ÖJL aan Je tjawró
COLUMN
f""
Deze
maand een
gouwe ouwe
van Jack
Poirrié
'Sm
Poirrié's Perikelen rnÊÊÊk
Een huishoudelijk apparaat repareren kunnen ze tegen
woordig niet meer, kapotte onderdelen vervangen wel.
Maar dan moet je wel voorrijkosten betalen en is de
rekening inclusief btw zó hoog dat je beter een nieuw
apparaat kunt kopen. En waag het niet te improviseren,
want dan beschuldigen ze je van broodroof.
De moderne mens kan zich niet meer behelpen. Ingehaald
door de in ijl tempo voortsnellende techniek heeft hij zijn
zelfreddend vermogen verloren en is hij afgezakt tot het
niveau van totale machteloosheid. Het nageslacht zal
daar niet dankbaar voor zijn en maar al te vaak terug
denken aan opa's verhalen over de vindingrijkheid van
zijn generatie. Toen wij eind jaren vijftig voor het eerst
am Rhein kampeerden, was alles wat we bij ons hadden
zelfgemaakt, gevonden of geleend van de Koninklijke
Landmacht. Nel en ik sliepen in een soort tipi en de kinde
ren lagen met militaire slaapzakken in een PSU-puptentje.
Gevorkte takken of tjabangs dienden als ophanghaken.
De voorstoelen en achterbank van onze Morris Minor 1947
occasion dienden als kampeerzitje, de
achterbak zat vol legerrantsoenen
en de imperiaal fungeerde als
afdruiprek. Als je daar nu mee
aankomt, schoppen ze je van
de camping af.
Wie ook altijd goed zijn
geweest in het improvi
seren, maar vooral in het
verfijnen van andermans
producten of uitvindin
gen, zijn de Japanners.
Dat mogen we niet
vergeten. Een van de
nuttigste dingen die
ze ons schonken voordat ze de wereld overspoelden met
hun auto's, motorfietsen en elektronische speeltjes, is de
tjawet. Dit waarschijnlijk van de oud-Egyptische werkdoek
voor geronselde piramidebouwers afgekeken kledingstuk,
heet in het Nederlands schaamlap en bestaat uit een
koord of kolor waaraan in het midden een langwerpige
lap is gestikt. Lengte van lap en kolor hangen af van de
buikomvang van de drager. Behalve bij ons tawanans, wij
zaten allemaal in de buurt van de 35 centimeter. Bijzon
der handig is dat de tjawet geen specifieke binnen- en
buitenkant heeft, en dus weinig onderhoud behoeft. Bij
besmeuring gewoon omdraaien. Het 'aantrekken' gaat als
volgt: houd de tjawet op heuphoogte achter het lichaam
en strik (niet knoop) de kolor in de buurt van de navel
vast. Haal de lap tussen de benen door naar voren en naar
boven, vouw hem achterlangs over de kolor en drapeer het
uiteinde over de schaamstreek. Makkelijker kan niet. Menig
ex-tawanan zal ook beamen dat we tegen het einde van de
oorlog in ons hemd hadden gestaan als de tjawet er niet
was geweest. Ik zou tenminste niet weten hoe ik me in het
openbaar had moeten vertonen zonder tjawet. Van mijn
garderobe, bestaand uit een mouwloos vliegerjack zonder
kraag en rits, een katokpendek, een onderhemd en een
tjawet, was alleen de laatste in goede staat. En schoon,
wat de Goenoeng Bohong corveeër die de voorhang van
zijn tjawet als snotlap placht te gebruiken, niet kon zeg
gen. Maar die viespeuk kreeg zijn trekken thuis toen hij het
weer deed, terwijl we bij de spoorbomen voor het Militair
Hospitaal stonden te wachten tot de trein van Padelarang
voorbij was. Trok iemand zijn kolor los. Waren we wel
jongens onder mekaar, maar stond hij daar toch mooi voor
joker. En die treinpassagiers maar juichen en joelen. Er
liepen in die tijd rare figuren in tjawet rond, en dat waren
lang niet alleen Japanners.
Jack Poirrié werd geboren in Batoeradja en woont sinds 1951 in Nederland.
Elke maand schrijft Jack Poirrié in Moesson over zijn perikelen.
yP"-L
'<V£L;
MAART 17
Moesson #9 maart 2017.indd 17
21-02-17 15:35
