Flesje kininesulfaat
mmmmw m
K1NINESULFAAT O.2O09
',V WWOE-NG_SCHK^_NWfiWf(f(;^
AMSTERDAM-HOLLAND
lyEj^SUIKERDE TABLETTEN!
^AVONDS 3 tabletten
n
Kinine, afkomstig uit de bast van de kina
boom, wordt toegepast als geneesmiddel
voor malaria, een van de meest verbreide
volksziekten in de tropen. Het belang van
dit medicijn werd door dr. Pleischel al in 1857
treffend verwoord: 'Zonder kina en de daaruit
bereide stoffen zou ik noch medicus willen,
noch medicus kunnen zijn.'
In 1854 was de kina met regeringssteun in Tjinji-
roean, ten zuiden van Bandoeng, aangeplant. De
cultuur ontwikkelde zich zo voorspoedig dat in
de jaren voor de Eerste Wereldoorlog de grootste
hoeveelheid kina ter wereld uit Nederlands-
Indië kwam. Ook in legerkringen werd de bestrij
ding van malaria van het hoogste belang geacht,
want, zo waarschuwt het Ontwerp-voorschrift
voor malaria, 'in tropische gebieden kan
deze ziekte minstens evenveel slachtoffers
maken als de vijandelijke kogels'. De strijd
tegen deze gevreesde tegenstander vroeg
dan ook van iedereen 'een even groote mate
van oefening en tucht als in het gevecht
tegen den vijand van hem wordt verwacht.'
Malaria nam onder de ziekten die in het
Nederlands-Indische leger aanleiding
gaven tot een permanente ongeschiktheid
voor de dienst, zeker bij de Europeanen, de
voornaamste plaats in. Rond 1900 hadden
jaarlijks 80 van de 100 Europese en 75 van
de 100 Indonesische militairen malaria. Het
kwam voortdurend voor dat militairen, die
bij het uitrukken geheel gezond leken, al
gauw geheel onbruikbaar werden voor de
velddienst en zo een grote belasting vorm
den voor de overige troepen.
Collectie Museum Bronbeek
Inventarisnummer 2004/07/28-3
Flesje kininesulfaat vervaardigd
door de N.V Bandoengsche
Kininefabriek
Het afgebeelde flesje kininesulfaat is
vervaardigd door de N.V. Bandoengsche
Kininefabriek,die in 1897 werd opgericht
door mr. C.W. baron van Heeckeren.
(MART HE GAS PAR-RAVEN)
Toen door de Japanse bezetting van Indië de
kinine schaars begon te worden, gingen de
geallieerde legers van Zuidoost-Azië en de
Pacific over op het middel mepacrine. In de
kampen aan de Birma-Siamspoorlijn en Pak-
an Baroespoorlijn kregen bijna alle krijgs
gevangenen malaria. Slechts in het begin
van de internering was in sommige kampen
nog wat kinine voorradig. W.B. Westhoff,
die naar het herstelkamp Nakhom Pathon
in Thailand was gebracht, noteerde op 27
september 1944 in zijn dagboek:
Het aantal malariapatiënten loopt ontzet
tend op, vooral daar wij geen klamboes
hebben en onze barakken in een sawa liggen
die bijna steeds onder water staat. Je schrikt
van de ontzettend hoge temperaturen die
de mensen hebben, 40 en 410C zijn heel ge
woon. Kinine wordt hier niet verstrekt, daar
het er niet meer is, dus maar net doen of er
geen koorts is. De stumperds liggen onder
drie dekens te rillen van de kou en drinken
maar zoveel ze kunnen.
