In september 2010 schreef
In januari 1948 vertrekt dienstplichtig soldaat Leo
Borgelt naar Makassar. Hij wil niet, weet amper waar
Indië ligt, maar zal er wel de liefde van zijn leven
ontmoeten: Andi Mappasissi. Een liefdesgeschiedenis.
MAKE LOVE NOT WAR
East Side
Story
Door Heieen Pronk fotografie erven Leo Borgelt
Heleen Pronk in Moesson over haar bijzon
dere ontmoeting met Andi Mappasissi,
nakomeling en troonopvolger van de vorst
van Boni. De families van Heleen en Andi zijn
door de geschiedenis aan elkaar verbonden:
tijdens de Zuid-Celebes expeditie van 1905
werd de vorst van Boni, Lapawawoi, door de
overgrootvader van Heleen Pronk, luitenant
Carel Hendrik Eilers, gevangengenomen.
Na een kort vuurgevecht, waarbij de oudste
zoon sneuvelde, werd de vorst met zijn ge
volg door Eilers naar Makassar vervoerd. Daar
werd Lapawawoi veroordeeld tot levens
lange verbanning naar Java. Bij het afscheid
overhandigde de vorst aan Eilers de bezittin
gen van zijn gesneuvelde zoon - een kris, een
draagband voor de kris en een songko (een
kleine hoed) - als dank voor het sparen van
zijn eigen leven en dat van het merendeel
van zijn gevolg. De voorwerpen zijn hon
derd jaar door Eilers en zijn nakomelingen
bewaard, totdat die ze in 2005 schonken aan
Museum Bronbeek.
In 2006 maakte Heleen een reis in de
voetsporen van haar overgrootvader met als
einddoel een bezoek aan de nakomeling van
Lapawawoi, Andi Mappasissi, in Watampone.
In vloeiend Nederlands vertelde Andi haar
over zijn voorvaderen en over het museum
dat hij in zijn huis ter ere van hen had opge
richt. Een officiële vorst kon hij nooit meer
worden na de soevereiniteitsoverdracht,
maar een vorstelijke uitstraling behield hij
altijd. Andi overleed in 2008.
Maar liefst twee jaar na het verschijnen van
haar verhaal in Moesson kreeg Heleen Pronk
een email van ene Willy van der Steen uit
Amersfoort. Zij schreef dat haar buurman,
Leo Borgelt, zo graag wilde weten of Andi
Mappasissi nog leefde. Leo kende Andi uit de
tijd waarin hij als dienstplichtig soldaat van
1948 tot 1950 in Makassar was. Via goog
le was Willy het artikel van Heleen Pronk
op het spoor gekomen. Leo Borgelt, dacht
Heleen, die naam ken ik! In de filmopname
die gemaakt is van haar gesprek met Andi
vertelde hij dat hij in Nederland een goede
vriend heeft, Leo Borgelt in Amersfoort. Een
afspraak met Leo is snel gemaakt.
Leo leerde Andi kennen op de boulevard van
Makassar, vertelt hij. 'Daar was ik om naar
het ondergaan van de zon te kijken, dat is
een fascinerend gezicht en duurt maar vijf
minuten. Op een gegeven moment werd ik
door Andi aangesproken en zo is ons contact
begonnen. Hij moest de volgende dag met
het vliegtuig naar Java om zijn vader te
bezoeken. Veertien dagen zou hij wegblijven,
maar na twee dagen kreeg ik een telegram
met de tekst ik kom terug, dus kennelijk zag
hij iets in me. Toen wist ik nog niet dat hij
getrouwd was en kinderen had; dat hoorde
februari 2016 39
Moesson #8 februari 2016.indd 39
26-01-16 13:13
