eettentje
multiculturele
'Dat er een Indonesisch
betekent niet dat er een
samenleving is'
0
INTERVIEW
die was ingedeeld op etniciteit. Waarvan je eigenlijk ook
kunt zeggen dat die racistisch was.
'Ja, die was ook racistisch. Absoluut. De verhouding
tussen Nederlanders en inlanders was dat. En daartus
senin had je nog de Indo's en de totoks. U weet wat
een totok is?'
U zegt van uzelf niet dat u Indisch bent, hè?
'Nee.'
Waarom niet?
'Niemand heeft me er ooit naar gevraagd. Moet ik dan
op straat zeggen: Ik ben Indo?'
Het is nooit een issue geweest in de Nederlandse poli
tieke verslaggeving?
'Nee.'
Nu zijn er zoals u meer Nederlandse politici van Indische
komaf. Winnie Sorgdrager, Laurens Jan Brinkhorst, An-
drée van Es, Geert Wilders, allemaal met een beetje Azia
tisch bloed. Maar in de politieke verslaggeving speelt dat
geen enkele rol. Hoe komt het dat het geen issue is?
'Waarom wel? Er zijn heel wat issues, maar deze niet.'
Als je naar andere migrantengroepen kijkt, die later
naar Nederland zijn gekomen, speelt afkomst wel een
rol. Bij politici als Marcouch, Aboutaleb, Albayrak is
hun Marokkaanse of Turkse afkomst bepalend voor
de manier waarop ze zich profileren. Ook in de media.
Waarom speelt etniciteit en culturele afkomst wel een
rol bij andere migrantengroepen die naar Nederland zijn
gekomen?
'Die zijn er met veel meer.'
In de jaren vijftig kwamen een kwart miljoen Indische
Nederlanders naar Nederland.
'Is het een kwart miljoen? Zoveel? Ik denk dat we goed
geïntegreerd zijn. Dat het daarom goed ging. Dat denk
ik. We hebben bij mijn weten nooit problemen gege
ven. De Molukkers misschien, maar dat is de schuld
van de Nederlandse regering die nooit heeft durven
zeggen: beste mensen uit Maluku Selatan, er komt
nooit een onafhankelijk Ambon. Maar de toenmalige
Nederlandse regering heeft dat niet gedurfd.'
Dan wil ik nog een stap zetten: u bent degene die in 1991
het migratiedebat heeft aangezwengeld. Dat is in het
politieke debat door velen overgenomen.
'Dat klopt.'
U schrijft in uw boek ook dat de uitspraak van Janmaat
dat de multiculturele samenleving afgeschaft moet
worden een gekke uitspraak is.
'Dat is het ook. Het feit dat er een Indonesisch eet
tentje ergens is, betekent niet dat er een multiculturele
samenleving is. Je moet zoiets goed definiëren.'
En hoe luidt die definitie?
'Het betekent dat minderheden, als ze zouden willen,
althans als sommigen hun zin krijgen, een bepalende
invloed uitoefenen op de essentiële waarden van de
Nederlandse samenleving. En dat mag niet gebeuren.'
Dat is waar u duidelijk stelling tegen neemt?
'Ja. De kwestie rondom de traditionele waarden van de
Nederlandse samenleving, zoals de gelijkheid van man
en vrouw, vrijheid van meningsuiting, enzovoorts.'
Ook christelijke waarden?
'Nou, christelijke waarden, daar moet je mee oppassen,
want er zijn ook veel niet-christenen die toch waarden
hebben. Ikzelf ben geen christen, maar ik gedraag mij
wel volgens bepaalde waarden.'
Uw boodschap is: neem de waarden over van het land
waar je je vestigt.
'Ja, daar gaat het om.'
Om een simpel Nederlands woord te gebruiken: aanpas
sen?
'In de jaren '90 werd daar aan getwijfeld. Toen had je
die tamelijk onzinnige richtlijn: integratie met behoud
van identiteit. Onzin.'
Dan kun je beter zeggen: assimileren?
'Assimilatie is een woord dat niet vaak meer wordt
gebruikt. Want het impliceert dwang. Integratie is een
beter woord. Maar er is geen integratie met behoud
van identiteit. Dat is een interne contradictie.'
U bent degene die het migratievraagstuk heeft herkend
als een belangrijk onderwerp voor de Nederlandse
samenleving en dat op de politieke agenda gezet. Maar
gek genoeg wordt in het debat nooit gekeken naar de
jaren '50 toen een kwart miljoen Indische Nederlanders
in de Nederlanders samenleving moesten worden inge
past. Dat fascineert me. Hoe komt dat? Ik hoopte dat u
mij dat kunt vertellen.
'Ik heb het antwoord niet voor u
november 2014 41
Moesson #5 november 2014indd 41
31-10-14 1150
