'Philip Carlil
HORMAT
durfde Philip een afspiegeling van de be
volking in zijn films te laten zien. Maar er is
ook kritiek vanuit de Indonesische pers, die
Philip verwijt alleen maar films voor Indische
mensen en totoks te maken. Volgens de zeer
belerende recensent van de Indische Courant
zijn de films juist geschikt voor de Indonesi
sche bevolking, in tegenstelling tot Europese
films:
Wij zijn het er allen over eens, dat vele films
dingen te zien geven, die voor de Inheemsche
bevolking allesbehalve dienstig zijn. Het leven
van misdadigers in de slums der groote we
reldsteden, geraffineerd overlegde misdaden,
zinneprikkelende tooneelen, zwaar van erotiek
dat alles is in één woord verderfelijk voor
den eenvoudigen dessa-man en in niet gerin
ge mate bevorderlijk aan de criminaliteit. Uit
een algemeen paedagogisch beginsel verdient
daarom een filmgeschiedenis, die binnen het
bevattingsvermogen ligt van de groote massa
der bevolking, een eenvoudig verhaal, laat het
zijn op het naïeve af, de voorkeur. En dat heeft
de heer Carli ons gegeven in zijn 'Sarinah'.
De recensent is ook zeer enthousiast over de
ruim aanwezige natuuropnamen in de film
van Philip:
Sarinah (mej. Krohn), terloops gezegd een
allercharmantste verschijning, die, vooral in
haar serimpi-dans, de lenigheid harer slanke
gestalte voortreffelijk weet te doen uitkomen.
Behalve een reeks van schitterende natuurta-
fereelen, vooral die aan de zuidkust van Java
opgenomen, geeft deze film ons een reeks van
typisch Indische tafereeltjes, waarvan heel
Den Haag zal smullen.
Zijn laatste speelfilm Karina's Zelfopoffe
ring, speelt zich af op Java en Philip krijgt
toestemming om aan het Djogjase hof te
filmen. Hij gebruikt ook beelden van de Boro-
boedoer. Het gaat wederom over gemengde
relaties, ditmaal is de moeder van Karina
Hollandse en de vader een raden. Als de
sprekende film zijn intrede doet, betekent dit
het einde voor Philips filmcarrière; geld om
geluidsapparatuur te kopen heeft hij niet en
het is ook maar de vraag of het sterk Indisch
accent van Annie Krohn zal aanslaan bij het
grote publiek.
Privé krijgt Philip de ene na de andere tegen
slag te verwerken: binnen een half jaar tijd
verliest hij zijn vader, zijn neef Piet en zijn
broer Gottlieb, die samen met zijn vrouw
verdrinkt tijdens de scheepsramp met de
Van der Wijck in 1936. Hij moet zijn moeder
bijstaan, die zelfs van de koningin een blijk
van medeleven krijgt. In 1937 komt ook de
vrouw van Philip, Eugenie, te overlijden. Of
hij hierna een relatie met Annie krijgt, is
niet duidelijk. Annie is dan zelf al getrouwd.
Niet lang daarna verloofd Philip zich met de
Indonesische raden Moerdjatie Mursad en
raakt in conflict met zijn kinderen, die het
een schande vinden dat hij zich inlaat met
een dertig jaar jongere Inlandse.
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog houdt
Philip zich nog steeds bezig met fotografie
en voetbal. Daarnaast weet hij ook de kran
ten te halen door het winnen van diverse
hondenwedstrijden met zijn rashond Anki
von Peragola. Er is weinig bekend over hoe
Philip de oorlog zelf is doorgekomen. Zijn
atelier wordt geconfisqueerd door de Japan
ners en zijn films worden voor het merendeel
vernietigd. In 1946 trouwt hij met Moerdja
tie. Het laatste krantenbericht waarin Philip
voorkomt is van 29 augustus 1947. Het is een
wedstrijd in het Decapark, om het Garni-
zoenswisselschild en tevens de afscheids-
wedstrijd van Philip als scheidsrechter. Hij is
dan 68 jaar.
In oktober van dat jaar komen Philip
en Moerdjatie samen met baboe Annie
(Munah), op de Ms. Oranje naar Nederland.
Ze vestigen zich in Den Haag, in de Speen
kruidstraat. Philip heeft geen Nederlands
pensioen. Hij verkoopt veel van zijn oude
werk, maar dat levert niet veel op. Dankzij de
kookkunsten van Moerdjatie en baboe Annie
weet hij het hoofd boven water te houden en
opent hij in de jaren '50 Indonesisch restau
rant De Indische keuken. Het wordt gerund
door Moerdjatie en Annie; en Philip slijt zijn
dagen met het fokken van sint-bernards.
Annie Krohn is altijd in zijn hart gebleven.
Zelfs op hoge leeftijd heeft hij zijn kleinzoon
gevraagd haar op te sporen. Ook Philips
tweede vrouw, Moerdjati, was geen fan van
Annie, getuige de haast onzichtbare spelden-
prikjes die op alle foto's in de ogen van Annie
zijn gezet. Nog eenmaal wordt Philip geïnter
viewd, voor de Tong Tong van december 1961.
Een groot artikel over zijn hele carrière. In
1973 overlijdt hij.
In 1989 kreeg mijn vader een brief van H.
Misbach Biran van het Sinematek Indonesia
in Jakarta. Hij was op zoek naar erfgenamen
van Philip. Het was onduidelijk of hij in zijn
archief films van Philip had. Mijn vader heeft
helaas niet gereageerd. Vorig jaar kwam ik
zelf in contact met een studente filmconser
vatie, die als vrijwilliger in het archief van
Biran werkte. Zij vertelde dat het archief een
grote kelder bezit waarin talloze meters film
liggen, in deplorabele toestand. Nu Biran is
overleden is het archief gesloten. Of er nog
films van Philip liggen kon zij niet zeggen,
omdat er nog veel materiaal uitgezocht
moet worden. Hopelijk zal er door dit artikel
interesse in de films en het archief ontstaan
en wordt het weer geopend.
■<L-u us
het fotoalbum Van
Dat kan op De Indische Salon bij
Moesson op 3 oktober! Claudia Carli
is dan te gast. Reserveren via
redactie@moesson.com
42 Moesson
Moesson #3 september 2015.indd 42
26-08-15 15:47
