Legong-
danseres
Uit de kunst
Dit beeldje van een Legong-danseres is
typerend voor de Balinese art deco stijl:
heel gestileerd en sprieterig van vorm.
Waar komt die vormgeving vandaan? Na de
verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog
waren westerse kunstenaars op zoek naar een
paradijs op aarde. Dat vonden ze op Bali, waar
de bevolking in harmonie leefde met hun ge
loof en de natuur. Ook de Mexicaanse schilder
Miguel Covarrubias kwam voor korte tijd naar
Bali om een boek over het eiland te schrijven.
Hij verzamelde Balinese kunst- en gebruiks
voorwerpen, waaronder lamaks] offerlopers
van gevlochten palmblad die tijdens festivi
teiten over de tempels worden gehangen. Het
centrale motief op die offerkleden was een
Tjili, een vereenvoudigde, geometrische vrou
wenfiguur die de rijstgodin Dewi Sri voorstelt.
Ze heeft een zandloper figuur, lange armen die
eindigen in waaiervormige handen met op het
hoofd een waaiervormige hoofdversiering. Tjili
betekent klein en leuk in het Balinees.
Covarrubias liet zich door zo'n Tjili inspireren
toen hij twee Legong-danseressen schilderde
met slanke, langgerekte, buigzame lijven en
lange armen, daarbij ook denkend aan de
verfijnde fysiek van de Balinezen zelf. Nadat
de beeldhouwer I Telegan bij Covarrubias het
schilderij met die Balinese danseressen gezien
had, sneed hij een beeld van een Legong
danseres in een vergelijkbare slanke, langge
rekte vorm. Dit beeld markeert het begin van
die nieuwe stijl en is te zien in het Puri Lukisan
museum in Ubud. Veel Balinese beeldhouwers
zouden al snel in die stijl werken, omdat ze die
bewonderden. Het beeld op de foto, gemaakt
door een anonieme houtsnijder, vertoont
de gelaatstrekken van beeldjes die voor de
Tweede Wereldoorlog zijn ontstaan, zoals de
schuinstaande ogen, de rechte neus en de
volle lippen. De Legong is een van de belang
rijkste dansen op Bali. Het is een sierlijke dans
met hoofd-, oog-, hand- en vingerbewegingen,
gekenmerkt door vrouwelijkheid en gratie.
Oorspronkelijk werd het door jonge meisjes
gedanst die de puberteit nog niet hadden
bereikt. Meestal wordt de Legong door drie
personen gedanst, twee prinsessen en een
hofdame.
Frans Leidelmeijer bespreekt iedere maand
kunst die is ontstaan uit
Europese en Indische kruisbestuiving.
DECEMBER I 27
Moesson #6 Hecomher 2017 CC18 \/2 inHH 27
23-11-17 0Q-24
