Jolanda: 'Deze visie helpt mij enorm bij mijn
werk. Ik moet ook met theorieën werken waar
ik zelf achter kan staan. Anders kan ik niet
schrijven. Erik Erikson deelt het leven in acht
fasen in, beginnend bij het kind. Die levensfa
sen heeft hij mooi, bijna poëtisch beschreven.
Ieder fase kent een uitdaging en een valkuil,
die hij transities noemt. In zijn visie is een trau
ma een transitie die niet goed is doorlopen.
Je komt pas goed in een volgende fase als je
de transitie van de vorige op de juiste wijze
afrondt. In mijn proefschrift onderzoek ik hoe
het narratieve, de verhalen, daarbij helpen.
Hoe belangrijk het is dat je emoties woorden
kunt geven. Of uitdrukt in kunstige expressies,
er zijn ook mensen die zich uiten in schilderij
en en gedichten. Het gaat erom dat je vorm
geeft, op welke wijze ook, aan de emotie die
het trauma heeft teweeggebracht, en door het
herbeleven kun je er vaak een plek aan geven.
En in dementia worden die emoties veel
rauwer, het decorum verdwijnt. Dan herleven
wij een werkelijkheid die is geweest. Vandaar
het rammelen aan deuren wat je soms hoort,
omdat mensen per se niet opgesloten willen
zijn. Of voedsel gaan verstoppen, vanwege
honger die ze hebben gekend. Dat zijn allemaal
herbelevingen, die daarmee te maken hebben.'
Terugkijken
'In de laatste levensfase wordt terugkijken
steeds belangrijker. Hoe belangrijk is dan de
mantelzorger, die dat mogelijk maakt. Het
materiële wordt in deze fase steeds minder
belangrijk. We noemen het wel eens: het oprui
men van de kasten. Alles wordt overzien, wat
niet meer nodig is, is verwerkt, kan opgeruimd.'
Ook in die laatste levensfase is er nog steeds
sprake van groei, of beter gezegd, van rijping,
groeien naar wijsheid. Het is goed dat deze
transitie er is, van het stoffelijke lichaam naar
het geestelijke, zoals Erikson dat uitdrukt. Iede
re mens zou deze moeten kunnen doormaken.
Maar voor een mantelzorger kan dat zwaar zijn.
Daarom moet ook deze zijn emoties kwijt kun
nen. Het is erg belangrijk dat zij ook gehoord
worden! De narratieve benadering kan daarbij
heel erg helpen.
Jolanda: 'Mantelzorgers kunnen de zorg vaak
niet volhouden, en het is ook zwaar te leven
met iemand die cognitief achteruit gaat. Als ze
zeggen: "Ik houd het nog wel twee jaar vol", dan
gaat het wel. Maar als je vraagt: "Houd u het nog
zes maanden vol?" en ze antwoorden, "Ja, zes
maanden red ik nog wel" - dan weet je al dat het
eigenlijk op is.
En dan is het ook nog zo, dat het voor man
telzorgers vaak moeilijk is om de zorg over te
geven. Daarom is Delen is helen zo belangrijk.
Dat gevoel van veiligheid dat er is. We hebben
net, afgelopen maand, met de eerste groep ge-
evalueerd. De deelnemers zijn zo enthousiast, ze
zeggen: "Het is echt helend geweest, het heeft
mij zoveel gebracht, het heeft me echt geholpen
om door te gaan."'
En ze willen ook helpen met nieuwe groepen.
Want, zegt Jolanda, 'om te kunnen helpen moet
je zelf ook een stukje geheeld zijn.'
Helpen om op een positieve manier terug te
kijken op het leven, in die ontwikkeling naar het
geestelijk lichaam.
Dit artikel werd u aangeboden door Stichting
Nusantara Zorg.
PATRIA
Ceintuurbaan 281
1402 HM Bussum
T 088 - 53 90 800
RUMAH MELATI
Raemdonckstraat 76
1336 AL Almere
T 088 - 53 90 800
RUMAH SAYA
Klein Hattem 34
7339 HJ Ugchelen
T 088 - 53 90 800
het beste uit Zoekt u voor uzelf of voor familie een Aziatisch-Indische mens. Bij Nusantara
twee werelden plek waar de verzorgers het leven en vindt u de gezelligheid en saamhorigheid
behoeften van ouderen echt kennen en van de Indische gemeenschap.
begrijpen? Zoekt u een thuis waar het Spontaniteit en gastvrijheid, 'net als
respect, de kwaliteit en het persoonlijk thuis', waar de familiesfeer duidelijk tot
aspect meetellen? uitdrukking komt.
U VINDT DIT IN ONZE WOONZORG- U ruikt, proeft, voelt en hoort het
EN VERPLEEGHUISCENTRA voormalig Nederlands-Indië, die
Wij leveren professionele intramurale- herinneringen van vroeger doen herleven.
en extramurale zorg vanuit de Indische Dit alles vindt u terug in de activiteiten
achtergrond en cultuur. Vanzelfsprekend die wij organiseren, zoals muziek-
op basis van persoonlijke invulling en dans-, kumpulan- en makan-activiteiten.
vrijheid om eigen keuzes te maken
voor uw dagindeling. Met aandacht
en ruimte voor herinneringen en BENT U GEÏNTERESSEERD?
activiteiten aan Nederlands-Indië. En als Bel ons op telefoonnummer
expertisecentrum zijn onze medische 088 - 53 90 800 of stuur een e-mail
kennis en verpleging helemaal afgestemd info@nusantara.nl.
op de cultuurspecifieke eigenheid van de
48 MOESSON
Moesson #3 september 2018.indd 48
