Zorg voor kankerpatiënten in de laatste levensfase.
Dat is in Nederland natuurlijk veel beter geregeld
dan in Indonesië, denken we. Maar is dat wel zo?
Christantie Effendy promoveerde op een vergelijkend
onderzoek naar kwaliteit en patiëntervaring.
INDONESIË
Ziek zijn is
in Indonesië
family business
Door Bert Ummelen Foto's Shutterstock en C. Effendy
'De vader van een vriend van me in Yogyakar-
ta is erg oud', vertelt Christantie Effendy.
'Hij mankeert niets, maar toch is het zijn
grote wens opgenomen te worden in het
ziekenhuis. Want hij herinnert zich dat toen
hij daar een keer was beland zijn kleinkinde
ren voortdurend rond zijn bed stonden. Nu
hij thuis zit komen ze niet.'
Voor de onlangs aan de Nijmeegse Radboud
Universiteit gepromoveerde wetenschapper
is het meer dan een grappige anekdote. Het
verhaal illustreert een belangrijk verschil
tussen ziekenhuizen in Nederland en in
Indonesië. In de eerste krijgen patiënten op
voorgeschreven tijden bezoek van naasten, in
de laatste zijn die er altijd. Letterlijk. Dag en
nacht. Nooit is een patiënt er zonder familie
aan zijn zijde, ook al hebben maar enkele zie
kenhuizen een faciliteit voor overnachting.
'Er wordt gewoon op de vloer geslapen.'
Christantie Effendy werkte tien jaar als ver
pleegkundige en vijftien jaar als onderzoeker
en verpleegkundig docent in ziekenhuizen
in Indonesië. Haar promotieonderzoek gaat
over palliatieve zorg voor kankerpatiënten in
haar vaderland. Palliatieve zorg is zorg voor
mensen die niet meer beter kunnen worden;
zorg in de laatste levensfase. Niet genezen is
het doel, maar het verlichten van de last van
de ziekte. Al sinds 1994 is ze betrokken bij
de zorg voor mensen met kanker. Ze kwam
toen als verpleegkundige te werken op de
oncologische afdeling van het Dr. Sardjito
ziekenhuis in Yogyakarta. 'Ik had ook mijn
persoonlijke ervaring met de ziekte. Mijn
oma, een neef en andere verwanten en vrien
den overleden aan de gevolgen van kanker.
Dat is de achtergrond van mijn besluit om
me in te gaan zetten voor betere palliatieve
zorg in Indonesië.'
Het Expertisecentrum Pijn en Palliatieve
Geneeskunde van het Nijmeegse academisch
ziekenhuis bood haar een promotieplaats
aan. Zo kon ze nagaan hoe het patiënten met
gevorderde kanker in Nederlandse zieken
huizen vergaat en vergelijkingsmateriaal
verzamelen voor onderzoek in Indonesië. Hoe
verhielden de problemen en klachten van pa
tiënten hier en daar zich tot elkaar, wat voor
zorg werd hun geboden en door wie?
Eén van de veronderstellingen waarmee ze
aan haar promotieonderzoek begon, bleek
in elk geval niet te kloppen. 'Ik had gedacht
dat patiënten in Indonesië vaker dan hun
lotgenoten in Nederland zouden aangeven
met pijn en andere fysieke symptomen te
kampen. In Indonesië staat de palliatieve
zorg immers nog in de kinderschoenen. Maar
dat is dus niet zo. Kennelijk hebben die pro
blemen in de eerste plaats met de ziekte zelf
december 2015 21
Moesson #6 december 2015.indd 21
24-11-15 18:51
