouwerwets kaartje naar: Moesson, postbus
2074, 3800 CB in Amersfoort. Vergeet uw
adresgegevens niet te vermelden!
zo moeten er prachtige verhalen te vinden
en te vertelen zijn over Steven van der Hagen
(ik ga expres niet vertellen wie hij is), maar
ik ken ze niet. Er liggen tientallen romans
verborgen in verhalen over Coen, juist omdat
het misschien zo'n schurk is geweest. (Slau-
erhoff heeft hem ten tonele gevoerd, maar
dat ken ik niet.)
Maar zelfs over de politionele acties is nog
steeds geen roman of studie verschenen
waarvan je zegt: onontkoombaar. Zo'n boek
dat alle prijzen wint, dat elk gezin in huis
heeft en waarover zelf weer studies verschij
nen.
Waarom, is een vraag die voor de hand ligt,
doe je dat zelf niet?
Ik kan het niet. Ik wil andere verhalen vertel
len. Maar ik zie een kist met goud liggen en
moet er noodgedwongen langslopen.
Voor dit stukje bekijk ik nog even de boeken
van Van den Doel, en vooral de literatuurlijst.
En onmiddellijk zie ik verhalen die er te
vertellen zijn, films die nog gemaakt kunnen
worden, toneelstukken en gedichten. En tele
visieseries! Waar blijft die serie over de VOC?
Over Indië in de 18e eeuw en over de politio
nele acties? Want ook deze tijd weerspiegelt
de tijd van toen.
Ach, wie weet ga ik het toch nog eens doen.
Theodor Holman
april 2013 39
Moesson #10 april 2013.indd 39
26-03-13 13:37
