Max Kisman
5i r*
UIT DE KUNST
A
EüSl
MKZD1Z
De Nederlandse grafisch ontwerper met
Indische wortels Max Kisman heeft al
veel wapenfeiten op zijn naam staan. Na
zijn studie van 1972 tot 1977 aan de AKI
in Enschede en de Rietveld Academie in
Amsterdam, werkte hij voornamelijk als
grafisch vormgever voor het roemruchte
blad Vinyl en maakte tientallen affiches voor
muziektempel Paradiso. Vervolgens vraagt
de VPRO hem voor hen te werken. Daar leert
hij bewegende digitale beelden te ontwer
pen, waarvoor hij onder meer gelauwerd
wordt met de H.N. Werkmanprijs, vernoemd
naar de legendarische Groningse graficus
uit de oorlogsjaren. Bovendien worden ze
opgenomen in de collectie van het Stedelijk
Museum in Amsterdam.
Max Kisman heeft tijdens zijn carrière de
grafische industrie drastisch zien veranderen
door de opkomst van de digitale techniek.
Voortaan geen steen- of zeefdruktechniek
meer. Toch tekent hij nog altijd eerst met de
hand zijn idee voor een krantenillustratie,
voordat hij die op de computer zet, omdat hij
vindt dat er een groot verschil is tussen een
computerlijn of een potloodlijn. Zo ontstaan
de typische Kismannetjes voor de Volkskrant
en het Financieele Dagblad.
Max' herkenbare stijl van de laatste tien
jaar is ontstaan in de Verenigde Staten,
waar hij voor het digitale tijdschrift Wired
werkte. Daar ontstond zijn pictogram-
menstijl. Een pictogram is een symbool of
afbeelding die de plaats inneemt van een
tekst. Deze universele beeldtaal zie je vaak
op vliegvelden, treinstations en op verkeers
borden. Kisman past deze beeldtaal toe in
zijn krantenillustraties en affiches, waar hij
een of twee hoekige figuren opbouwt uit
twee of drie egale kleurvlakken.
Op deze manier kan hij met één plaatje een
heel verhaal vertellen.
Ter gelegenheid van Max Kismans 60e
verjaardag is er in het grafisch museum in
Groningen, de stad waar hij opgroeide en
naar school ging, een tentoonstelling aan
zijn werk gewijd met de titel Beeld Taal.
Hier zijn de Kismannetjes die mij door hun
krachtige beeldtaal het meest aanspreken,
te zien. Maar ook het werk uit de jaren
'80 en '90 met een heel ander karakter.
Kisman's beeldtaal kenmerkt zich door de
krachtige eenvoud; de inhoud en betekenis
teruggebracht tot de meest elementaire
vorm. Zijn werk sluit daarmee aan bij de
Nederlandse vormgevingstraditie maar toont
eveneens sterke verwantschap met het
Javaanse wajang kulit schaduwpoppenspel.
Max Kisman Beeld Taal, GR-ID, Rabenhaupt-
straat 65 Groningen. Meer info: www.gr-id.nl
of 050 - 525 64 97
FOTO: LEENDERT JANSEN
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand kunst die is
ontstaan uit Europese en Indische
kruisbestuiving.
mei 2013 25
Moesson #11 mei 2013.indd 25
24-04-13 18:26
