'ZELFS ALS HET
HUWELIJK VOORBIJ
IS, BLIJFT ER DE
HERINNERING.
MAAR VOORBIJ IS
WEL VOORBIJ'
De Balie sprak ze over de verhouding tussen
voormalige kolonie en voormalig moederland
in de termen van een huwelijk, net als onder
meer Rob Nieuwenhuys en Ellen Derksen voor
haar deden. Reden genoeg voor een gesprek
in Salihara.
In je Inleiding In De Balie vertelde je dat de ver
houding tussen Indonesië en Nederland als een
huwelijk is met alles wat daarbij komt kijken.
'Ik vind het van belang om voorbij de simpele
zwart-wit beelden te kijken. En dat we oog
krijgen voor de nuance. Dat is in een relatie
zoals een huwelijk ook zo. Het is niet alleen
allemaal jubel, maar ook niet alleen kommer
en kwel. Zoals ik in mijn inleiding in De Balie
probeerde te laten zien, zijn er constant mis
verstanden, gebruiken mensen soms dezelfde
woorden terwijl ze iets anders bedoelen en
verandert de relatie door de tijd. En soms
komt er een einde aan een relatie. Maar zelfs
als het huwelijk voorbij is, blijft er de herinne
ring. Maar voorbij is wel voorbij. Dus terugver
langen naar iets dat is geweest, is misschien
wel een leuk tijdverdrijf maar heeft uiteindelijk
weinig zin. Je kunt toch beter vooruit kijken
zonder het verleden te vergeten.'
Hoe zou dat vooruitkijken er volgens jou uit
moeten zien?
'In 2020 is het vijfenzeventig jaar geleden
dat de Tweede Wereldoorlog eindigde en
Indonesië onafhankelijk werd. Het zou mooi
zijn om te werken aan een plan en programma
over dat inwoners van Indonesië en Nederland
een gezamenlijke geschiedenis en erfenis met
elkaar delen, of ze dat nu leuk vinden of niet.
En dat we, ook de jongere generatie, ervan
bewust zijn dat die band bestaat en dat we
er ons in zouden moeten verdiepen, omdat
het ook betekenis geeft aan hoe we onze
toekomst zien. Daar wil ik me samen met
vrienden en relaties in Nederland de komende
jaren voor inzetten.'
Je laatste grote roman Bilangan Fu dateert van
2008. Ben je op dit moment bezig met nieuw
werk?
'Ja, maar dat moet tussen allerlei bedrijven
door (lacht). Wat ik de afgelopen jaren veel
heb gedaan, is om literatuur en filosofie bij een
groter publiek te brengen. Wanneer je bezig
bent met literatuur en filosofie bestaat altijd
het risico dat je dat vooral doet voor een be
perkte groep van hoger opgeleiden en in lite
ratuur geïnteresseerden. Daar is helemaal niets
mis mee, maar ik heb de afgelopen tijd ook
de behoefte gehad om op een andere manier
met literatuur en filosofie om te gaan. Zo geef
ik nu in de zomer een tienweekse schrijfcursus
en organiseer ik in de oneven jaren de literaire
biënnale van Salihara, die overigens vanaf dit
jaar een bredere opzet heeft gekregen.'
Hoe ziet een schrijfcursus van Ayu Utami er uit
en wie doen er aan mee?
'In de cursus die ik geef, komen verschillende
aspecten aan bod. Natuurlijk de technische
kanten van het schrijverschap, maar het gaat
me ook vooral om de deelnemers inzicht te
geven in hun eigen creativiteit. De cursus is
voor iedereen vanaf een jaar of 15 en ik zie
een heel breed palet van deelnemers langs
komen; van huisvrouwen, studenten, ambte
naren en aspirant schrijvers tot journalisten
22 MOESSON
Moesson #7 januari 2018 KOPIE2.indd 22
23-12-17 15:23