een beetje java in assen
muziekcarriEre
indische achtergrond
INTERVIEW
in het concerthuis
in zijn woonplaats Groningen begroet Erwin Java mij
met een gulle lach. Hij is lang voor een Indische man.
Maar met een achternaam als Java móet je wel Indo
zijn. Al jaren wordt Erwin naar de herkomst van zijn
achternaam gevraagd, maar pas enkele dagen gele
den is hij er dankzij Moesson achtergekomen dat hij
hoogstwaarschijnlijk een Belanda Hitam-afstamme-
ling is. De Belanda Hitam waren Afrikaanse KNIL-
soldaten die onder meer werden geronseld in Ghana.
Voor het gemak werd hun een nieuwe Hollandse
achternaam gegeven, waaronder topografische na
men als Amsterdam, maar dus ook Java. De vroegste
vermelding van de naam Java is bij een inschrijving
van een militair Java (zonder voornaam), die op 1
oktober 1838 als vrijwilliger aangenomen werd om als
soldaat voor onbepaalde tijd te dienen bij het leger in
Oost-Indië. Hij was afkomstig uit Afrika en daar in 1817
geboren. Hij vestigde zich in Semarang, kreeg nako
melingen met een Javaanse vrouw, die weer trouwden
met nazaten van Belgische voorouders (Naelaerts).
De familie Java kwam in 1951 eerst op de Veluwe
terecht. Omdat vader Napoleon Java KNIL-militair was,
verhuisde het gezin naar een kazerne in Harderwijk
om zich uiteindelijk in 1955 te vestigen in Assen. Daar
werd Erwin in 1956 geboren als jongste van vier broers
en een zus. Erwin was een nakomertje en scheelt
achttien jaar met zijn oudste broer André, die helaas
niet meer leeft. De familie Java kwam terecht in een
wijk met meer Indische gezinnen, verspreid tussen
de Nederlandse gezinnen. Daar ontstond zijn liefde
voor de blues. In het gezin Java werd veel naar muziek
geluisterd. Vooral rock-'n-roll, country, blues en gospel.
Alle kinderen mochten op pianoles maar Erwin vond
dat verschrikkelijk. 'Ik kreeg als achtjarige les van een
man die speelde bij de Johan Willem Frisokapel. Als ik
wist dat hij langskwam, dan oefende ik nog snel twee
minuten.' Op zijn dertiende kwam Erwin met de gitaar
in aanraking. 'Ik had twee vriendjes waarmee ik naar
de top 40 luisterde. Zij hadden beiden een gitaar en ik
had alleen een soort Afrikaans slagwerkinstrumentje.
Zij probeerden een nummer van Led Zeppelin na te
spelen. Dat lukte niet echt. Ik vroeg of ik het mocht
proberen. Dat ging best goed. Vanaf dat moment wist
ik dat de gitaar het voor mij was. Als ik gitaar speelde,
dan luisterde ik altijd naar de blues. Mijn oudere broers
brachten die bluesplaten mee naar huis. Later, op het
conservatorium, zeiden docenten tegen mij: kun je dat
nu even niet doen, dat weten we nu wel! Dan moest
ik echt gaan nadenken over bepaalde buigingen van
snaren of intonatie.'
In 1978 brak Erwin door met White Honey. In twee
weken verkochten ze achtduizend platen en deden
wel 250 optredens in een jaar. 'Soms waren we drie
kwartier prime time live op tv. Tegenwoordig doen ze
al een moord voor één minuut bij De Wereld Draait
Door. Televisie is een sterk medium. Dat heb ik altijd
onderschat.' De band ging helaas snel aan hun eigen
succes ten onder. Zangeres Hanneke Kappen werd het
te veel en stapte eruit.
Nog ten tijde van White Honey, in een bezetting met
een andere zangeres, vroeg Herman Brood hem in
1980 om in zijn band te spelen. 'Eigenlijk was het niet
helemaal mijn muziek. Ik hield meer van blues en rock.
Maar de grote lokker voor mij was dat we in Amerika
zouden toeren. Helaas kreeg Herman geen visum door
de welbekende problemen. Voor hem een grote te
leurstelling. Hij kwam daardoor in een soort depressie
terecht. Dat vond ik te lastig om mee samen te werken.
Toen ben ik weggegaan. Voor mij was het ook een te
leurstelling dat Amerika niet door ging maar ik dacht:
jammer, ik ga wel iets anders doen.'
Een jaar of vier daarna speelde Erwin in verschillende
bands, tot hij in 1986 werd gevraagd om bij Harry
Muskee te spelen. In eerste instantie om een plaat
in te spelen. Daarna kwam de vraag: kun je ook nog
wat optredens meepikken? Uiteindelijk bleef Erwin
bij Cuby and the Blizzards tot aan Harry's dood in
2011. Harry kwam al bij de familie Java over de vloer
toen Erwin nog een peuter was. Erwins broers waren
sportief en voetbalden en volleybalden als tiener met
Harry. 'Ik schijn als jongetje van drie bij Harry op schoot
te hebben gezeten. Dat vertelde hij me later. Ik kon mij
daar niets van herinneren.'
Zijn studie Nederlands maakte hij nooit af. Maar
tijdens zijn periode bij Muskee, rondde Erwin wel het
conservatorium af. 'Heb ik mijn moeder tenminste nog
een beetje gerust kunnen stellen dat het studiegeld
niet voor niets is geweest.' Erwins vader was inmid
dels overleden. Hij werd na zijn periode bij het leger,
ambtenaar bij de provincie Drenthe. 'Mijn vader zei
vroeger: ga maar bij het leger of in ieder geval bij het
rijk. Zekerheid zoeken was voor veel Indische gezinnen
belangrijk. Ik snap dat wel. Het was niet makkelijk voor
16 Moesson
Moesson #5 november 2015.indd 16
28-10-15 14:42
