Als het aan de Islamitische Staat (IS) ligt, beheersen zij
binnen vijf jaar de gehele islamitische wereld. Noord-
Afrika, de Arabische wereld, India, Maleisië en ook
Indonesië valt binnen het gebied waar de islamitische
kruisvaarders van IS hun zinnen op hebben gezet.
Of Indonesië daadwerkelijk in handen van IS valt, is
echter de vraag. Hoewel het land een geschiedenis
kent van religieuze conflicten en fundamentalisme,
ontbreken in Indonesië de basisingrediënten om poot
aan de grond te krijgen.
Door Sjors Bos
Het was even schrikken. Indonesische
IS-strijders zetten een video op YouTube
waarin ze hun landgenoten oproepen
om zich aan te sluiten bij de gewapen
de strijd in Irak en Syrië. Het uiteinde
lijke doel: de hele islamitische wereld in één kalifaat
met de sharia als grondwet. En Indonesië, het land met
de meeste islamitische inwoners ter wereld, moet daar
natuurlijk bijhoren. Op het oog lijken enkele belang
rijke ingrediënten aanwezig. Zo is in de provincie Aceh
sinds kort een light-versie van de sharia van kracht.
Op overspel en alcoholgebruik staan in deze provincie
sinds kort stokslagen. En ook buiten de meest westelij
ke provincie van Indonesië, laten religieuze hardliners
zich gelden. De bloederige aanslagen op Bali in 2005
en de aanslagen op het Ritz Carlton en JW Marriott
Hotel in 2009 door het aan Al-Oaeda gelieerde Jemaah
Islamiyah, bewijzen dat Islamitische extremisten
bereid zijn om ver te gaan wanneer het er om gaat hun
punt te maken. En dan hebben we het nog niet eens
over de aanslagen die elk jaar rond Kerstmis worden
gepleegd op christelijke kerken door heel Indonesië.
Desondanks is het niet waarschijnlijk dat Indonesië
deel uit zal maken van het islamitisch kalifaat zoals IS
dit voor ogen heeft.
Obat mah
De islam in Indonesië is gematigd en pluriform. Ex
treme islamitische groeperingen hebben de afgelopen
jaren veel aandacht getrokken. Aanslagen, demonstra
ties tegen optredens van onder meer Lady Gaga die
met haar niet veel om het lijf hebbende manier van
kleden een gevaar zou zijn voor de zeden in het land.
En met succes, Lady Gaga annuleerde haar concert
na de ophef. Maar de leden van onder meer Jemaah
Islamiyah en Front Pembela Islam (Islamitisch Verdedi
gingsfront), zijn niet representatief voor de denkbeel
den van de gemiddelde Indonesische moslim. Want
naast Hizbut Tahrir Indonesia (HTI), een organisatie die
dezelfde denkbeelden deelt als IS, is er Jaringan Islam
Liberal, een organisatie die strijdt voor een modernere,
liberale vorm van islam.
Indonesische moslims worden door hun Arabische ge
loofsgenoten vaak gezien als mensen die niet de ware
islam aanhangen. De Indonesische islam is gematigd.
Een hoofddoek dragen is vaak een vrije keuze en alco
hol, dat mag best op zijn tijd zolang je je Bintangbier-
tje maar obat mah noemt of vermomt als peuyeum
(gefermenteerde rijst). De Indonesische islam is vol
van invloeden uit de rijke geschiedenis van de archipel.
Zo speelt de natuur en geesten en andere mythische
verschijningen een belangrijke rol in de Indonesische
islam. Iets waar de Arabische geloofsgenoten over het
algemeen maar weinig van moeten hebben. Boven
dien: Indonesië kent niet één vorm van islam. En dat is
voor de meeste Indonesiërs geen probleem.
Eenheid in verscheidenheid
Indonesië bestaat uit meer dan 17.000 eilanden. Er
worden meer dan 700 talen gesproken door in totaal
252 miljoen mensen. Bovendien, vrijwel elke religie die
er bestaat wordt er beleden. Daarom heeft Indonesië
het recht op vrije godsdienst vastgelegd in de grond
wet. En hoewel er veel religieus geweld plaatsvindt in
20 Moesson
Moesson #5 november 2014.indd 20
31-10-14 11:49
