INTERVIEW
Spiritualiteit
Weet je waar ik het ook aan merk, ik durf het bijna niet
hardop te zeggen, aan spiritualiteit. Dat is iets wat ik
heel erg van mijn ouders heb meegekregen, besef ik
achteraf. Alles heeft betekenis. Dat stille krachtgevoel
is cultuurgebonden, denk ik. Tegelijkertijd ben ik veel
bezig met de vraag waar cultuur eindigt en waar
karakter begint. Wanneer je bijvoorbeeld voor het eerst
in Indonesië komt, ontmoet je jezelf in een andere
context. In zekere zin ben je op jezelf aangewezen. Hoe
je reageert in zo'n situatie is meer karaktergestuurd
dan cultureel. Tegelijkertijd, Yogyakarta raakte me
enorm. Dat had te maken met de familiegeschiedenis
die daar ligt. De andere eilanden buiten Java, hadden
voor mij net zo goed Thailand kunnen zijn. Daar was de
emotionele band weg. Maar ik herkende wel de harte
lijkheid uit mijn eigen familie. En het belang van eten.
Dat zette me eerlijk gezegd wel aan het denken: wat is
Indo aan mij en wat niet? Als ik eerlijk ben, weet ik het
antwoord op die vraag niet precies. Als kind lustte ik
vroeger geen rijst en had ik vooral Hollandse vriendin
netjes. Wanneer mijn ouders vroeger over Indië begon
nen, vond ik dat vooral irritant. Maar ik houd niet van
die stempels. Hoewel mijn opa aan vaders kant Moluks
is, zul je mij nooit met een Molukse vlag zien lopen.
Geen kliekjes en groepsgedrag voor mij.
Niets is wat het lijkt
Mijn Indische oma is wel de rode draad in mijn
voorstelling Niets is wat het lijkt. Zij heeft tijdens de
Japanse bezetting in een interneringskamp gezeten. Ik
wilde altijd weten wat er met haar gebeurd zou zijn,
wanneer ze in Indië was gebleven. Een vraag waar ik
tot op de dag van vandaag geen antwoord op heb.
Ik durfde nooit echt aan haar te vragen wat er daar
gebeurd is. En wat als... Telkens wanneer ik het onder
werp aansneed, werd ze emotioneel en probeerde ze
over het onderwerp heen te praten. Op een gegeven
moment heeft zij haar leven letterlijk in een koffer
gestopt en is ze naar Nederland gekomen met de boot.
Eigenlijk is ze in haar leven altijd onderweg geweest.
Nooit echt een thuis meer gehad. In mijn voorstelling
leg ik dat aspect telkens naast mijn eigen leven: ik
worstel nu hiermee, maar wat zou mijn oma doen?
Mijn oma was rond de dertig toen ze naar Nederland
kwam. Net zo oud als ik nu zelf ben. In een hele andere
context natuurlijk. Met een heel gezin. Veel dertigers
van nu werken, wonen in de grote steden, hebben nog
geen kinderen. Dat komt later pas. Maar het is wel de
leeftijd waarop je belangrijke levenskeuzes maakt. In
mijn voorstelling ga ik niet zo zeer op zoek naar mijn
oorsprong in cultuur, maar wel naar mijn oorsprong
als mens. Een persoonlijke zoektocht, waarin ik mezelf
vergelijk met iemand die ik goed ken. Zij is het extreme
voorbeeld van iemand die geen keuzes had. Waar ik
alle keuzes heb, heeft zij er maar een gehad: op de
boot stappen en overleven, of blijven.
Emotionele bagage
Toen mijn oma naar Nederland vertrok, wist ze niet
waar mijn opa was. Hij was toen militair in het KNIL.
Het mag een klein wonder heten dat ze elkaar in Ne
derland terug hebben gevonden. Er was toen immers
geen social media om elkaar te laten weten waar je
bent. Je zou bijna gaan denken dat ze een soort tele
pathische connectie hadden, waardoor ze wisten waar
ze waren. In mijn voorstelling leg ik de wereld van
mijn oma constant naast de mijne. Stiekem val ik aan
de hand van mijn oma, het publiek vooral lastig met
mijn eigen dertigersdillema's. Dat alles relatief is, daar
gaat mijn voorstelling om. Je kunt nog zoveel spullen
en geld hebben, het draait uiteindelijk om de emoti
onele bagage die je met je meedraagt in je koffer. Ik
vraag me af of mijn oma spijt heeft van haar keuzes. Ik
denk het niet en ik vind haar een dappere vrouw. We
doen vaak niet wat we willen of waarvan we diep van
binnen weten dat dat het beste voor je is, uit angst om
zekerheid te verliezen. Maar er bestaat helemaal niet
zoiets als zekerheid. Ja, dat je aan het einde van de rit
over gaat steken. Dus doe tijdens je leven alsjeblieft
iets waar je hart in zit. Dat is wat ik mensen in mijn
voorstelling mee wil geven.
Keuzes maken
Ik besefte voor het eerst dat ik net als mijn oma een
koffer had, toen ik een keuze moest maken voor mijn
studie. Naast muziek maken, tekende ik heel graag.
Het was kiezen. Of de kunstacademie, of het conser
vatorium. Ik koos uiteindelijk voor het conservatori
um, maar de kunstacademie bleef maar op mijn pad
komen. Wat ik ook deed. Tot een paar jaar geleden.
En ik geloof heel erg in voortekens, en dat ik dingen
moet doen omdat ze op mijn pad komen. Ik heb
vijf jaar geleden toelatingsexamen gedaan voor de
14 Moesson
Moesson #2 augustus 2015.indd 14
23-07-15 13:14
