'EEN GO-JEK
SCOOTERTAXI IS
OP TE ROEPEN VIA
EEN APP OP JE
MOBIEL'
door dwangarbeiders werd geklaard. Zeker
twaalfduizend van hen verloren hierbij hun
leven. Complete gemeenschappen langs de
weg verloren hun kostwinnaars, leden honger
en raakten getraumatiseerd door het met de
dwangarbeid gepaard gaande geweld.
Verkeersinfarct
Op dit moment is Indonesië het land waar
reizigers in de grote steden met regelmaat te
maken hebben met verkeersinfarcten. Jakarta
en Surabaya behoren tot de top tien-steden
met het drukste verkeer. Behalve stress heeft
ook een aanzienlijk deel van de bevolking last
van gezondheidsproblemen die te maken heb
ben met een slechte luchtkwaliteit. Maar het
is ook het land dat in korte tijd een uitgebreid
netwerk van tol-snelwegen wist te realise
ren. Met name op Java en in mindere mate
op Sumatra en Kalimantan waar de reiziger
ook met moeilijk begaanbare bergwegen en
vele rivieren te maken heeft die maar op een
beperkt aantal plekken overgestoken kunnen
worden. Er werd nog meer gerealiseerd. Zo
kwam in 2009 de bijna 5,5 kilometer lange
Suramadu-brug tussen Surabaya op Java en
Bangkalan op Madura in gereedheid. Wellicht
aangemoedigd door deze prestatie pakt de In
donesische overheid met regelmaat ook weer
het stoute plan op om een brug over de Straat
Soenda, Selat Sunda, tussen Java en Sumatra,
aan te leggen. De technische mogelijkheden
bestaan, maar of het miljardenproject er daad
werkelijk komt, is nog maar de vraag. Er moet
immers een overbrugging van dertig kilometer
gerealiseerd worden.
In de grote steden bestaan tal van transport
mogelijkheden: privéauto's, stadsbussen - in
Jakarta het TransJakarta busbanensysteem,
driewielige en vooral luidruchtige bajaj, angkot
- minibusjes - die vaste routes in de stad rijden
en ontelbare motoren en scooters die behen
dig tussen het overige verkeer, of desnoods
over het trottoir, hun weg vinden. Deze gemo
toriseerde tweewielers zijn nog altijd groeiend
in aantal. Niet zo verwonderlijk, want je kunt
er opstoppingen en files mee ontwijken. Het is
dan ook moeilijk om deze reizigers over te ha
len met het, in sommige gevallen inefficiënte
en verhoudingsgewijs dure openbaar vervoer
te gaan. Motorrijden vraagt wel om enige
durf... Iedereen kent in zijn of haar familie wel
iemand die een valpartij heeft meegemaakt.
Kasih point
Een recenter fenomeen is de Go-Jek scooter
taxi die zich vooral op het vervoer over een
korte afstand richt. Het is een variant op de
ojek die vaak op strategische plaatsen - voor
supermarkten, kantoren of een station - staan.
Ojek hanteren geen vaste prijzen, wat maakt
dat een klant moet onderhandelen en in luttele
seconden de rijprestaties van de bestuurder
moet inschatten. Een Go-Jek daarentegen is
op te roepen via een app op je mobiel. De prijs
wordt vooraf bepaald, je krijgt een indicatie
van de wachttijd en de passagier kan op zijn
mobiel de waardering van anderen bekij
ken. De in het groen-zwart geklede Go-Jek
bestuurders bieden de klant een haarnetje
en een helm aan. Na afloop van de rit wordt
de passagier beleefd om punten gevraagd:
'jangan lupa kasih point'.
De geschiedenis van het spoor begon halver
wege de 19e eeuw met de NV Nederlandsch
Indische Spoorweg (NIS) en later de Staats-
Pak Arief heeft zijn zoveelste sigaret opge
stoken. Het zal niet lang meer duren, voordat
hij aan boord van de inmiddels aangemeerde
KM Umsini kan gaan. Bij een eettentje heeft
hij wat snacks gekocht. 'Voor de eerste uren.
Ik vermaak me aan boord met eten, luieren en
ngobrol.' Voor hem is het tripje naar Makassar
de gewoonste zaak van de wereld. Toch is
het bijzonder dat een land met een opper
vlakte van 2 miljoen vierkante kilometer, een
bevolking van 260 miljoen zielen (het op drie
na grootste land ter wereld) door een netwerk
van duizenden wegen, spoorlijnen, vaar- en
vliegroutes met elkaar is verbonden. Verkeer
en vervoer zijn bindmiddelen voor de natie. Of
niet pak Arief?
spoorwegen die lijnen op Java en Sumatra
aanlegde. De lijn Jakarta-Surabaya sprak
het meest tot de verbeelding. In 1894 was
de reistijd voor dit traject nog drie dagen in
totaal. Veertig jaar later was de reistijd dras
tisch verkort tot elf en een half uur. Bezoek
je een station als Kota in Jakarta, dan zou je
gezien het straatbeeld een mensenmassa in
de wachtruimtes en perrons verwachten. Het
tegendeel is waar. Er heerst doorgaans een
gemoedelijke drukte. De middenklasse kiest
liever voor de eigen auto of voor een goed
koop vliegticket. Toch treinen er op jaarbasis
in Indonesië nog steeds zo'n 200 miljoen
passagiers en wordt er 200 miljoen ton aan
vracht vervoerd. De Indonesische overheid wil
met name dat vrachtvervoer verder uitbreiden
door het verbeteren en uitbreiden van het
spoornet en de infrastructuur.
JANUARI 23
