HORMAT
terug naar Indië. Zijn vertrek blijft niet on
opgemerkt door het Algemeen Handelsblad:
'Een merkwaardige speler heeft het land
verlaten, een die verstelde, soms ontstelde
door zijn moed, door de wonderen die hij in
het spel wist te verrichten. Geen fijn overleg,
geen tactisch samenspel, geen slimmig doen,
maar een geboren voetballer, een speler bij
intuïtie, zooals er maar zeer zelden worden
gezien.'
Philip trouwt met zijn nicht Eugenie Carli en
werkt als boekhouder in Semarang. Tus
sen 1902 en 1909 krijgen ze vier kinderen:
Toetie, Ellie, Jan en Louis - mijn opa. Maar
het voetbal blijft toch trekken en in 1907
wordt hij vicepresident van de voetbalbond
te Semarang. Als Philip met zijn gezin naar
Batavia verhuist, meldt hij zich aan bij B.V.C.
en speelt elke wedstrijd mee. In Batavia
gaat hij als administrateur werken bij het
blad Sport in beeld. Al snel doet hij ook het
redactionele werk, wat hem veel beter ligt
dan boekhouden.
Het rommelt in de familie als Philip een
conflict krijgt met zijn broer Gottlieb, die een
warme vriendschap onderhoudt met Ernest
Douwes Dekker en één van de voorgangers
van de dan nog op te richten Indische Partij
zal worden. Gottlieb voelt zich als Indo
achtergesteld. Philip vindt ook dat er meer
emancipatie moet komen voor de Indo's,
maar vindt zijn broer te radicaal en houdt
zich verre van de politiek. Philip is van me
ning dat je als Indo je eigen kansen moet cre-
eren en dat doet hij door een fotoatelier over
te nemen. In januari 1917 opent NV. Mossty-
pie zijn deuren. In dit 'moderne Electrisch
Fotografisch Spiegel Atelier kan men op elk
uur van de dag foto's laten maken'. Hij maakt
niet alleen studio-opnamen, maar fotogra
feert ook buiten. Al snel maakt hij naam als
fotograaf en levert ook nieuwsfoto's aan
bladen en kranten. Er wordt zelfs melding ge
maakt dat Philip is aangesteld als fotograaf
voor heel Indië voor The London Times.
De stap van foto naar film is snel gemaakt.
Zonder enige opleiding, maar met talent en
doorzettingsvermogen, weet hij ook hiermee
naam te maken. Voor de Decapark bioscoop
maakt hij van 1919 tot 1926 het Deca
bioscoopjournaal. Met zijn eigen camera
reist hij nieuws achterna. Zijn bekendste
opname, die van de Kloetramp uit 1919, haalt
zelfs de Nederlandse bioscopen.
Philip krijgt ook opdrachten om 'propagan
dafilms' te maken. Zo maakt hij voor de
Postbank een reclamespot, een serie over
de Nederlandsch Indische Staatsspoor- en
Tramwegen, een documentaire Reizen door
Indië en de documentaire Tractie. Ook maakt
hij een filmpje voor de Nederlands-Indische
vereniging tot Bescherming van Dieren.
Philip houdt zich meer bezig met filmen
dan met fotograferen en zijn zaak Mossty-
pie gaat failliet. Met geleend geld reist hij
naar Duitsland en schaft een 35mm camera
aan. In 1926 start Philip zijn nieuwe bedrijf
Kinowerk Carli en legt zich geheel toe op het
maken van speelfilms. Hij plaatst een ad
vertentie voor audities voor zijn eerste film.
Die zondagochtend komt een beeldschoon
Indisch meisje op de advertentie af: Annie
Krohn. Philip hoeft niet langer te zoeken, hij
heeft zijn muze gevonden. Met de drie heren
met 'expressief gelaat' komt het ook goed en
de hele cast reist af naar Bali waar hij de film
Heksenwraak, de legende van Tjalong Arang
opneemt. Naast de vier acteurs gebruikt hij
de lokale bevolking als figurant. Op de stills
van de film staan betoverende beelden van
het oude Bali.
En het blijft niet bij één film. Philip is zo
onder de indruk van Annie, dat hij nog drie
films met haar maakt: Sarinah, meisje van het
Zuiderzeestrand, Njai Siti - De stem des bloeds
en Karina's zelfopoffering. In de tuin achter
zijn huis laat hij een studiootje bouwen van
bamboe. Hier neemt hij de interieurscènes
op. Philip is nog steeds getrouwd met Euge
nie, die niet blij is met de aandacht van Philip
voor de jonge actrice. En gezien de glamour
foto's genomen in intieme setting, is haar
jaloezie begrijpelijk.
Ondanks de maatschappelijke thema's van
zijn films - de onderlinge relaties tussen
Indonesiërs, Indo's en Hollanders - zijn het
geen intellectuele hoogstandjes. Het is
Philip vooral te doen om de romantiek en
om de Indische pracht vast te leggen. Voor
de film Njai Siti - De stem des bloeds laat hij
enkele scènes inkleuren. Naast Annie Krohn,
gebruikt Philip een vaste cast: Sylvain Boek
binder, Vally Lank en Jan Kruyt. Jan Kruyt is
meestal de love interest, de andere twee zijn
dan weer de bad guys of ze zorgen voor de
komische noot. Als figuranten zet hij familie
leden in, maar vaak plukt hij gewoon mensen
van straat. Philip maakt goed reclame voor
zichzelf door foto's die hij tijdens het filmen
maakt, te verkopen aan tijdschriften. Het
Nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië
maakt er melding van:
Actueel Wereldnieuws. No. 11 van dit voor
treffelijk geïllustreerde weekblad opent met
een fraai jachttafereel. Onder zeer moeilijke
omstandigheden is de film-operateur, de heer
Carli, er namelijk in geslaagd, in Indië, de eer
ste romanfilm te vervaardigen. Dit filmwerk,
dat 3.652 meter lang is geworden, is getiteld:
'De Stem des Bloeds'. Wekenlang heeft de heer
Carli met de jagers Haastert en Jans in de on
doordringbare wouden van Sumatra vertoefd.
Philip legt de wildernis van Sumatra vast.
Maar ook de jacht op de Sumatraanse olifant,
een scène die hij in zijn film gebruikt. Zijn bij
drage aan het feit dat de olifant op Sumatra
een bedreigd diersoort is geworden, heeft hij
waarschijnlijk niet beseft.
De films Sarinah en Njai Siti - De stem des
bloeds zijn een groot succes. Vooral bij de
Indische en Indonesische bevolking. Dit is te
danken aan de Indische hoofdrol van Annie
en de gemengde cast. Waar voorheen films
werden gemaakt met uitsluitend Europese
acteurs óf uitsluitend Aziatische acteurs,
september 2015 41
Moesson #3 september 2015.indd 41
26-08-15 15:47
