Indisch DNA
k ill
ffr
UIT DE KUNST
Als er een kunstwerk is, waarop de titel van
de tentoonstelling in het Coda museum
Indisch DNA van toepassing is, dan is het
dit nagelkunstwerk wel. Het bestaat uit
afgeknipte nagels van de kunstenaar die ze
de afgelopen 35 jaar heeft verzameld. Daarna
heeft ze die eigenhandig op een wit zijden
zakdoekje vastgenaaid. Ze gaf het de titel:
Lhistoire se répète, de geschiedenis herhaalt
zich, een door de Franse schrijver Victor Hugo
gebezigde uitdrukking. Ik kan me voorstel
len dat er mensen zijn die dit kunstwerk een
beetje eng vinden, maar goede kunst hoeft
niet altijd te behagen, het mag choqueren.
Zelfs schrijft ze over dit kunstwerk: 'De pure
kwetsbare zijde van het witte zakdoekje
is als een onschuldig meisje en dat heb ik
gecombineerd met nagels die helemaal van
jezelf zijn, die uit je lichaam groeien en ook
puur en kwetsbaar zijn.'
Lhistoire se répète valt onder de categorie
conceptuele kunst. Deze stroming is midden
jaren '60 ontstaan. Het is een kunstvorm
waarbij het idee of concept belangrijker is
dan de esthetische of materiaal-technische
afwegingen. Het kunstwerk hoeft ook niet
altijd tastbaar te zijn. Het idee is belang
rijker dan het kunstwerk zelf. Een van de
kenmerken is het gebruik van onconventi
onele materialen en media. Taal speelt ook
een belangrijke rol bij deze kunstvorm, vaak
wordt het werk aangevuld met geschreven
notities of gedichten. De grondlegger van
de conceptuele kunst is de Franse dada-
kunstenaar Marcel Duchamp die in 1917 een
omgekeerd urinoir signeerde en presen
teerde als kunst.
Even opmerkelijk als het nagelkunstwerk is
de naam van de maakster Merapi Ober-
mayer (1947). Vernoemd naar een vulkaan
in Midden-Java en dan in combinatie met
die Germaans/Joodse achternaam. Merapi
is autodidact en heeft zich toen ze besloot
kunstenaar te worden, door diverse kunste
naars laten adviseren. Maar aan het advies
van één persoon, de apotheker/kunstenaar
van Indo-Chinese afkomst: Oey Tjeng Sit,
heeft ze veel gehad. Hij adviseerde haar in
de kunst haar eigen weg te bewandelen en
haar eigen taal te zoeken. Dat bracht haar
tot de uitspraak: 'Je eigen taal is de taal die
je het minst spreekt.'
Merapi Obermayers werk zal ook te zien zijn
op de tentoonstelling Indisch DNA in het
Coda-museum in Apeldoorn van november
2014 t/m januari 2015.
FOTO: MICHIEL ELSEVIER STOKMANS
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand kunst die is
ontstaan uit Europese en Indische
kruisbestuiving.
juni 2014 23
Moesson #12 juni 2014.indd 23
23-05-14 10:43
