geen enkele plaatopname uit die
koloniale tijd bewaard gebleven is'
'loukTvan is
aan ramp ontkomen
'De Indische jazz is een stille geschiedenis omdat
saarasftiw»
SiSss;
HET JAAR 1937
Ik weet wat Ccx de Groot voelt, maar--_
jw »-fïftsSSt,aS«!
daarna als final touch in in de geheimen van
het vertolken van het werk van Beethoven en
Chopin.
ZINGEND ZUSJE
De familie keerde na drieënhalf jaar geïnspi
reerd terug naar Malang, want ook vader en
moeder hadden hun voordeel gedaan met het
verblijf aldaar: hij als volleerd violist en zij als
gediplomeerd couturière. Helaas bleek voor
Lud al snel dat werken als concertpianist van
zeventien jaar met modern Frans repertoire
vrijwel onmogelijk was. In de pers werd zelfs
gesuggereerd dat hij als Indische jongen door
Nederlandse beroepskrachten werd tegenge
werkt. Hij kwam ermee in de plaat-
(Van onze verst
Tarenlane is concert-pianist Louis van Zele
Jeen vleugellamme pechvogel
zeker boven zijn geboorteland zweefde. En toen
wi door eigen wilskracht opnieuw had leren
vliegen moest hij vluchten voor de politieke
vraaUucht van de Indonesische aremL Hj
vluchtte naar Nederland cn belandde na
Viucnue ii«<" vrouw
artistieke omzwervingen
i achter. -
een toekomst, die
rvingen mei
Breda.Nóóit meer reizen, maar bekomen van de
door6'^cCellSrngen werd afgekapt tot
aan de wortel.
Soms voel ik me vierhonderd en zestig jaar,
F»w«*
apart», zegt Van Zele. En dan heeft hij zijn eig
leeftijd met tien vermenigvuldigd...
Italiaan Joseph Accomasso en in 1926. voor
talriike werken resulteerden.
LUB VAN ZELE: opnieuw
wonderkind I z^n^maaT het "luktegeweest kan dalThaar dShtader op-|
podium kon hy echter nooit meec ®?e™ew5lsiterl vioeien. Maar nóóit meer Jg
Hij beëindigde zijn 'Wdies W Y?|r3 betreden. -
iTlfte FJ vtr mtn|k|kg
wlSle in Chopin en van Beet-i ïeWorden. Ze heelt net als. ik
selijke krant en De Malanger schreef hierover:
'hoge aspiraties werden de bodem ingeslagen,
dromen van het bereiken van hoogtepunten,
idealen, ze vervlogen als ijdele illusies. Een
nieuw ritme leren, de maat verkrachten werd
de nieuwe obsessie.' Daarmee werd de toen
populaire, maar door serieuze musici versma
de jazz bedoeld, waarin Van Zele de komende
jaren noodgedwongen zijn heil moest zoeken
om een bestaan op te bouwen, onder meer
als pianist bij de stomme film in de bioscoop.
Toch slaagde hij er ook in het klassieke
element op de voorgrond te plaatsen met
lezingen over Chopin en pianosolo recitals.
Later ontwikkelde hij zich in Oost-Java tot een
zeer veelzijdig musicus, en speelde
een hoofdrol in het culturele leven
van Malang en Soerabaja. Hij
bewoog zich daarbij zowel op het
terrein van de klassieke muziek
als de jazz. In de Japanse tijd wist
de hele familie Van Zele buiten
de kampen te blijven. Lud kreeg
een baan (met rode band) bij
Radio Soerabaja. Problemen met
zijn handen - een verlamming
en een infectie - maakten in
die periode een einde aan zijn
j loopbaan als concertpianist. Zijn
vrouw Dany Baerts, met wie hij
I in 1943 trouwde, sleepte hem
door die moeilijke periode heen.
Met veel doorzettingsvermogen
wist hij desalniettemin opnieuw
een redelijke techniek op te
bouwen. Na de oorlog leek Lud
zich gezien de advertenties
in de kranten voornamelijk te
richten op iazz en dansmuziek
inwijaae in y
hovens werk.
gaatóheid stuitte op een muur van
r,"0eS?«T hieroverHoge _asp|™-
heeft artiestenbloea
opnieuw
met programma's voor de strijdkrachten, voor
de radio met zijn zingende zusje Lilly, en als
pianist met zijn Radio-Sextet, zijn Swingtet
en in het Luxor Welfare Cabaret. Tevens werd
hij dirigent van het Radio Omroeporkest
van Soerabaja. In 1950 vertrok hij als zovele
Nederlanders uit Indië om in Nederland een
nieuw bestaan op te bouwen. Als gevolg van
een fataal auto-ongeluk werd Lud niet ouder
dan 63 jaar. Zijn muzikale nalatenschap werd
liefdevol en uiteindelijk goed opgeborgen op
een Haagse zolder.
OP ZOLDER
Gelukkig vond ik die zolder, in Den Haag nota
bene, mijn woonplaats. Na enige navraag over
nazaten van Lud kwam ik namelijk terecht
bij zijn neef Mark Boon, de zoon van Lilian
Ducelle, die 'boven' ging zoeken en in het bezit
bleek van het manuscript. Hij heeft de met de
hand geschreven partituur gescand en naar
me opgestuurd. Geweldig om een dergelijke
bijzondere compositie in handen te krijgen,
temeer daar ik pianist ben en het stuk zelf
kan bekijken en instuderen. Zomaar van blad
te spelen was lastig, niet alleen vanwege de
kleine nootjes van het handschrift, maar ook
door de vele virtuoze passages, de swing bas,
en het pittige tempo. De diverse jazz thema's
zijn geïnspireerd op Broadway filmmuziek in
de stijl van de swing era. In het eerste deel
bijvoorbeeld horen we een thema dat sterk
doet denken aan de song 'Oh, Lady be good'
van George Gershwin. Er is trouwens sterke
gelijkenis met diens 'Rhapsody in Blue'. Of is
het zelfs bedoeld als een eerbetoon aan de
jazz componist in verband met diens overlij
den op 11 juli 1937?
Op het Tong Tong Festival heb ik ter afsluiting
MnPQQnn MR nn\/pmhpr inHH AA
