0
Indiana Jones does Indië
Eerste Indo-centrische wetenschapper
.•VOORGALERIJ
-Slip's®
Op zaterdag 21 maart vond ons eerste Moesson Lentemagazine plaats in Amersfoort. Speciale gasten:
Frans Leidelmeijer, Jessica Lang, Jaro Wolff, Ilona Vermin-Brook (over haar oma Lin Scholte), Gustaaf Peek én
er was overheerlijke saté van de Satéboss. Gemist? Niet getreurd, op zaterdag 20 juni organiseren we het
Moesson Zomermagazine! Reserveer alvast via: redactie@moesson.com.
Het eerste dat opvalt aan Rouffaer, de
laatste Indische ontdekkingsreiziger
is dat het 'ein Lesebuch' is, zoals de
Duitsers dat zouden noemen: een boek
om ontspannen tot je te nemen, zoals
je een met zorg bereide maaltijd tot je
neemt, om van te genieten, liefst met
een glas wijn erbij. Frank Okker, die
eerder biografieën van schrijvers Willem
Walraven en Madelon Székely-Lulofs
publiceerde, heeft zich nu op G.P. Rouf
faer gestort. Maar wie is deze Rouffaer?
Gerret Rouffaer (1860-1928) was een
verzamelaar in de ruimste zin van het
woord, een hoarder. Geen zee ging hem
te hoog en geen onderwerp waar hij
niet van in vervoering raakte. Alles wat
hij tegenkwam in Indonesië wilde hij
onderzoeken. Daarbij vergeleken zijn de
avonturen van Indiana Jones peanuts.
Als groot bewonderaar van Multatuli en
diens beroemde roman Max Have/aar
(1860) reisde Rouffaer op zijn 25ste naar
Indië om er 'de zaak-Lebak' ter plaatse te
onderzoeken. Rouffaer ontdekte al gauw
dat Multatuli als bestuursambtenaar
te weinig kennis van het adatrecht had,
fouten heeft gemaakt en dat de hele
affaire een stuk ingewikkelder in elkaar
stak dan hij kon of wilde inzien. Mis
schien was hij teleurgesteld dat Multa
tuli slechts een groot schrijver was - hoe
het ook zij, Rouffaer heeft zijn studie
over Multatuli nooit voltooid. Maar met
zijn hele aanpak is hij misschien wel de
eerste wetenschapper geweest die Indië
met een niet-westerse blik benaderde.
Nog voor C. van Vollenhoven en J.C.
van Leur. Dat wil zeggen, hij zocht naar
oorspronkelijke bronnen en maakte zich
zoveel mogelijk los van een eenzijdig
westerse kijk op de wereld. Geen op
geheven vingertje bij Rouffaer. Zijn inte
resse bestreek elk mogelijk vakgebied:
landkaarten, de batikkunst, literatuur,
grafschriften, grondrechten op Java,
inheemse schilderkunst, archeologie (hij
graaft zelf reliëfs van de Boroboedoer
op), zeventiende-eeuwse scheepsjour
nalen, et cetera, et cetera. Hij kwam
overal: in de kampong, bij de majoor der
Chinezen, op de meest afgelegen eilan
den, in een door witte mieren aangevro-
ten, chaotische bibliotheek. Gedreven
door een ongebreidelde, somtijds stuur
loze verzamelwoede verzond hij dertig
jaar lang alle verworvenheden naar het
Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en
Volkenkunde (KITLV) in Nederland.
Rouffaer heeft voor een be
langrijk deel de basis
gelegd van het KITLV
dat een mensenleven
later in de 21ste eeuw
meer dan 500 duizend
boeken bezit, 200 dui
zend foto's, prentbriefkaarten en negatieven,
5 duizend prenten en tekeningen en ruim
400 meter handschriften en archieven. Zoals
bekend is het instituut onlangs onderge
bracht in de Asian Library, waarmee Leiden
het grootste kenniscentrum voor Indonesië
ter wereld is geworden. (geert onno prins)
Rouffaer, de laatste Indische
ontdekkingsreiziger
Door Frank Okker
Uitgeverij Boom,
288 pagina's (paperback)
ISBN: 9789089534767
Prijs: 19,90
april 2015 9
Moesson #10 april 2015.indd 9 26-03-15 15:57
