Een voorstelling met wajang, zang en dans. Over de dekolonisatie-oorlog. Het
Volksoperahuis maakte het muziektheaterstuk Hete peper in samenwerking met
het Papermoon Puppet Theatre in Yogyakarta. Want die geschiedenis is van ons
allemaal. Moesson sprak met regisseur Kees Scholten.
MUZIEKTHEATER
HETE PEPER
Door Sjors Bos
Nederlandse en Indonesische theatermakers
die samen een stuk maken over de dekoloni
satie-oorlog in Indonesië. Een in de vergetel
heid geraakte periode in de Indonesische
geschiedenis verteld door Nederlandse én
Indonesische ogen. In het muziektheaterstuk
Hete Peper van het Volksoperahuis en het
Papermoon Puppet Theatre uit Yogyakarta
loopt een Spoorloos-achtige speurtocht uit
in een liefdesgeschiedenis met een dramati
sche ontknoping.
Het komt in zoveel families voor: een vader
of grootvader die in Nederlands-Indië in
het KNIL heeft gediend. Getekend door de
dekolonisatieoorlog, getraumatiseerd door
het geweld. Hete Peper, een muziektheater
stuk van Kees Scholten en de Indische Jeff
Hofmeister, gaat over de reis die de Neder
lander Eric Coen naar Indonesië maakt. Hij
is op zoek naar het verhaal van vader en
bezoekt de resten van de suikerfabriek waar
zijn ouders tientallen jaren de scepter over
zwaaiden. Het verhaal achter het zwijgen
van zijn vader hoopt hij te ontdekken bij
de suikeronderneming op Java. De oude
suikerfabriek bestaat niet meer. Maar bij
wat er van de fabriek over is, ontmoet hij een
stokoude Javaanse man die zijn vader nog
24 Moesson
gekend heeft. Net als zijn eigen vader hult
hij zich in stilzwijgen. Door tussenkomst van
de kleindochter van de oude man komen er
echter snippers los van de heftige liefdesge
schiedenis van zijn vader.
Gedeeld verleden
Wie denkt dat Hete Peper een stuk is dat
alleen de Indonesische of enkel de Neder
landse of Indische kant van de dekolonisatie
oorlog vertelt, heeft het mis. Kees Scholten
en Jeff Hofmeister gaan in hun serie thea
terstukken over het koloniale verleden van
Nederland juist op zoek naar het gedeelde
verleden van de oud-koloniën en het oude
vaderland. Kees Scholten: 'We vonden het
belangrijk om dit verhaal samen te vertellen.
De dekolonisatiegeschiedenis is er een van
twee landen. Die moet je dan eigenlijk ook
samen vertellen. We zijn daarom ook op zoek
gegaan naar een partner in Indonesië. Dat
bleek makkelijker gezegd dan gedaan. De
zoektocht naar een partner verliep moei
zaam. De periode 1945-1949 is een blinde vlek
in de Indonesische nationale geschiedenis.
Op 17 augustus 1945 werd de onafhankelijk
heid uitgeroepen en de volgende belangrijke
momenten zijn de communistenmoorden
en de staatsgreep van 1965 en de val van
Soeharto in 1998. De bersiap-tijd wordt door
veel Indonesiërs afgedaan als tempo doeloe.
Uiteindelijk kwamen we terecht bij het
Papermoon Puppet Theatre uit Yogyakarta.
Dat klikte direct. Zowel op persoonlijk vlak
als artistiek. Zij maken poppentheater met
levensgrote poppen en hadden eerder al een
stuk over de communistenmoorden van 1965
gemaakt.'
Hoewel het stuk zich zeventig jaar geleden
afspeelt, is het geen geschiedenisles. 'Het IS
niet de bedoeling om mensen met histori
sche feiten te overladen. Het stuk laat wel
zien hoe verleden en heden samensmelten.
Hoe alles wat er ooit gebeurd is, de wereld
vandaag tekent. Het gaat over vergeving,
liefde en innerlijke stilte.' Voor het verhaal
lieten ze zich inspireren door het liefde van
Saidjah en Adinda uit de Max Havelaar.
Daarnaast wilden ze onderzoeken hoe de
dekolonisatiejaren door Indonesische ogen
werden gezien.
Samen schrijven
Hoewel Jeff en Kees al een aardig beeld had
den van het verhaal dat ze wilden vertellen,
heeft het Papermoon Theater veel invloed
gehad op het uiteindelijke verhaal. Zowel
Moesson #9 maart 2015.indd 24
27-02-15 10:58
