Een
brief van
Soekarno
/I/u** faèzt
dC
■^7/ 'TV
UIT DE KUNST
C-4AjC-*d ^^dhrtttSX*.
^L oJhUUdi - -£d<di <£*sd 4-a^a, -^e^a-Jc.
pLtuU. -étt^t^pk^ 4-edL*é*l£*^, d, MiT, <»4'
^tf. *4*1^4^**. 0*l*e^st^d*~$-a^(t 4-eln. -t-L^dZidt- tvuë-t**. -
^ddpAs^tLjb*^ &dArtX-f*-*. Aa£ fvirdl*U^A^L-gXL^ d^C*<J^él*H 1
^#£3 |^**- r€4*l^4*A* -^-vÉ-v«^^A-<^v #-~e*-\
f>nd*v^ AS&. d*S^c. fa*JJi4X.
d, d#SL4- ^>mJLC
/9W*zl-^> <4V &-i-<^d*~ét 0*4^t4^e4^^^a_ dia_ f c£*-*i
Q^tX^d-xd-^ Asy^tdblX^ 4L*d - £a4L -*-é" i&dc
iK^t-^yU-^
Tijdens mijn verblijf in Surabaya liet mijn
gastheer Boy Marlisa een brief van Soekarno
zien. Het is een aanbevelingsbrief gericht
aan de Gouverneur van Nusa Tenggara in
Singaradja. In de brief doet Soekarno een
goed woordje voor zijn vriend Tjiel Römer
voor zijn handel in kayuputi olie van het
eiland Buru (Namlea) en koffie van Bali.
Tjiel Römer was de stiefvader van Boy
Marlisa. Hij was een telg uit de welgestelde
familie Römer uit Soerabaja. Hun huizenbezit
was zeer uitgebreid en ook runden zij van
1900-1950 de grootste slachterij in Soeraba
ja. Daarnaast bezaten ze een grote collectie
Chinees antiek.
De moeder van Tjiel, de adelijke Raden Ayu
Aminah, kende Soekarno's moeder, de Bali
nese Ida Ayu Nyoman Rai. Hun beider zonen
raakten met elkaar bevriend. Tjiel en Soekar
no waren zo close, dat men vaak dacht dat
het broers waren. Zelfs de dagbladen Kompas
en Liberty schreven over die verwantschap.
Op voorspraak van de familie Römer kon Soe
karno samen met Tjiel aan de hbs studeren,
wat in die tijd, ca. 1920, bijzonder was, want
dat was voor Javanen niet weggelegd. Tjiel
was een sterke jongen en zich bewust van
zijn deels Indonesische identiteit. Na hun
studietijd hebben de twee boezemvrienden
altijd contact gehouden, wat resulteerde
in deze handgeschreven aanbevelingsbrief
op presidentieel papier, gedateerd 24/6
'54. In 1960 vertrok Tjiel voorgoed naar
Nederland. Toch hebben ze elkaar nog een
keer ontmoet. Toen Soekarno midden jaren
'60 in Rome op bezoek was, heeft Tjiel hem
daar opgezocht.
De brief valt onder de categorie memorabi
lia. Dat zijn voorwerpen die herinneren aan
bekende personen, een bezigheid of een
periode. Voorbeelden: de gitaar van Jimmy
Hendrikx of Andy Tielman. Deze voorwer
pen kunnen heel kostbaar zijn. Zo is onlangs
een avondjurk ooit gedragen door prinses
Diana geveild voor 400.000 euro. Ook deze
aanbevelingsbrief van de eerste president
van de republiek Indonesië is zeldzaam en
daarom een kostbaar bezit.
FOTO: MICHIEL ELSEVIER STOKMANS
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand kunst die is
ontstaan uit Europese en Indische
kruisbestuiving.
januari 2014 27
Moesson #7 januari 2014.indd 27
23-12-13 1554
