Mooi Indië
Uit de kunst
In Scheveningen, midden jaren '50, verza
melde ik plaatjes van Indische schilderijen en
plakte die in mijn schoolagenda. Waarschijn
lijk uit een gevoel van heimwee. Afbeeldin
gen van Balinese danseressen hadden mijn
voorkeur. Toen ik in 1965 naar Amsterdam
verhuisde, heb ik enkele lessen Balinese dans
gevolgd van een professionele danser. Ik
sloot me aan bij de dansgroep Ramayana en
trad daarmee op in diverse kleine theaters.
Als beginnend kunsthandelaar midden jaren
'70, bezocht ik veilingen en kwam tot de
ontdekking dat de plaatjes die ik destijds
verzamelde, foto's waren van schilderijen van
kunstenaars als Willem Gerard Hofker en Le
Mayeur de Merprès. Deze schilderijen gingen
toen voor betrekkelijk weinig geld van de
hand. Ik voorspelde toen al dat Indische schil
derijen het later zouden gaan maken, want
de economie in Indonesië ontwikkelde zich
gestaag en daar zaten de collectioneurs.
Ik moest echter een keuze maken: Jugendstil
en art deco fascineerden me mateloos en ik
begon naam te maken als kunsthandelaar
gespecialiseerd in die stijlen.
Nu, op mijn 74e, maak ik een inhaalslag. Sinds
kort ben ik adviseur Indische schilderijen en
kunstnijverheid van het Venduehuis in Den
Haag. Het afgebeelde schilderij is één van
de werken die via mijn bemiddeling op de
komende halfjaarlijkse veiling in mei te koop
wordt aangeboden. Het is gemaakt door Leo
Eland (1884-1951); bij uitstek een schilder van
de zogenoemde Mooi Indië-stijl. Dat zijn schil
derijen met een natuurgetrouwe voorstelling
van het Indische landschap in een romantische
stijl. Toch valt dit afgebeelde schilderij
van een zonsondergang buiten dat genre.
Dat komt door het gebruik van de verschil
lende tinten blauw, dat vervreemdend werkt.
Alleen aan het huisje en de bomen is Indië te
herkennen: het is een symbolistisch landschap,
verdroomd en mystiek. Leo Eland, die in Sa-
latiga op Java werd geboren, was autodidact
en kreeg adviezen van de schilder Carel Dake
jr. Eland werkte in Indië, Amerika, Marokko en
Frans Leidelmeijer bespreekt iedere maand
kunst die is ontstaan uit
Europese en Indische kruisbestuiving.
Amsterdam. Vanaf 1936 tot aan zijn dood
in 1952 woonde hij in Den Haag. In deze
periode was de vroegere bezitter van dit
schilderij bevriend met de schilder en heeft
hem financieel gesteund.
MAART 23
Moesson #9 maart 2017.indd 23
21-02-17 15:35
