Tekenen bij het
kruisje alstublieft
dansa an-co
Door Mark Loderichs
Iedereen kent ze wel, de beelden van de
capitulatieplechtigheid aan boord van de
USS Missouri, zeventig jaar geleden, op 2
september 1945. De plechtigheid maakte for
meel een einde aan de Tweede Wereldoorlog.
Wellicht minder bekend is dat er tijdens de
ondertekening van het Japanse instrument of
surrender iets verkeerd ging. Het komt aan de
orde in de documentaire Le capitulation du
Japon van de Franse filmmaker Serge Viallet.
Op de originele filmbeelden is te zien hoe
de geallieerde afgevaardigden één voor één
door MacArthur naar voren worden geroe
pen, om aan een kleine tafel het officiële
document te ondertekenen. Het bal wordt
geopend door Amerikaanse admiraal Nimitz.
Hij gaat zitten, pakt de kroontjespen, zet zijn
handtekening, staat weer op en maakt plaats
voor generaal Hsu Yung-chang, de verte
genwoordiger van (Nationalistisch) China.
Dit ritueel wordt herhaald door maarschalk
Derevyanko namens de Sovjet-Unie en
veldmaarschalk Blamey namens Australië.
Nu is kolonel Cosgrave aan de beurt namens
Canada en hier gaat het mis. Blijkbaar wordt
Cosgrave afgeleid door een opmerking van
MacArthur of hij is onder de indruk geraakt
van de wereldhistorische betekenis van
zijn optreden, maar de arme man zet zijn
handtekening op de verkeerde plaats. Niet op
de aangewezen plaats voor Canada - aan
gegeven door de formele naam van het land
in een drukletter - maar op de ruimte die
bestemd is voor de vertegenwoordiger van
Frankrijk. Na hem komt de Franse generaal
LecLerc aan tafel en dan is het de beurt aan
de Nederlandse luitenant-admiraal Helfrich.
Helfrich heeft echter in de gaten dat er iets
niet klopt. Op de plek waar hij zijn handteke
ning zou moeten zetten, staat al een handte-
VOORGALERIJ
kening, namelijk die van LecLerc. Na de fout
van de Cosgrave, is ook LeClerc gewoon een
plekje opgeschoven. Helfrich maakt er een
opmerking over, maar tekent toch. Als ten
slotte de laatste handtekening wordt gezet,
door air marshal Isitt van Nieuw-Zeeland,
sluit MacArthur - hij tekende zelf namens
de geallieerde machten - de ceremonie met
een korte toespraak en de woorden: 'These
proceedings are closed.'
MacArthur trekt zich terug en laat het verder
over aan zijn chef-staf generaal Sutherland.
Dan begint de consternatie. Helfrich wijst
Sutherland erop dat zijn en andere hand
tekeningen op de verkeerde plaats staan.
Sutherland ziet en overlegt aan de tafel met
een van de afgevaardigden van Japan. Is
dit acceptabel? De Japanner houdt ruggen-
spraak met het hoofd van zijn delegatie, die
alles in verbazing lijkt aan te horen. Hoewel
je niet kunt horen wat de heren onderling
zeggen, is wel duidelijk dat de Japanners
vinden dat het zo niet kan. Inmiddels komt
ook MacArthur poolshoogte nemen, zonder
zich ermee te bemoeien. Een pijnlijke situatie
dreigt. Wat nu? Op dat moment tovert
Sutherland een praktische Amerikaanse op
lossing uit de hoge hoed - of werd het hem
ingefluisterd door de Japanse gedelegeerde?
Hij streept de namen van de landen boven de
op de verkeerde plek gezette handtekenin
gen door en vervangt ze door de juiste naam
van het land er boven te schrijven. Schijnbaar
op aanwijzing van de Japanse afgevaardigde,
worden alle wijzingen ook van zijn paraaf
voorzien. Dan is de zaak rond en verlaat de
Japanse delegatie het schip.
Het filmpje is te zien op Moessons
facebookpagina!
(Met dank aan Stephan Deiters van het Nederlands
Instituut voor Militaire Historie)
De winnaars van vorige maand! Meisjes in de Oorlog van Pieter Eckhardt
en Marscha Holman is gewonnen door: F.E. Langschmidt Venema, Max
Nutters en Meike Tabaczek. De cd Dansa Go-Go van Aïs Lawa-Lata gaat
naar: R.E. de Pruyssenaere de la Woestijne, A. Smith-Sijman, A.H. Hein-
kens, Erna Raydt-Pleijte en Debby de Wit. Gefeliciteerd!
september 2015 9
- ,i, rag tCKHAKiir s maim ka ihnhai
Moesson #3 september 2015.indd 9
26-08-15 1545
