FILM
Jan Ruff-O'Herne was in 1992 de eerste westerse vrouw die getuigde
dat ze als 'troostmeisje' was misbruikt tijdens de Japanse bezetting
van Azië. Haar kleindochter Ruby Challenger produceerde de korte
film Daily Bread waarin ze zelf haar grootmoeder speelt.
'Mij n oma is
onoverwinnelijk
DOOF MARJOLEIN VAN ASDONCK FOTOGRAFIICAROL RUFF
Toen in 1992 drie Koreaanse lotgenoten beslo
ten niet langer te zwijgen over wat hen was
aangedaan en gerechtigheid eisten, besloot Jan
Ruff-O'Herne (Bandoeng, 18 januari 1923) hen
te steunen met haar getuigenis over gedwon
gen prostitutie tijdens het International Public
Hearing on Japanese War Crimes in Tokyo in
1992. Haar twee dochters Eileen en Carol wisten
toen nog van niks. Twee jaar later verscheen
Jan's boek 50 Years of Silence en maakte haar
dochter Carol de gelijknamige documentaire.
Dit jaar was Jan's kleindochter Ruby Challen
ger (Melbourne, 31 maart 1987) de producent,
regisseur én hoofdrolspeelster van de korte film
Daily Bread. Een speelfilm is in de maak.
Herinner je je wanneer je voor het eerst hoorde
over wat jouw oma is overkomen?
'Ik was pas vijf toen Oma getuigde in Tokyo.
Mijn ouders waren bezorgd dat haar verhaal
mijn blik op seksuele relaties zou verstoren,
dus besloten ze me destijds niks over Oma's
ervaringen te vertellen. Ik weet niet precies
meer wat ik toen dacht dat er speelde, ik
besefte wel dat Oma iets groots en belangrijks
deed en dat hetgeen wat haar was overkomen
ernstig was. Ik herinner me dat ik toen ik een
jaar of acht, negen was en met mijn nicht
ergens wandelde, haar heb gevraagd wat ik
al vermoedde. Zij zei dat ze het eigenlijk niet
mocht vertellen, maar ja, Oma was verkracht.
Mijn ouders hebben me toen heel goed opge
vangen.'
Hoe heeft je oma's verhaal jouw leven beïn
vloed?
'Haar verhaal heeft op veel aspecten van mijn
leven impact gehad, maar niet negatief, al zou
je dat denken. Mijn ouders maakten in 1994 de
documentaire 50 Years of Silence over haar en
ik mocht mee naar Holland voor de opnames.
Mijn moeder heeft verschillende exposities van
haar schilderijen over Oma gehad; als er over
kunst werd gepraat, ging het dus ook over
mijn grootmoeder. Na haar getuigenis is mijn
oma 25 jaar zeer actief geweest als pleiter
voor vrouwenrechten tijdens oorlogen en
conflicten. Dat betekende veel reizen en veel
spreken in het openbaar. ABC tv maakte twee
afleveringen van Australian Story over haar.
Mijn moeder heeft Oma vooral geholpen met
het organisatorische deel van haar campagne,
dus als ze in Sidney sprak, waren wij er altijd
bij, en we hebben meegewerkt aan de ABC
tv-documentaire.
Dit klinkt natuurlijk allemaal vrij passief, en dat
was het ook voor mij als kind. Onze betrok
kenheid was altijd positief: uit onze liefde voor
Oma en onze trots haar te mogen ondersteu
nen op deze levensreis.'
AUGUSTUS 21
Moesson #2 augustus 2018.indd 21
25-07-18 15:19
