IK MERKTE
METEEN EEN
INDISCHE
VADER-ZOON-
KLIK. DAT GING
VANZELF'
PATRIA OP DVD
BIOGRAFILM
Klaas: 'We moesten meteen aan pallets
denken. Toen wisten we: dat kunnen we
namaken, want pallets kosten bijna niks.'
Op een bedrijventerrein in Den Bosch werd
het slagveld nagebouwd. De gemeente
stelde het terrein beschikbaar. Prikkeldraad
haalde Klaas bij een boer. Aan de overkant
van het terrein was iemand met een graaf
machine aan het werk. Die wilde voor vijftig
euro wel wat sleuven graven.'
Klaas: 'Zo hebben we alles geritseld, geleend
of gekregen. Iemand stelde zijn camera
beschikbaar in ruil voor een paar flessen rum.
De cameraman en zijn team mochten van
hun werkgever in Hilversum de oude bus
gebruiken van Peter R. de Vries, die volge
stouwd was met allerlei apparatuur. Die was
verouderd en werd niet meer gebruikt sinds
het programma was gestopt.'
Timothy: 'Iedereen ging ervoor. En dat en
thousiasme voelde je ook tijdens het filmen.'
Klaas: 'Ik begon hieraan samen met Tim,
de art director, maar uiteindelijk hebben er
meer dan tweehonderd mensen vrijwillig
aan de film meegewerkt. Er ontstond een
apart sfeertje: dit is iets wat we samen doen.
Dat moet je koesteren. We liepen de hele tijd
schouderklopjes te geven, mensen te bedan
ken. Je werkt met vrijwilligers, dan moet je
laten merken hoe dankbaar je ze bent. Als
we aan het eind van dag de opnamen gingen
bekijken, lieten we iedereen meekijken. Ook
de figuranten. Die wilden dan meteen een
volgende keer terugkomen. Al was het maar
om broodjes te smeren.'
Duurde de aanlooptijd lang, eenmaal begon
nen werd de film in een jaar gemaakt. Het
filmen nam 24 draaidagen in beslag. Daarna
moest de film gemonteerd en op de compu
ter bewerkt worden.
Op de set werden de vele explosies en
granaatinslagen die in de film te zien zijn na
gebootst met behulp van luchtdruk, pakken
bloem en zand. In de videobewerking werden
daar extra explosies digitaal aan toegevoegd.
Timothy: 'Op de set ben ik bedolven onder
heel veel pakken bloem en ladingen zand,
want alles moest vanuit verschillende hoe
ken worden gefilmd. Dat was best inspan
nend, net zoals de gevechten van man tot
man, waarvoor ik ook de choreografie heb
gedaan. Hoe pak je elkaar beet, hoe sla je,
hoe steek je?'
Klaas: 'Het moest er echt uit zien, maar er
mocht natuurlijk niemand gewond raken.'
Net als internet speelden ook social media
een belangrijke rol bij het maken van deze
film. Veel vrijwilligers raakten betrokken via
Facebook. Ook Remie van Ommen, die in de
film Otto Knaap speelt, meldde zich na een
oproep op Facebook.
Timothy: 'Ik merkte meteen een Indische
vader-zoon-klik. Dat ging vanzelf. Dat voelde
heel vertrouwd bij het spelen.'
Klaas: 'De band tussen Arthur en zijn vader
speelt een belangrijke rol in de film. Je leest
dat ook telkens terug in die brieven. Hij wil
dolgraag heroïsch over de strijd vertellen,
maar hij maakt zich ook heel veel zorgen
om zijn ouders. Over de gezondheid van zijn
vader. Of ze wel genoeg inkomsten hebben
om van te kunnen leven. Die brieven die ik
De speelfilm Patria is bij Moesson te
bestellen. Maak 17,95 euro (inclusief
verzendkosten) over op rekening
NL77INGB0000006685 t.n.v. Moesson in
Amersfoort en o.v.v. 'Patria'. Vergeet niet
uw eigen adresgegevens te vermelden!
van Otto Ketting heb gekregen en niet zijn
gepubliceerd, zijn prachtig. Arthur schreef
overal op. Er zit zelfs een stuk behang bij. Met
zijn duimafdruk er nog op. Ik weet niet of dat
modder is of bloed.'
Timothy: 'Wat mij interesseerde was de
ontwikkeling die Arthur Knaap doormaakt.
Hij begint aan die oorlog als een rookie. Later
verhardt hij. Hij verliest zijn kameraden in de
strijd. Je ziet hem op leven en dood vechten
en Duitse soldaten doden. Dat doet wat met
hem. Arthur Knaap had een heel geroman
tiseerd beeld van de oorlog, maar al snel
ziet hij in welke hel hij terecht is gekomen.
Bovendien lijdt hij er enorm onder dat hij
zijn ouders niet kan helpen. Hij voelt zich
machteloos.'
In 1917 overlijdt Otto Knaap op 50-jarige
leeftijd. Arthur krijgt het bericht van zijn
vaders dood op het slagveld. Zelf overleeft
hij de oorlog en wordt hij in Frankrijk militair
onderscheiden voor zijn moed. Maar ook
Arthur zal niet oud worden. In 1938 sterft
hij op 44-jarige leeftijd aan de gevolgen van
de oorlog. Zijn longen zijn aangetast door
gifgas. De film eindigt met een foto van hem.
Een jonge Indische jongen in een te groot
uniform. Klaas van Eijkeren vond de foto in
zijn mailbox op de laatste montagedag dat
de film werd voltooid.
Toen hij hem aan de anderen liet zien dach
ten ze eerst nog dat het een foto was van
Timothy van acht jaar geleden. Maar het was
de echte Arthur die van het slagveld kwam.
Zijn te grote jas bungelde om zijn lichaam.
Net zoals bij Timothy. Het was de ultieme be
vestiging dat ze het goed hadden gedaan.
14 Moesson
Moesson #5 november 2014.indd 14
31-10-14 11:49
