'Mijn vader schaamde zich diep en
moest huilen van verdriet. "Door jouw
toedoen is Piet zo geworden", verweet
hij onze moeder telkens'
HET JAAR 1942
zei: "Ik zal jou nog één kans geven, anders
zwaait er wat. Raap dat peukje op!"
Piet Hein raapte het peukje op, deed het in
een asbak, nam wat grind, strooide dat erop
en zei: "Hier ligt de koningin."
Hij werd meteen op de bon geslingerd en
ontslagen uit de marine. Mijn vader, een
goede ambtenaar, schaamde zich diep en
moest huilen van verdriet. "Door jouw toe
doen is Piet zo geworden!", verweet hij onze
moeder iedere keer.'
In 1935 vertrok het gezin voor vier jaar naar
Samarinda. Piet ging mee, kreeg een baan als
pianostemmer in Balikpapan, maar werkte
tussendoor ook als verhuizer. Toen zijn vader
in 1939 werd overgeplaatst naar Soerabaja,
ging Piet opnieuw mee, maar niet voor lang.
Kort daarop reisde hij terug naar Balikpapan,
waar hij zijn eerste liefde ontmoette: Fien.
'Fien, een eenvoudig meisje, was altijd kort
gehouden door haar ouders en Piet had me
delijden met haar. Hij vroeg haar ouders om
haar hand en schreef zijn vader of hij dispen
satie kon regelen bij de pastoor. Fien was in
verwachting, zei hij. Vader was het niet eens
met zijn keuze, vooral toen hij hoorde dat
ze van Menadonese afkomst was, dat was
toch te min. Piet en Fien zijn in Balikpapan
getrouwd. Maar toen zij een maand later bij
onze ouders logeerden, bleek zij toch niet in
verwachting.'
Volgens de Encyclopedia of Indonesia in the
Pacific War is Fien de tweede echtgenote van
Van den Eeckhout, maar dat is absoluut niet
het geval, zeggen zijn zusje én zijn doch
ter. Want op de rand van het einde van de
Tweede Wereldoorlog trouwde Piet Hein voor
de tweede maal: een stap die zijn carrière
veel goed zou doen. Hij trouwde met Paula
Dahler, dochter van Frits Dahler, een Indo die
zich zijn hele leven inzette voor een onaf
hankelijk Indonesië met gelijke positie van
Indo's en Indonesiërs (lees ook Moesson van
augustus 2014). Tijdens de Japanse bezetting
is Frits Dahler hoofd van het Kantor Oeroe-
san Peranakan, het kantoor voor Indo-zaken,
waarmee hij zijn mede-Indo's wil mobiliseren
voor een onafhankelijk Indonesië. Staat Frits
Dahler bekend als een aimabele man met
een smetteloze reputatie, voor Piet Hein van
den Eeckhout geldt dat zeker niet. Thea, de
jongste dochter van Frits Dahler, herinnert
zich nog dat Piet Hein zich stomdronken
misdroeg op zijn eigen bruiloft. Ook ziet Frits
Dahler met lede ogen aan dat de Japanners
zijn hardhandige schoonzoon belasten met
de heropvoeding van de Indische jeugd die
weigert zich pro-Japans op te stellen. Met
alle trieste gevolgen van dien.
Maar hoe is het Pien Hein van den Eeck
hout na 1945 vergaan? Dat was tot nu toe
een raadsel. Piet Hein lijkt verdwenen in
de tijd, maar is dat natuurlijk niet. Zijn
oudste dochter vertelt dat het hem niet
lang is gelukt om zijn goede positie vast te
houden in de nieuwe republiek - en na de
dood van zijn schoonvader in 1948: 'Hij heeft
alle soorten banen gehad. Hij was wel een
handige man. Soms heeft hij wel een baan,
soms niet. Hij nam alles aan. Dan is hij weer
pianostemmer. Wat er precies is, weet ik niet.
Kinderen mochten toen niets weten. Als er
visite is, moest je weg. We hebben door heel
Indonesië gewoond, in Malang, in Djokja, op
Sumatra en toen weer terug naar Djakarta.'
Het huwelijk met Paula Dahler strandt in
1955. Het echtpaar heeft dan vijf kinderen.
Piet Hein eist de vier oudste kinderen op; de
baby mag Paula Dahler houden. 'Als hij dat
wilde, dan gebeurde dat', zegt zijn dochter er
nu over. De kinderen worden verder opge
voed door hun nieuwe stiefmoeder Yvonne
Janssen. Zij is nog erg jong en scheelt slechts
tien jaar met haar stiefdochter. Yvonne zal
nog zeven kinderen krijgen met Piet Hein. In
1966 gaat het echtpaar uit elkaar, niet per
se omdat het huwelijk slecht is, maar omdat
Piet Hein geen baan heeft en de opleiding
van de kinderen onmogelijk kan bekostigen.
Yvonne vertrekt met haar elf kinderen naar
Nederland en moet het er maar zien te red
den. Haar stiefdochter heeft nog steeds veel
bewondering voor haar.
Piet Hein, die Indonesisch staatsburger is
geworden en zijn naam veranderd heeft in
Amir Daeng Mattarang, heeft waarschijn
lijk nog een paar keer geprobeerd om naar
Nederland te komen. Zijn dochter reageert
sceptisch: 'Ja, dat kan hij wel proberen, maar
dat lukte natuurlijk niet, na wat hij allemaal
heeft gedaan.'
Wel heeft het gezin contact onderhouden
met hun vader. Piet Hein is in ieder geval
nog twee maal getrouwd in Indonesië, beide
keren met een Indonesische vrouw, en heeft
zeker nog drie kinderen gekregen. Maar het
zou zijn dochter niet verbazen als dat er
meer blijken te zijn; haar vader was immers
een vrouwenliefhebber. Zijn kinderen in
Holland hebben hun halfbroertjes en -zusjes
in Indonesië altijd financieel ondersteund.
Tijdens een reis naar Indonesië in 1989 heeft
zijn dochter Piet Hein voor het laatst gezien.
Het plan was om elkaar weer te ontmoeten
in 1992, maar eind 1991 is Piet Hein van den
Eeckhout gestorven.
Met dank aan de dochter, het zusje en het
achternichtje van Piet Hein van den Eeck
hout - zij bleven liever anoniem. Ook dank
aan Josselien Verhoeve, Thea Verhoeve-
Dahler en Herman Keppy. Heeft u meer
informatie over Piet Hein van den Eeckhout?
Heeft u hem gekend? Reacties graag aan:
redactie@moesson.com of 033 - 4 611 611.
42 Moesson
Moesson #9 maart 2015.indd 42
27-02-15 10:59
