2015.:
1967.;
1976.:
1983.'
1939.'
1989.;
PERSOONLIJK
"Foto's
'Ik werd hijgend wakker.
■Ik zeg: ik voel me heel
raar joh, zonder adem, zonder zuurstof. Het
lijkt wel of ik over moet geven. Zegt m'n
broer: Kom, Willem, ik help je wel naar het
toilet. En boem, ik val bewusteloos. Ik hoor
allemaal paniek om me heen en ik denk nog:
ik moet erbij blijven. Vijf dagen later werd
ik wakker. Allemaal slangetjes. Mijn twee
dochters huilen: O papa, je bent er nog. We
moesten zaterdag afscheid van je nemen in
de familiekamer.' Dat was 2 januari 2015. Pas
vorige week kreeg Willem Jonkman van zijn
cardioloog het groene licht dat hij weer 100
procent is. Het afgelopen jaar heeft hij niks
gedaan, maar in juli is hij zijn vriendin Elke
weer gaan trainen voor een competitie eind
dit jaar.
Voor bodybuilders zijn die
■jaren zeventig en tach
tig gouden tijden, bekijk de orgastische
documentaire Pumping Iron maar. ('It's as
satisfying to me as coming is, you know?'
zegt Schwarzenegger.) De broertjes Jonk
man openen in 1976 hun eerste sportschool.
Maar in 1980 besluit Albert zich fulltime te
storten op zijn restaurant Kantjil de Tijger.
Datzelfde jaar start Willem zijn legendari
sche Muscle Fitness aan de Boekhorst
straat. 'Zo'n gym daar zaten we allemaal
met dezelfde motivatie. Het was one family.
Stonden we elkaar op te wachten: Wat ga
jij trainen vandaag? Kom, kom, we doen het
samen. Die trainingsenergie was zo compact
en eng; iedereen ging vooruit. Je zat allemaal
in dezelfde lift weetjewel. Thuiskomen, dat
was slapen. Je zat de hele dag in de gym. Eer
dat ik dan naar huis ging, even nalullen, was
het twaalf uur. Thuis naar bed toe, want je
moest weer vroeg op.'
Terwijl de twintigjarige
1 Arnold Schwarzenegger in
Londen wordt bekroond tot jongste Mister
Universe aller tijden, trainen in Den Haag
twee Indische broertjes met emmertjes
zand. De Colden Age of Bodybuilding moet
nog aanbreken, maar gelukkig wonen de
twee oudste zussen van Willem Jonkman in
Californië en zij sturen hem de postorderfol
ders van Charles Atlas door (Let me prove in
7 days that I can make YOU a new man!). 'Ik
had een neef, daar keek ik als klein jongetje
heel erg tegenop. Tjennie noemden we hem,
maar hij heette eigenlijk Eugène Wijnkamp.
Hij was heel gespierd. Dat wilde ik ook. Dus
ik begon samen met mijn broer Albert te
sporten. Eerst wielrennen. Maar ik merkte al
snel dat ik meer iemand was van de explo
sieve kracht. Toen zijn we gaan boksen. En
gewichtheffen. Maar je had nog bijna niks in
Nederland, dus dat deden we met emmertjes
zand. In de folders van Charles Atlas stond
alles over bodybuilding en over voeding. Dat
was al diepgaand. Dat was in 1967, ik was 14.'
'Bodybuilding deed ik
1 voor mezelf, het was iets
persoonlijks. Maar toen zeiden de jongens
die wedstrijden deden: Joh, Willem, waar
om doe je niet mee, man? Maar dat is een
commitment aangaan. Je moet dan aan het
totale pakket werken: ook die kuiten! Want
daar had ik een bloedhekel aan. Maar als ik
eenmaal meedoe, dan neem ik ook geen ge
noegen met tweede of derde plaats.' In 1983
werd Willem Jonkman Mister Holland. Hij
behield de titel vier jaar op rij en staat inter
nationaal in de top drie. 'Ik ben nooit in mijn
wedstrijdtijd een ijdel mens geweest, dat ik
op de foto wilde. Net als met die bekers. Nu
staat iedereen gelijk foto's te maken met
z'n smartfoontje. Af en toe denk ik wel: is
jammer, hoor. Alles is vergaan. Ja, dat waren
mooie tijden.'
'Voor mijn vader was Indië
1 het paradijs. En toen ont
moette hij er ook nog eens de liefde van zijn
leven: mijn moeder. Ze trouwden in 1939.
Mijn moeder bracht de oorlog door in een
jappenkamp met mijn twee oudste zussen.
Mijn vader was krijgsgevangene. Ik heb
pas nog een lijst gezien waar zijn naam op
stond: sergeant J. Jonkman. Nou, dat deed
me wel wat. We zijn in 1950 naar Nederland
gekomen, belandden eerst in Brabant en
vertrokken later naar Den Haag. Als kind
maakte ik de nachtmerries van mijn vader
mee. We werden wakker van zijn geschreeuw
's nachts. Dan ga je toch kijken en zagen we
hem met zijn gezicht - helemaal bezweet.
En dan zei mijn moeder: Stil maar, jongens,
ga maar slapen, het komt door de oorlog. Zij
ving alles op, hè? Mijn vader begon pas na
haar dood stukje bij beetje te vertellen over
zijn ervaringen. Hij heeft haar nog negen jaar
overleefd.'
'Het klonk te mooi om waar
ite zijn. Ik heb iedereen
gebeld, maar dacht: ik geloof het pas als ik
de tickets in de bus heb. Meneer Pawi uit
Surabaya heeft ons naar Indonesië gehaald.
Alle bodybuilders met een Indische ach
tergrond. En het waren er veel in die tijd:
Juliette Bergman, Ina Lopulissa, Edward Boef,
de broertjes Smith uit Amersfoort, Winnie de
Vries. Ik kwam thuis. Dat in- en uitademen!
Ik zeg: Jongens, allemaal je horloges af. We
kijken wel naar de zon. Soedah, geen stress.
Ik praatte een beetje Maleis, kende alle
gerechten. De warmte die we toen gevoeld
hebben: die mensen in de kampong gaven
ons hun laatste cola. In Jakarta was een
enorme show georganiseerd met veel pracht
en praal en wij als gladiatoren met Cleopatra.
De seminars en shows die we deden waren
allemaal voor rijke Chinezen. Zij huurden ons
in en waren verantwoordelijk voor hotel en
voeding. Op een dag vroegen ze: What do
you want to do? En het was heet. Dus wij:
We wanna swim. Allemaal taxietjes, gingen
we naar een zwembad van Olympische
afmetingen. Werd iedereen dat zwembad
uitgejaagd! Met die Pawi ook, we hadden
allemaal een baboe voor de deur liggen. En
dan hoorde je wat ze verdienden. Schandalig.
Ja, dat is de andere kant. Maar ik voelde me
heel senang, vond het waardeloos om weer
naar huis te gaan. Ook omdat ik het aanbod
kreeg om in Indonesië de mooiste gyms te
runnen. Maar mijn vrouw was net zwanger
38 Moesson
Moesson #9 maart 2016.indd 38
23-02-16 15:52
