'Hoe
ik me
voel?'
zegt Anneke Grönloh een half uur na haar
optreden. 'Doodmoe. Maar zo voldaan. Man,
wat heb ik weer veel teruggekregen van
de mensen in de zaal. Wat waren ze emo
tioneel en dan word ik het ook. Dat is een
wisselwerking met je publiek. Dat mogen
meemaken is elke keer weer een geweldige
ervaring. Ik zing voor mijn publiek. Niet voor
mezelf. Ik begon met "Nina Bobo", omdat er
vanmiddag veel Indische mensen waren. En
ik wist dat er ook mensen in de zaal zaten
die in Soerabaja waren geboren, dus toen
ik dat lied zong, voelde ik wat dat voor hen
betekent. Die breken dan gewoon. En ik ook.
Schei uit.'
Wie Anneke Grönloh direct na een optreden
van dichtbij heeft meegemaakt, weet hoe
diep ze tijdens haar optredens kan gaan. Hoe
breekbaar ze soms in de coulissen oogt, zodra
ze de bühne op gaat en begint te zingen, ge
beurt er iets met haar en begrijp je waarom
ze ooit de bijnaam Miss Dynamite kreeg.
Na afloop lijkt ze totaal uitgeput, totdat de
eerste fans zich weer aandienen voor een
foto, een handtekening of wat lieve woorden.
Fans die haar vaak al kennen uit de tijd dat ze
nog een tieneridool was.
Ze heeft haar huis in Frankrijk, waar ze
een groot deel van het jaar woont, weer
tijdelijk verruild voor dat in Nederland. Deze
maanden heeft ze een drukke agenda. Een
tour langs twaalf zorginstellingen in Den
Haag. Een optreden met de Mastreechter
Staar, waar ze het slotakkoord vormde van
een bevrijdingsconcert ter nagedachtenis
aan het einde van de Tweede Wereldoorlog
in Maastricht. Op 19 oktober zingt ze tijdens
een Indische middag voor de Stichting
Indisch Dordrecht en tussendoor trad ze op
met The Dutch Swing College Band aan boord
van de ss Rotterdam, het voormalige cruise
schip van de Holland Amerika Lijn. Daar zong
ze een heel ander repertoire. Niet haar grote
hits als 'Brandend zand', 'Paradiso' of 'Cime-
roni', maar jazznummers, bijgestaan door
artiesten van de volgende generatie als Do
en Candy Dulfer, voor wie ze een rolmodel is.
'Ik heb altijd al jazz gezongen, als jong meisje
in Indië al', zegt Anneke. 'Ik was veertien jaar
toen ik "Lullaby of Birdland" zong.'
Op de ss Rotterdam werd ook haar nieuwe
dvd-box Als de dag van gister gepresenteerd.
Daarop is goed te zien hoe veelzijdig ze is.
Naast verschillende uitvoeringen van haar
bekende en minder bekende liedjes en
jazznummers bevat de box ook opnamen uit
het tijdperk van de zwart-wit televisie, die
aangeven hoe groot haar status als tiener
ster destijds was. Haar huwelijk met haar
grote liefde diskjockey en platenproducer
Wim-Jaap van der Laan zorgde voor een
volksoploop in de straten van Amsterdam,
vastgelegd door het Polygoonjournaal. Als
piepjong zangeresje zette ze zelf een inzame
lingsactie op touw voor de bevolking van het
door een vulkaanuitbarsting getroffen Bali.
Als iedereen 1 gulden extra aan postzegels
plakte, kon zij de beoogde 25.000 gulden
voor een ambulance bijeenbrengen, riep ze
televisiekijkend Nederland op. 'Briefkaarten
kunnen de mensen opsturen naar: Anneke
Grönloh, Amsterdam.'
Naast opnamen door de nationale televisie
van Singapore of de Duitse televisie, is de
ruim zeven uur durende dvd-box ook een trip
down memory lane. Anneke in haar eigen tv-
show voor de KRO. Anneke aan tafel bij Wil
lem Duys. Anneke in duet met de Mounties.
Anneke, zwoel met lang los haar in de jaren
'70, liggend op een groot bed. Maar ook:
Anneke in een curieus gastoptreden bij Sjef
van Oekel en een opvallend protestlied over
dakloze kinderen in Nederland, geschreven
door haar goede vriend Jan Rot, die net als zij
in Indonesië ter wereld kwam.
Anneke Grönloh werd geboren in 1942 in
Tondano op Noord-Celebes. Anneke: 'Dat
heet nu Noord-Sulawesi. Een uithoek. Vanaf
Jakarta is het ruim drie uur vliegen naar het
vliegveld van Manado. Tondano was ooit
een klein plaatsje, nu is het een stad met
wel 100.000 inwoners. Indonesië is mijn ge
boorteland, dat zal ik nooit vergeten. Nadat
het onafhankelijk werd en het geen Indië
meer genoemd mocht worden, bleef ik er
geregeld komen. Indonesia zeiden ze daar. Ik
ben het land sindsdien ook zo gaan noemen.
Dat is er ingeslopen. Ik zeg ook geen Indisch
meer, ik zeg gewoon Indonesisch. Ik heb een
Indonesische moeder. Menadonees. Van
de Minahassa. Nee, mijn moeder had geen
gemengd bloed. Echt helemaal Indonesisch.
Wat zeg ik: 200% Indonesisch! Ze heette
Femmy Katoji Rorora. Katoji is een verbaste
ring van Catootje. Leuk hè. Mijn moeder kon
goed koken. Ze maakte overheerlijk ikan mas
klaar. Dat is goudvis. Later in Nederland was
mijn moeder de eerste die bami- en nasibal-
len voor de automatieken leverde. Ze had een
soort catering bedrijf in Eindhoven. Was ze
daar maar mee doorgegaan, dan was ik nu
steenrijk geweest, haha.
Mijn moeder noemde mij Ati. Ze gaf alles en
iedereen een bijnaam. Als ik in de Minahassa
kom is dat nog steeds zo. Daar noemen
ze me Noenie. Mijn kleindochter doet dat
ook al. Die noemt me Mamike. Want mami
betekent oma in het Frans. Mijn jongste zoon
is met een Francaise getrouwd. Maar mijn
kleinkinderen voelen zich volledig Frans.
Tegen mij praten ze alleen maar Frans.'
In een eerder interview met Moesson ver
telde ze hoe ze zich nooit ergens helemaal
thuis voelt. In het Nederland van de jaren
vijftig werd ze voordat ze doorbrak nog wel
eens uitgescholden voor pindapoepchinees.
In Indonesië juist voor kepala kéju. En ook al
voelde ze zich op zulke momenten buitenge
sloten, ze bleef altijd een optimistisch mens.
Als meisje van zeven kwam ze in 1949 met
haar ouders en haar zusje definitief naar
Nederland. Het gezin Grönloh was al eerder
14 Moesson
Moesson #4 oktober 2014.indd 14
26-09-14 09:52
