De ronde vorm
UIT DE KUNST
Deze koloniale art deco stoel werd tijdens
een opnamedag van het tv-programma
Tussen Kunst en Kitsch meegebracht. Ik heb
er een tv-opname van laten maken, maar
het item werd door de eindredactie, jammer
genoeg, niet geselecteerd voor uitzending.
Al sinds de 16e eeuw, bij het begin van de
kolonisatie van de Indische archipel, toen
Nederlanders relaties aangingen met
inlandse vrouwen en een gezin stichtten, is
er huisraad gemaakt waarin zowel Holland
se als Indonesische stijlelementen werden
gecombineerd.
Ook in de 20e eeuw zijn er - naast architec
tuur - ook meubels in Indië gemaakt die ken
merken vertonen verwant aan de heersende
Europese stijlen. Zo zijn er meubels bekend
met Jugendstil-zweepslaglijnen, evenals
rechtvormige a la Berlage. Rond 1920 zijn er
meubels gemaakt met kenmerken van de ex
pressionistische Amsterdamse School, maar
ook in art deco en in een zakelijke, functio
nalistische stijl. Veel van dit meubilair werd
gemaakt door lokale ambachtslieden, vaak
van Chinese afkomst. Een bekende firma die
meubels in deze moderne stijlen maakte,
was Toko Van der Pol onder meer gevestigd
in Soerabaja.
De afgebeelde stoel is beïnvloed door de
stoelen die de firma Pander Zn in de jaren
'30 in eigen meubelmakerij maakte en ver
kocht in hun winkels in Den Haag, Amster
dam en Rotterdam. Opmerkelijk is de ronde
vorm, zowel in het voorbeeld als in de kolo
niale versie. Dit type stoel werd ook door de
Haagse ontwerper Bas van Pelt ontworpen
en in zijn interieurwinkel verkocht. In Neder
land werd voor dit type stoel houtsoorten als
noten, essen of eikenhout gebruikt en kreeg
het vaak een biezen rug en zitting, terwijl het
Indische exemplaar is gemaakt van djatihout
met een rug en zitting van riet.
Je komt dit type stoelen nog wel eens tegen
als je door Indonesië reist, naar mijn idee zijn
ze tot diep in de jaren '50 gemaakt.
FOTO: MICHIEL ELSEVIER STOKMANS
Frans Leidelmeijer
bespreekt iedere maand kunst die is
ontstaan uit Europese en Indische
kruisbestuiving.
november 2015 27
Moesson #5 november 2015.indd 27
28-10-15 14:42
