N
VERY
Lezersactie!
'Dat was ik.'
Hier moest ik niet verder op doorvragen, besefte ik.
Maar hij ging eigener beweging verder.
'Lieve Doetje, ik had haar graag getrouwd. Maar toen
kwam die militair langs en ja, toen zag ze mij niet
meer. U bent te jong om het te weten, denk ik, maar
vlak na de oorlog, in oktober 1945, was het heel erg
in Surabaya en ook hier in de omgeving van Malang.
De republiek Indonesia was net uitgeroepen en de
Indonesische nationalisten wilden zo snel mogelijk alle
blanken doden.'
'Jazeker', knikte ik. Hij verviel even in gepeins.
'Ik heb van mijn vader gehoord over die tijd', zei ik. 'Hij
zat in een Japans interneringskamp.'
'Dan heeft hij geboft. De nieuwe Indonesische regering
had nog geen leger of politiemacht, en de Engelse
bevrijders waren nog maar met een paar duizend man
schappen op Java. Er waren wel veel bendes ontstaan
van jonge revolutionairen, pemuda's genoemd. En
die waren moordlustig en vielen vooral de Indische
families aan die buiten de kampen gebleven waren.
De onlusten begonnen op 28 oktober in Surabaya en
sloegen over naar het Malangse. En dus ook naar Batu.
Op de dag dat haar ouders gedood werden was Doetje
in Malang bij de nonnen in het ziekenhuis. Ze wilde
verpleegster worden. Maar ook dat ziekenhuis is vre
selijk aangevallen en ze is daar aan de dood ontsnapt.
Vertelde ze me later. Maar wat er precies was gebeurd
wilde ze niet zeggen, dat was te moeilijk. Dus toen die
grote militair een paar jaar later langs kwam zocht ze
bij hem bescherming. En ze raakten natuurlijk verliefd.
Daar kon ik niet tegen op.'
Hij leek een beetje buiten adem van het lange verhaal
en nam een slok van zijn air jeruk.
Voor een Chinees was hij opmerkelijk mededeelzaam.
Maar hij was natuurlijk ook op een leeftijd waar je je
dat kunt permitteren. En vertellen over Doetje raakte
nog steeds een emotionele snaar, zag ik.
'U weet dat ze zwanger van hem is geraakt?'
'Ik weet het. Ik heb haar later nog financieel willen
helpen. Maar ze schaamde zich teveel.'
Hij gebruikte het woord malu, wat je in het Nederlands
kan vertalen als
'beschaamd'. Maar
het is veel meer, het is
eerverlies, een begrip
dat in Nederland geen
inhoud heeft. Maar in In-
dië betekende het een niet
uit te wissen schande.
Doetje had het huis van haar ouders voor een schroot
prijs verkocht en zich teruggetrokken in de kampong,
met haar kind, begreep ik.
'Zij is later vertrokken naar Nederland', vertelde de
oude man, 'u kunt het beste op zoek gaan naar haar
nicht Mia, die woont hier nog. Kijk, hier heb ik een foto
van allebei, met mij.'
Ik fotografeerde met zijn instemming van dichtbij het
fotootje van Doetje.
Hij gaf me het adres van haar nicht en ik dronk mijn
glas leeg, schudde hem de hand en vertrok.
Ik voelde dat hij me nakeek.
Bij de herinnering aan zijn lief van bijna zeventig jaar
eerder had ik de rimpels in zijn gezicht zien verslappen
en was het glimlachende hoofd van de kleine jonge
man op de foto weer even zichtbaar geweest.
Moesson mag van uitgeverij Con
serve vier exemplaren verloten van
Op zoek naar Doetje Dezentjé, het
thrillerdebuut van Hans Vervoort.
Meedoen? Stuur vóór 14 maart een
email naar redactie@moesson.com
met in het onderwerpsveld 'Doetje
Dezentjé'. Vergeet uw adresgege
vens en telefoonnummer niet! Een
ouderwets kaartje mag natuurlijk
ook, naar: Moesson, postbus 2074,
3800 CB in Amersfoort.
maart 2015 31
Moesson #9 maart 2015.indd 31
27-02-15 10:58
