'Als de orchideeën
bloeien, kom dan toch
terug bij mij.
Nogmaals wil ik met je
wezen, zoveel leed is
dan voorbij.'
HET JAAR 1967
REÜNIE
een ambtenaar bekend met de Toegoenese
gemeenschap naar Suriname om poolshoogte
te nemen, plus nog iemand voor de dagelijkse
landbouwkundige leiding op de plantage.
Maar het mag niet baten; door de tegensla
gen is de Toegoenese spirit gebroken en de
In 2017 is het 50 jaar geleden dat de
groep Toegoenezen vanuit Suriname
definitief terugkeerde naar Nederland.
Om dit te vieren is er op 17 juni 2017
een reünie in De Voorhof in Westerbork,
waar de Toegoenezen in 1962 voor het
eerst aankwamen. Meer informatie over
aanmelden of een donatie aan de reünie:
www.toegoe.nl.
regering acht verdere investeringen nutteloos.
In oktober en november 1967 komen 148
Toegoenezen weer terug naar Nederland, een
enkeling kiest er voor in Suriname te blijven.
Inmiddels hebben ze hun Nederlanderschap
ontvangen en zijn ze geen stateloos burger
meer. De gezinnen worden verspreid over
Nederland gehuisvest, in Apeldoorn, Deventer,
Zevenaar, Enschede, Zutphen, Hoogeveen,
Groningen, Hattem en Amsterdam. Na eeuwen
valt de gemeenschap uiteen. Op z'n 63ste is
dat nu wat Eddy Pendjol nog het meest mist,
die gemeenschapszin: 'Vroeger woonden we
in een dorp, iedereen kende iedereen. Behalve
door je ouders, werd je opgevoed door de
gemeenschap. Die bracht je normen en waar
den bij. Had je vissen gevangen, dan deelde je
die met mensen die het slechter hadden. Had
je kattenkwaad uitgehaald, dan kreeg je een
tik. Als je vervolgens ging klagen bij je vader,
moest je niet denken dat jij gelijk kreeg.' Eddy
heeft inmiddels twee kleinkinderen en die wil
hij zoveel mogelijk besef meegeven van wat
het betekent een Toegoenees te zijn. Daarom
is de aankomende reünie voor hem van groot
belang. Dit jaar is het precies vijftig jaar ge
leden dat de gezinnen definitief in Nederland
neerstreken en dat zullen zij en al hun nazaten
samen vieren in Westerbork.
42 MOESSON
