Eigenaar Henry Mulyana
ziet het probleem niet
INDONESIË
kon toch absoluut niet? Hadden ze daar in
Indonesië dan niets geleerd van de Tweede
Wereldoorlog? De meeste inwoners van
Bandung haalden hun schouders op. Een
storm in een glas water. Waarom zouden
mensen zich zo druk maken om wat veel
mensen een onschuldige verkleedpartij
vinden? Onder druk van de media besloot
de eigenaar van het café de deuren vorig
jaar te sluiten. Sinds enkele maanden is het
café weer open. Zelfde aankleding, maar nu
ook met een portret van Winston Churchill
aan de muur.
HISTORISCH PERSPECTIEF
Eigenaar Henry Mulyana ziet het probleem
niet. 'Ik doe niets illegaals', zo meent hij.
'Bovendien, is de aankleding van mijn res
taurant in historisch perspectief geplaatst.'
Een raar verhaal. Zeker door Nederlandse
of Indische ogen. Een 'nazi-café' openen
in Bandung is immers te vergelijken met
het openen van een restaurant in Japanse
Tweede Wereldoorlogstijl in pak hem beet
Schijndel. De wereld zou te klein zijn,
wanneer dit zou gebeuren. En de eigenaars
zouden zeker niet wegkomen met de uitleg
dat dit volledig legaal is en in het juiste per
spectief geplaatst. De vraag is echter:
kun je de eigenaar van het Soldatenkaffee
in Bandung zijn historische onwetendheid
kwalijk nemen? In Nederland weet niet
iedereen wat er precies gebeurd is tijdens
de Tweede Wereldoorlog in Azië, laat staan
dat ze dit in het juiste historische perspectief
kunnen plaatsen. Natuurlijk, Mulyana weet
in grote lijnen wat er tijdens de Tweede
Wereldoorlog in Europa is gebeurd, maar
of hij de details en gevoeligheden kent? Dat
valt te betwijfelen.
GESCHIEDENISONDERWIJS
Geschiedenisonderwijs bepaalt voor een
groot deel hoe we de wereld waarin we leven
zien. Zo zijn voor veel Nederlanders de
watergeuzen helden en was de beeldenstorm
volledig gerechtvaardigd. De Duitsers, dat
waren de bad guys tijdens de beide wereld
oorlogen. En Nederlands-Indië, dat was een
periode waarin Nederland een imperiale
macht was. Een tijdperk dat ruw werd
afgebroken door de Tweede Wereldoorlog.
De dekolonisatie-oorlog wordt steevast
beschreven als politionele actie terwijl
men in de Indonesische geschiedschrijving
spreekt van Agresi I en II. Elk land vertelt
zijn schoolkinderen de geschiedenis zodat
het er zelf zo gunstig mogelijk uitkomt. Ook
in Indonesië.
NATION BUILDING
In de jonge republiek Indonesië was ge
schiedenisonderwijs een van de belangrijkste
gereedschappen voor nation building. Eén
gemeenschappelijke en heroïsche geschie
denis moest er voor zorgen dat er een gevoel
van nationale eenheid ontstond in het land.
De koloniale periode werd beschreven
als 350 jaar onderdrukking en de Tweede
Wereldoorlog is in de Indonesische ge
schiedenisboeken vooral de periode waarin
nationale helden als Soekarno en Hatta de
Japanners gebruikten om zo de Indonesische
republiek uit te kunnen roepen. Een stereo
type ongenuanceerd beeld dat in de vele
oorlogsfilms tijdens het Soeharto-regime elke
keer werd bevestigd. Over hoe gevoelig de
Tweede Wereldoorlog in Europa ligt, wordt
in het Indonesische geschiedenisonderwijs
geen aandacht besteedt. De symbolen die bij
deze oorlog horen zoals het hakenkruis en de
Duitse uniformen, zijn voor veel Indonesiërs
als een plastic harnas en een houten zwaard.
Attributen voor verkleedpartijen.
DISCUSSIE
Sinds de val van Soeharto staat het geschie
denisonderwijs in Indonesië ter discussie.
Vanaf de jaren zestig tot 1998 werden de
geschiedenisboeken op een dusdanige manier
geschreven dat het regime van Soeharto er
gunstig uitkwam. De machtsgreep van
Soeharto was noodzakelijk omdat com
munisten anders een staatsgreep zouden
plegen. En over de naar schatting 2 miljoen
mensen die wegens vermeende commu
nistische sympathieën werden ontvoerd en
augustus 2014 21
Moesson #2 augustus 2014_V4.indd 21
23-07-14 23:5
