'Het draait tussen
Nederland en Indonesië
weer om de drie dingen
waar het altijd al om
draaide: geld, geld en
nog eens geld'
INDONESIË
Precedent
Maar president Joko Widodo is een politicus
van de nieuwe stempel. Hij is wars van de
oude sentimenten waar de Indonesische
politiek vaak door werd gedreven. Hij heeft
geen enkele band met Nederland en het
koloniale verleden en ook met de Orde Baru
van Soeharto heeft hij, in tegenstelling tot
zijn voorgangers, niets van doen. Sentimen
ten van de ex (Nederland) die nog steeds iet
wat teleurgesteld is in de verbreking van de
liefdesrelatie, hebben op Widodo geen vat.
Leuk zo'n telefoontje van jullie koning, denkt
hij. Maar als ik één iemand gratie verleen,
schep ik precedent om gratie te verlenen aan
elke buitenlander die voor een drugsvergrijp
ter dood is veroordeeld. En dat is nou precies
niet wat Widodo wil.
Want hoewel de charismatische Widodo zich
graag van zijn menselijke kant laat zien (zo
weten we dat hij graag luistert naar muziek
van Megadeath, Metallica en Napalm Death).
En hij voor de camera's goedlachs en welbe
spraakt is, is hij een man die niet afgerekend
wil worden op oneliners en loze beloften.
Widodo is een manager van Amerikaanse
snit. Resultaten. Daar draait het bij hem
om. En zijn resultaten liegen er niet om. Als
burgemeester van Solo ruimde hij de stad
op, reorganiseerde hij het busvervoer en wist
hij de radicale moslims uit het straatbeeld
te verdrijven. In Jakarta ontsloeg hij zonder
pardon ambtenaren die te laat op hun werk
kwamen. En corrupte ambtenaren wachtten
hetzelfde lot.
Dijkenbouwers
Sommige Indonesië-deskundigen denken dat
Widodo met de voltrekking van de doodsvon
nissen de wereld en Indonesië zijn tanden wil
laten zien. Bewijzen dat hij een daadkrach
tige president is. Evenals president Soeharto,
die toen hij net aan de macht was, president
Soumokil van de RMS liet executeren. Wie
Widodo daarvan beschuldigt, kent hem niet
goed genoeg. Deze duidelijke taal en resolute
beslissing is niet slechts een trucje waarmee
hij wil laten zien hoe sterk hij is. Het is de
manier waarop hij werkt. Duidelijk en direct.
Of het nou in Solo, Jakarta of in het presiden
tieel paleis is.
Daags na de executie van Ang Kiem Soei riep
Nederland zijn ambassadeur terug. Widodo
reageerde daar heel volwassen en begripvol
op. Hij kent het diplomatieke spel en begrijpt
dat Nederland dit moet doen. Al was het
maar om aan ons hier in Nederland te laten
zien, dat er alles aan gedaan wordt om het
leven van een landgenoot te redden. Het is
geen reden tot paniek voor Widodo. Sinds
het bezoek van Rutte in 2013 aan Jakarta is
de relatie tussen Nederland en Indonesië een
nieuwe fase ingegaan. Het sentiment is uit
de relatie. En het draait tussen Nederland en
Indonesië weer om de drie dingen waar het
altijd al om draaide: geld, geld en nog eens
geld. Dat president Widodo on-Javaans direct
en duidelijk is, is voor Nederland misschien
even wennen. Maar Widodo is niet dom. Hij
weet dat de verhouding tussen Nederland
en Indonesië niet zal bekoelen. Daarvoor is
Nederland net iets te blij met het nieuwe
elan dat de handelsrelatie tussen de twee
landen onder aanvoering van oud-ambassa
deur van Indonesië en huidige minister van
Buitenlandse Zaken Marsudi kreeg. Marsudi
weet na een paar jaar Nederland ook wel hoe
we hier in elkaar zitten. Wanneer het puntje
bij het paaltje komt, is handel belangrijker
dan principes. Dat was vroeger zo en dat
is nog steeds zo, en zal ook na de executie
van Ang Kiem Soei zo blijven. En dat weet
Widodo. Anders had hij wel gratie verleend.
Want zonder de hulp van de Nederlandse
dijkenbouwers die Indonesië voor miljarden
euro's inhuurt, komt Jakarta onder water te
staan. En dat risico zal hij pragmatisch als hij
is nooit durven nemen.
februari 2015 21
Moesson #8 februari 2015.indd 21
30-01-15 17:18
