Victor Uterque
0
Wolff Schoemaker
in zjn studio, 1924-
UIT DE KUNST
De titel van deze bronzen beeldengroep,
Victor Uterque, is latijn voor 'Beide waren
overwinnaar'. Het beeld, gegoten door kunst
gieterij Leiden/Stöcken, toont een man en
een vrouw die elkaar omhelzen. Wat wil de
kunstenaar met deze merkwaardige naam
zeggen? Dat man en vrouw elkaar ondanks
hun biologische verschillen uiteindelijk
toch omarmen als gelijkwaardige partners?
De beeldhouwer, Charles Wolff Schoema-
ker(i882 - 1949) was een echte womanizer.
Vrouwen speelden een belangrijke rol in zijn
leven. Dit had hij gemeen met Soekarno, met
wie hij levenslang bevriend is geweest.
Wolff Schoemaker was niet alleen beeld
houwer en schilder, hij is vooral bekend
geworden als architect van de vele mooie
gebouwen in modernistische en art-decostijl,
die hij voornamelijk in Bandoeng heeft
gemaakt met als kroonjuweel Villa Isola voor
de Indo-Europese krantenmagnaat Domi
nique Berrety. Dit beeld was vroeger ook in
bezit van Berrety, die het een prominente
plek in zijn villa had gegeven. Dit is de enige
bekende foto ervan.
Wolff Schoemaker werd in Indië geboren en
kwam uit een familie met drie generaties
militair verleden. Hij en zijn broer kregen een
opleiding aan de KMA in Breda, waar ze naast
een militaire ook een ingenieursopleiding
volgden.
Hij werd officier in het KNIL, maar in 1914
verliet hij het leger en wijdde zich helemaal
aan de architectuur. Charles werd directeur
van de Publieke Werken in Batavia en begon
een architectenbureau in Bandoeng, waar de
meeste van zijn bouwwerken werden gere
aliseerd, zoals o.a. Hotel Preanger, Sociëteit
Concordia (nu Gedung Merdeka), de Bethel-
kerk en de eerder genoemde Villa Isola. Vanaf
1922 was hij werkzaam als hoogleraar aan de
Technische Hogeschool in Bandoeng waar
hij mentor was van de architectuurstudent
Soekarno. Hij voelde zich, ondanks zijn Neder
landse achtergrond, sterk verbonden met zijn
geboorteland, waardoor hij moslim werd en
een bedevaart naar Mekka ondernam.
Victor Uterque is nu in bezit van een nazaat
van Dominique Berrety. Het beeld zal op de
tentoonstelling Indisch DNA in het Coda Mu
seum in Apeldoorn voor het eerst publiekelijk
worden getoond dankzij de bemiddeling van
Jan van Dullemen, auteur van het boek over
Charles Wolff Schoemaker
FOTO: MICHIEL ELSEVIER STOKMANS
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand kunst die is
ontstaan uit Europese en Indische
kruisbestuiving.
september 2014 27
Moesson #3 september 2014.indd 27
97-08-14 2318
