Film maakt het
onbespreekbare bespreekbaar
Als we de Indonesische geschiedenisboeken mogen geloven, is Soekarno een man
van heroïsche proporties. Hij riep samen met Hatta de republiek Indonesië uit en staat
daarmee aan de basis van het moderne Indonesië. Want helden vereer je nou eenmaal
blindelings. De film Soekarno: Indonesia Merdeka probeert dit beeld wat te nuanceren.
Een controversiële film over een held met rafelige randjes.
INDONESIË
Soekarno
verrader of held?
Door Sjors Bos Beeld Mahaka pictures
Alweer een film over een duistere pagina
van de moderne Indonesische geschiedenis.
Kwam Joshua Oppenheimer vorig jaar nog
met zijn voor een Oscar genomineerde The
Act of Killing over de communistenmoorden
na de machtsovername van Suharto, dit jaar
is het de beurt aan een film over zijn voor
ganger: Soekarno.
Ga er maar eens aanstaan. Als Indonesische
regisseur een kritische film maken over Soe
karno. De George Washington van Indonesië.
De man zonder wie, als we de Indonesische
geschiedenisboeken mogen geloven, Indo
nesië in zijn huidige vorm niet had bestaan.
De film ontkracht het beeld dat de republiek
Indonesië zonder het werk van Soekarno
niet had bestaan niet. Het voegt echter een
nieuwe dimensie toe aan het verhaal. In de
20 Moesson
film wordt Boeng Karno neergezet als een
man die nooit de man had kunnen zijn die
hij werd, zonder de hulp van de Japanse
bezetter.
ONBELICHT
In de film wordt een deel van de onaf
hankelijkheidsstrijd verteld, dat voor veel
Indonesiërs onbekend is. Dat de Japanners
de Indonesische onafhankelijkheidsstrijders
gebruikte om hun eigen doelen te bereiken.
Zo wordt in de film getoond dat Soekarno
tijdens de Tweede Wereldoorlog de Japan
ners aan Indonesische dwangarbeiders
(romusha's) hielp. Ook zie je hoe Soekarno
op verzoek van Japan Indonesische vrouwen
ter beschikking stelde aan het leger om als
'troostmeisje' de behoeften van de Japanse
soldaten te bevredigen.
Als je een beetje in de Indonesische geschie
denis geïnteresseerd bent en in Nederland
woont, niet echt schokkend nieuws. Maar
wel wanneer je in de Indonesische school
banken geleerd hebt over de heroïek van
Soekarno en zijn onafhankelijkheidsstrijders.
Over de helden die het land van het juk van
de Nederlanders verlosten. De good guys
dus. Dan is het beeld dat van Soekarno wordt
geschetst in deze film wel even slikken.
JAPANS FASCISME
Het was nooit de bedoeling van regisseur
Hanung Bramantyo om een film te maken
die Soekarno zwart maakt en hem neerzet
als 'collaborateur'. Toch is dat het beeld,
naast ongeloof, dat bij veel Indonesiërs blijft
hangen na het zien van de film. Zo toont de
film dat de onafhankelijkheidsverklaring die
Moesson #9 maart 2014.indd 20
28-02-14 11:55
