:M
m
DéDé
Mi'
-
Zv
V*
i
Sambalmayonaise
Petangans
Pasardagenkalender
VOORGALERIJ
Ieder jaar worden in Indonesië op 10 novem
ber de nationale helden van het land her
dacht. Op deze Hari Pahlawan Nasional (dag
van de nationale helden) wordt ook één Indo
herdacht: DéDé. Wie was hij ook alweer? Een
korte bio door Wim Manuhutu.
Ernest Francois Eugène Douwes Dekker
(DéDé) werd op 8 oktober 1879 in Pasoeroean
op Oost-Java geboren. Zijn grootvader Jan
was de jongere broer van Eduard Douwes
Dekker (Multatuli), maar anders dan zijn
oudoom is zijn bekendheid in Indonesië
vele malen groter dan in Nederland. De
naam van DéDé is onlosmakelijk verbonden
met de ontwikkeling van het Indonesisch
nationalisme en wordt meestal in één adem
genoemd met die van zijn politieke vrien
den Tjipto Mangoenkoesomo en Soewardi
Soerjaningrat. Zij waren het die in september
1912 de Indische Partij oprichtten met een on
afhankelijk, multi-etnisch Indonesië als eind
doel: de eerste politieke partij in de kolonie.
Daarvoor had DéDé overigens al de nodige
avonturen achter de rug; hij had gevochten
tegen de Engelsen in de Boerenrepubliek
Transvaal. Na gevangenneming en interne
ring in Ceylon, keerde hij in 1905 naar Indië
terug en werkte bij verschillende bladen. Zijn
politieke inzet voor een onafhankelijk Indo
nesië leverde hem de aandacht van de auto
riteiten op: de Indische Partij werd begin 1913
verboden en DéDé, Tjipto en Soewardi naar
Nederland verbannen. De laatste schreef
daar zijn pamflet Als ik eens Nederlander was,
waarin de hypocrisie tussen de herdenking
van het 100-jarig bestaan van het konink
rijk, en de situatie in Indië aan de kaak werd
gesteld. Tijdens hun ballingschap werd
Tjipto arts, Soewardi volgde een lerarenop
leiding en DéDé studeerde in Zürich politieke
economie. Het drietal herenigde zich later in
Semarang waar ze met de vorming van de
Nationaal Indische Partij weer een doorn in
het oog van het gouvernement werden. In
1923 richtte DéDé in Bandoeng het Ksatrian
Instituut op, waar een lerarenopleiding,
een handelsschool en een journalistieke
opleiding waren gevestigd. Soekarno was
er enkele maanden docent en het instituut
werd een ontmoetingsplaats van nationalis
ten; in 1936 vernietigde het gouvernement
dan ook alle leerboeken en verloor DéDé zijn
onderwijsbevoegdheid. Uiteindelijk ging hij
voor de Japanse Kamer van Koophandel in
Batavia werken, wat hem in juni 1941 een
arrestatie vanwege collaboratie opleverde en
een door de overheid gesponsorde reis naar
Suriname. Na de oorlog reisde hij onder een
valse naam naar Indonesië, sloot zich aan
bij de Republiek en veranderde zijn naam in
Danudirja Setiabudi. Soekarno beschouwde
hem als een van zijn politieke mentoren
en gaf hem de positie van minister zonder
portefeuille en adviseur. Op 28 augustus 1950
overleed hij en werd op de erebegraafplaats
Cikutra in Bandung begraven. Dat hij in 1961
bij presidentieel besluit tot nationale held
van Indonesië werd benoemd, is dan ook
geen verrassing.
'H'
yy.
Wat krijg je als je sambal en mayonaise mengt? Peppr-naise!
Nieuw op de markt gebracht door Peppr-it: het sambalbedrijf
van Lucinda Hereijgers-Wong Si Kwie en haar man Robert.
Lucinda is een Surinaams-Chinees-Indische mix en Robert
is Indisch. De sambal is volgens familierecept van Lucinda's
(Surinaamse) tante. Zij was helemaal weg van Indonesië en
hield regelmatig Indische avondjes in sarong en kabaja met
Indische hapjes en bijpassende sambals. De peppr-naise
is 100 procent goedgekeurd door de Indische kant van de
familie: bij een recente familiebijeenkomst was ie niet aan
te slepen en bleek de fruity sambal een gouden combinatie
met lempers. Zelf proberen?
www.peppr-it.nl
Wil je weten of de trouwdag van je nicht wel
op een gunstige dag valt of wanneer je het
beste kunt gaan verhuizen? Dan biedt de nieu
we Pasardagenkalender van Moesson soelaas.
Vanaf nu weer verkrijgbaar in onze shop voor 6
euro (inclusief 2 euro verzendkosten) of maak
het bedrag over op NL77INGB0000006685
t.n.v. Moesson in Amersfoort onder vermelding
van pasardagenkalender. Vergeet uw adresge
gevens niet te vermelden!
november 2015 11
Moesson #5 november 2015.indd 11
28-10-15 14:42
