Wieteke Jenneskens,
cliëntenraad Nusantara, tehuis Patria
ADVERTORIAL
Door Peter Huijs,
BTH-Thinkpictures
Indischburen
Ceintuurbaan 281
1402 HM Bussum
T (035) 6926111
Patria
Ceintuurbaan 281
1402 HM Bussum
T (035) 6926111
Rumah Melati
Raemdonckstraat 76
1336 AL Almere
T (036) 529 62 97
Rumah Saya
Klein Hattem 34
7339 HJ Ugchelen
T (055) 534 00 10
Wieteke Jenneskens net 83, is Indisch en zo klein van
stuk, dat ze op haar eerste baan als onderwijzeres in
Haarlem een extra sta-bankje krijgt om boven de klas
uit te kunnen kijken. Al vanaf dat ze in Soerabaja als
jong meisje op de Mariaschool zat, is ze gefascineerd
door het voor de klas staan. 'O, als de zusters in de
handen klapten, om als klas samen te gaan lezen, of
met de hele klas naar het toilet: het was mijn droom
om dat later ook te kunnen! En al die leuke gumme
tjes, potloden en frutsels waarmee de onderwijzeres
sen konden doen wat ze wilden.' Vanaf die tijd wist
ze het zeker: 'Ik word onderwijzeres!'
De onderwijzeressen: dat waren de zusters Ursulinen
aan de Darmo Boulevard. Haar droom heeft haar een
lange oorlog lang op de been gehouden. En ook nog
in de jaren daarna heeft ze heel wat hordes moeten
nemen om haar ideaal te verwerkelijken.
Om te beginnen was haar vader, een gouverne
mentsambtenaar, al begin 1942 door de Jappen
opgepakt en naar Ambarawa, een kamp in Midden-
Java getransporteerd. En omdat hij onterecht van
verraad was beschuldigd, werden Wieteke en veel
andere kinderen van regulier onderwijs uitgesloten.
Maar ledigheid... dat kon natuurlijk niet voor jonge
meisjes, die moesten wel worden beziggehouden. De
zusters lieten hen met allerlei werkzaamheden mee
helpen, terwijl ze ondertussen toch handenarbeid,
naaien en breien leerden. Ook werden ze ingezet in
het ziekenhuis aan de Reiniersz Boulevard. Hand- en
spandiensten, wat kinderen kunnen, in de keuken of
verbandrollen wassen, die immers meerdere keren
werden gebruikt.
'Na zijn ervaring met de Jappen werd vader nog een
keer opgepakt, nu door de pemoeda's, de Indonesi
sche onafhankelijkheidsbeweging, die niets meer van
Nederland wilde weten. Maar mijn vader was een
heethoofd én royalist, in die volgorde: de koningin
zou orde op zaken komen stellen!'
Het loopt evenwel anders: op 17 augustus 1945 ver
klaart Soekarno het land onafhankelijk en roept de
Republiek Indonesia uit. Op de verlofpas van hun va
der kan de familie in november 1946 naar Nederland
komen. Maar ook dan is het nog niet vanzelfsprekend
dat zij de 'kweekschool' kan doen: ze heeft niet eens
middelbare school af kunnen maken.
'Op Java leerden we alleen Indonesisch, Engels en
Nederlands, maar voor onderwijzeres moest je in Ne
derland ook Frans, Duits en wiskunde hebben. Maar
je bent jong, en eigenwijs, en ik heb alsnog de MMS
kunnen doen. Toen kon ik op de kweekschool een jaar
overslaan.'
Haar eerste baan was in Haarlem, de RK Mariaschool
in de Koningstraat. 'Achtenveertig kinderen in de klas.
Ik kreeg een bank met een verhoging, maar ik had
al snel goed overwicht.' Later heeft ze nog gewerkt
op scholen in Amsterdam. 'Maar toen ik trouwde,
was dat afgelopen. Je werd bedankt voor bewezen
diensten en kon vertrekken, want een getrouwde
vrouw die werkte was toen nog not done. Maar een
tekort aan leerkrachten in die tijd maakte dat ze via
invalbanen weer kon werken. 'Mijn man keek wat zui
nig, toen ik het hem vertelde, maar ik was echt niet
iemand voor het huishouden!' Ook na haar pensioen
heeft ze nog taal en reken-bijles gegeven.
Met haar vriendin mevrouw Buiten is Wieteke Jen
neskens al geruime tijd actief in de Cliëntenraad van
Stichting Nusantara, waaronder een aantal centra
vallen voor ouderen met een Nederlands-Indische of
Indonesische achtergrond. Mevrouw Buiten (1931) is
van ongeveer dezelfde leeftijd, maar zij is later naar
Nederland gekomen, haar man was stuurman op de
koopvaardij.
Moesson #12 juni 2015 (nieuw).indd 50
20-05-15 13:52
