I
'MIJN VADER
MOEST IEDERE
MORGEN DRIE MIJL
LOPEN NAAR
ZIJN BAAN ALS
AFWASSER. HIJ
WAS CONCIËRGE
EN MIJN MOEDER
SCHOONMAAK
STER.'
HET JAAR 1978
I
Was de opkomst van hardrock een reactie op
de populariteit van disco? Wie zal het zeggen.
'Le Freak' van Chic was in diezelfde tijd op
de radio, en een gitarist als Nile Rodgers
heeft evengoed school gemaakt. Maar daar
waar discomuziek stereotiep vrouwelijk van
aard was, steeds op- en heropgebouwd
vanuit verschillende discobreaks als circulaire
orgasmes, was hard rock stereotiep mannelijk:
recht-voor-zijn-raap, zo hard mogelijk, zo snel
mogelijk: drie minuten that's it. 'We both just
filled every hole possible. If there was a hole
we filled it', aldus Eddie tegen journaliste Deni-
se Quan tijdens het Smithsonian Event: What it
means to be American.
PASADENA
In 1962 vertrok het gezin Van Halen naar de
Verenigde Staten vanuit Nijmegen. Vader Jan
van Halen, klassiek geschoold musicus en
geboren en getogen in Amsterdam, had op
tournee in Indië hun Indische moeder Eugenie
van Beers ontmoet. Eugenie werd geboren
op 21 september 1914 in Rangkasbitoeng,
'along the riverbanks, like in a hut', zegt Eddie
over de behuizing van de Van Beers. Zonder
Max Havelaar zou het plaatsje voor altijd zijn
vergeten.
Het gezin Van Halen emigreert omdat hun
Indische moeder in Nederland als een twee
derangsburger wordt behandeld, vertellen de
broertjes tijdens een interview door bandge-
noot David Lee Roth in 2012. Maar in Amerika
begon het leven niet veel beter. 'It was rough',
geeft Eddie toe in gesprek met Denise Quan.
'Mijn vader moest iedere morgen drie mijl
lopen naar zijn baan als afwasser. Hij was
conciërge en mijn moeder schoonmaakster.'
Het gezin kwam met 75 gulden en een piano
aan en bewoonde één kamer in een huis dat ze
deelden met twee andere gezinnen. Ze sliepen
in één bed. Pas toen hun vader in het weekend
optredens kon regelen, ging het financieel
beter.
Op de gesegregeerde school in Pasadena wor
den de broertjes Van Halen, omdat ze geen
Engels spreken, geclassificeerd als minority
en dat voelen ze. Eddie: 'De witte kinderen
waren de pestkoppen. Ze verscheurden mijn
huiswerk en lieten me zandbakzand eten. Het
waren de zwarte kinderen die het voor me
opnamen. Mijn eerste vriendjes waren zwart.'
OPLEIDING
Vader Jan van Halen is zonder twijfel de
grote muzikale inspirator van zijn twee zoons
geweest. Moeder Eugenie hield er een streng
regime op na: 'Als je dan toch in je vaders
muzikale voetstappen treedt, zorg er dan wel
voor dat dat respectabel gebeurt en ga klas
siek piano studeren.'
In het genoemde interview met David Lee
Roth, legt oudere broer Alex een direct
verband tussen de koloniale positie van Indo's
en het belang dat zijn moeder altijd hechtte
aan een goede opleiding: 'Dat ze in Indonesië
een kantoorbaan had was een prestatie. In
een gekoloniseerd land bestaat een strikte
hiërarchie. Kolonialen bezaten en bepaalden
alles, dus ze had geluk dat ze die kantoorbaan
had en onder hen werkte. Voor haar was het
van levensbelang dat we een goede opleiding
kregen en onze mogelijkheden maximaal
benutten. Maar het allerbelangrijkste was je
opleiding.' Jeugdvriend en Van Halen-zanger
David Lee Roth herinnert zich dat Ma van
Halen in de beginjaren van de band de zweep
erop legde. 'Bij haar moest je je verantwoor
den: hoe laat gaan jullie weg, hoe laat komen
jullie thuis, hebben jullie je huiswerk af?'
Maar hoewel de broers Van Halen en David
Lee Roth een beetje lacherig doen over moe
ders muzikaliteit, blijkt zij na wat onderzoek
wel degelijk over muzikale roots te beschikken:
stamvader van moederskant is namelijk de
Italiaanse muzikant Paolo Mafficioli del Castel-
letto. Geboren in Italië omstreeks 1795, vertrok
hij naar Indië om er zijn fortuin te zoeken. Hij
stierf in Soerabaja in 1846. Alle generaties Maf
ficioli del Castelletto hadden verbintenissen
met inheemse vrouwen.
TAPPING
Eddie van Halen staat vooral bekend om zijn
tapping of two-hand tapping, waarbij je zowel
met je linker- als je rechterhand een toon kiest
én 'm speelt. Hoe? Door je vinger zo hard
tussen een fret te plaatsen dat je een snaar
bespeelt (hammer-on) en door je vinger ver
volgens zijwaarts van een snaar af te trekken,
zodat je 'm weer bespeelt (pull-off), aldus
Wikipedia. Als je dat met twee handen doet,
krijg je een stortvloed aan noten over je heen.
Natuurlijk zal een of andere wijsneus be
weren dat anderen al vóór Van Halen iets
gedaan hebben wat op tapping lijkt. En dat
klopt ook! Randy Resnick, Carlos Santana of
Larry Carlton bijvoorbeeld. Steve Hackett van
Genesis ging misschien wel het verste van
alle voorgangers. Eigenlijk hebben best veel
gitaristen de techniek ontdekt. Eddie heeft
dan ook nooit beweerd dat hij de uitvinder is.
'Maar', voegt hij daar wel aan toe, 'ik herinner
me nog wel het precieze moment toen ik het
in de vingers had. En daar komt bij dat ik nog
nooit iemand heb horen doen wat ik doe:
echte stukken muziek ermee maken.'
Hij werd op het idee gebracht, vertelde hij
een keer (in Guitar World), door Jimmy Page
van Led Zeppelin. Dat kan ik ook, dacht Eddie
bij zichzelf. Het contrast tussen wat hij zou
ontwikkelen en Page's solo op het nummer
'Heartbreaker' uit 1969 is groot. En je begrijpt
direct waarom Eddie er beroemd mee gewor
den is. Niemand is ooit op het idee gekomen
om de mogelijkheden van de techniek zo
JUNI 41
Moesson #11 juni 2018 V2.indd 41
25-05-18 13:59
