Insulinde
UIT DE KUNST
Van 't prachtig rijk van Insulinde dat zich
daar slingert om den evenaar, als een gordel
van smaragd', schreef Multatuli eens toen hij
het over Nederlands-lndië had.
Insulinde is ook de naam van deze bijzondere
vaas met het bekende parang rusak (verniel
de hakmessen) decor. Pas aan het eind van de
19e eeuw begon Nederland, na eeuwenlange
kolonisatie, belangstelling te tonen voor
de kunst en cultuur van hun kolonie - dit
in tegenstelling tot het Engelse en Franse
imperialisme. Rond 1900 werd de batiktech
niek door Nederlandse kunstenaars overge
nomen en ontstond er een eigen batikstijl,
waar alleen de techniek en de kleuren nog
aan het Javaanse voorbeeld deed denken.
Daarom is het zo bijzonder dat de Plateelbak
kerij Zuid-Holland in Gouda, waar deze vaas
in de jaren '20 gemaakt is, wél een klassiek
Javaans batik decor gebruikte als versiering
van de vaas. Het parang rusak motief is een
eeuwenoud batikpatroon dat vooral aan de
vorstenhoven wordt gebruikt.
Deze vaas zal te zien zijn op de tentoonstel
ling De 20ste eeuw, keramiek als spiegel van
de tijd in het Keramiekmuseum Princesse-
hof in Leeuwarden. Er komen verschillende
thema's aan bod die kenmerkend zijn voor
de 20ste eeuw: bijvoorbeeld het exotisme
van begin 20ste eeuw, de techniek, waarbij
e
herinnerings
borden van de
versnelde post-
vlucht naar Indië
met de Pelikaan aan
bod komen. Verder
vrouwenemancipatie,
crisis, oorlog en weder
opbouw. De jeugdcultuur
wordt onder meer verbeeld
met Brigitte Bardot-wand kopjes en een
echte jukebox.
Keramiek speelt op deze tentoonstelling
de hoofdrol, bijrollen zijn weggelegd voor
meubels, lampen, kleding, klokken, etala
gebustes, schilderijen en speelgoed. Oude
foto's en filmpjes zijn de hulpmiddelen om
het verhaal van de 20ste eeuw nog beter te
kunnen vertellen.
Als gastconservator mocht ik deze expositie
samenstellen, en dat heb ik met veel plezier
gedaan. Ik hoop dat dit aan de tentoonstel
ling te zien is.
De 20ste eeuw, keramiek als spiegel van de tijd
Tot en met 3 juli 2017
Keramiekmuseum Princessehof
Grote Kerkstraat 11 Leeuwarden
www.princessehof.nl
058 - 294 89 58
FOTO: MICHIEL ELSEVIER STOKMANS
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand kunst die is
ontstaan uit Europese en Indische
kruisbestuiving.
september 2015 25
Moesson #3 september 2015.indd 25
26-08-15 15:46
