Asja van der Helm
Het meisje van het trappenhuis
mwru'
Vorige maand studeerde Asja van der Helm (1987) af aan de
Willem de Kooning academie met haar werk Ingatan Rapuh,
Gebroken Herinnering.
Doo Marjolein van Asdonck otograf Asja van der Helm
Een jaar geleden ging Asja van der Helm - Hollandse vader, Indische
moeder - met haar familie naar de documentaire Buitenkampers.
Zoekend naar een thema voor haar afstudeerproject, viel voor Asja
ineens het kwartje. Ze bedacht zich hoeveel verhalen en herinneringen
er allemaal niet worden verteld: 'Als herinneringen niet worden
gedeeld, bestaan ze enkel zo lang als wij bestaan. De lijn tussen het
zijn, en het er niet meer zijn van een herinnering is heel dun.
Als mijn opa Japanse liedjes zingt met lege ogen, dan moet er zich
veel meer in zijn hoofd afspelen op dat moment. Wanneer ik door
vraag naar vroeger, worden er enkel kleine deeltjes van grote en
levendige herinneringen vrij gegeven. Welke verhalen worden er niet
verteld?, vroeg ik mij af.'
Asja is gefascineerd door herinneringen en verhalen. Eerder maakte
ze juwelen van mensenhaar, in navolging van souvenirs d'amour en
rouwjuwelen in de 19e eeuw.
Voor haar afstudeerproject Ingatan Rapuh, riep ze Indische mensen
van de eerste generatie op om een herinnering met haar te delen.
Asja kreeg meer reacties dan verwacht: een stuk of 40 mensen
stuurden haar een half A4-tje, soms twee A4-tjes met herinneringen
van momenten. Sommige vrolijk, andere juist verdrietig. 'Ik had het
idee dat de inzenders, juist omdat ze mij niet kenden, makkelijker een
herinnering met me deelden.'
Asja verwerkte de breekbaarheid van herinneringen niet alleen in het
thema, maar ook in het materiaal van haar kunstwerk. Met vloeibaar
aardewerk schreef ze fragmenten van de herinneringen in het trap
penhuis van de academie, die ze ter plekke liet drogen. Het ongebakken
aardewerk is zo kwetsbaar, dat het werk langzaam verpulverd in
duizenden stukjes. Dat maakt het kunstwerk net zo vergankelijk als
de herinneringen zelf.
Binnen de academie stond Asja snel bekend als 'het meisje van
het trappenhuis'. En toen haar docenten het werk bekeken was de
ervaring overweldigend. In het warme, donkere, stille trappenhuis: de
tekst, de woorden, de herinneringen en het besef dat alles kapot gaat.
'The making of' Ingatan Rapuh is op youtube te bekijken.
augustus 2014 7
Moesson #2 augustus 2014_V4.indd 7 23-07-14 23:58
VOORGALERIJ
