J
Ogen van Surabaya
EEN INDISCHE COMING OUT
0
1 Ogen van Surabaya:
20 voorstellingen
i nog t/m 3 december, zie
www.theaterzeelandia.nl
voor de speellijst.
DOOR DEWI DE NIJS BIK
Is ze Zeeuws, Zweeds, Frans of Indisch? Tien
jaar geleden kwam Anna Rottier er achter dat
ze Indisch bloed heeft. De voorstelling Ogen
van Surabaya is gebaseerd op haar eigen
ervaringen: 'Het voelt overal alsof ik op een
soort tussenstation ben.'
Anna Rottier (1970) is actrice, schrijver, verta
ler en regisseur. Ze groeide op in Rotterdam.
Haar vader werkte als scheepsarts bij de
marine toen hij haar moeder leerde kennen,
een Zweedse. Anna werd als kind aangestoken
door haar moeders liefde voor Zweden. 'Mijn
moeder had het altijd over haar geboorteland.
Steeds hield ik mij als kind voor om op mijn
18e naar Zweden te verhuizen, maar toen het
eenmaal zover was vertrok ik naar Parijs, van
wege mijn Frans klinkende achternaam.'
Indisch bloed
De zoektocht naar haar culturele identiteit
was voor Anna altijd al een thema in haar
leven. Des te groter was de verrassing toen
ze ontdekte dat ze Indisch bloed heeft. In het
toneelstuk vertelt het personage Lotte (ge
speeld door Anna zelf) hoe ze daar per toeval
achter komt. Wanneer Lotte ziek wordt en een
bloedtest doet, wordt er aan de test afgelezen
dat ze Indisch bloed heeft. Het is geïnspireerd
op de realiteit, vertelt Anna, zo heeft een nicht
van haar vader daadwerkelijk een bloedtest
gedaan waar dit resultaat uitkwam. Er ging
weliswaar nog een verhaal aan vooraf, dat
niet in het toneelstuk is verwerkt. 'De bekende
schrijver N.W. Hofstede was de echtgenoot
van tante Mies, zusje van mijn opa', vertelt ze.
'Hij schrijft in zijn boek De slaven van Rokuban
dat hij een Indische vrouw had, mijn tante Mies
dus. Tante Mies Indisch? Dat kwam voor ons
volledig als een verrassing.'
Anna kwam er samen met haar familie achter
dat haar overgrootmoeder, de oma van haar
vader, Indisch was. 'Mijn overgrootmoeder is
waarschijnlijk voortgekomen uit een relatie
tussen een Nederlander die een onderne
ming had bij Surabaya en een njai. Over deze
Indonesische vrouw is niets bekend. Ze is vlak
na de geboorte van mijn overgrootmoeder
verdwenen.' Toen Anna's overgrootmoeder
zes was, werd zij door haar stiefmoeder - de
nieuwe vrouw van haar vader - naar een
kostschool in Diekirch in Luxemburg gebracht,
waar ze de Europese opvoeding moest door
lopen. Op haar 18e is ze teruggegaan naar
Indonesië om in haar vaders schoenenwinkel
te werken, in Surabaya. Later kwam zij naar
Zeeland waar ze trouwde met mijn overgroot
vader'
Eyes from Surabaya
'Ik vond vroeger mijn familie er altijd een beetje
apart uitzien', vertelt Anna, 'toch heb ik nooit
gedacht dat ik Indisch bloed had. De Zeeuwen
hebben ook donker haar en donkere ogen, dacht
ik. Honderd jaar lang is de identiteit van mijn
overgrootmoeder verzwegen. Ze praatte er ook
niet over met mijn vader - haar kleinzoon - met
wie ze een heel hechte band had.'
Een jaar geleden ging Anna naar Indonesië.
'Toen ik in Yogyakarta op een markt was waar
batik en zilver werd verkocht, liet een kunstenaar
mij zijn producten zien. We raakten aan de praat
en opeens vroeg hij hoe het met mijn Indone
sische wortels zat. Waarom stelde hij mij die
vraag? Ik zag er min of meer uit als een toerist,
in elk geval veel te blank voor een Indonesische.
"You have eyes from Surabaya", antwoordde hij.
Surabaya, de plek waar mijn overgrootmoeder
geboren is! Ik viel van mijn stoel. Dat zou de titel
worden van mijn toneelstuk.'
Met haar verhaal wil Anna mensen de ogen
openen. 'Ik hoop dat bezoekers door Ogen van
Surabaya zichzelf de vraag gaan stellen waar zij
eigenlijk vandaan komen, en dat het een andere
blik werpt op de geschiedenis van volksverhui
zingen of de huidige vluchtelingencrisis. Ik hoop
dat het bijdraagt aan begrip en tolerantie. Want
hoe ben jij hier eigenlijk binnengekomen?'
08 I MOESSON
Mnoccnn itft nrn/emher inrlrl ft
26.10.16 1300
