cT
ERFGOED
|i
'HOEVEEL
SLACHTOFFERS ER
PRECIES VIELEN
IN DE SLAG OM
AMBON, IS NIET MET
ZEKERHEID VAST TE
STELLEN'
Pillbox langs de weg in het dorp Amahusu
üi.
duister van de nacht sleepten Ambonse bur
gers het lijk toch weg en begroeven het met
eerbied.
Hoeveel slachtoffers er precies vielen in de
Slag om Ambon, is niet met zekerheid vast
te stellen. De officiële Japanse verliescijfers
melden aan eigen kant: 55 doden (waarvan 5
officieren), 135 gewonden, en vreemd genoeg
ook 1 dood paard en 4 gewonde paarden. De
Japanners telden aan geallieerde zijde: 340
doden (onder de Australiërs vielen volgens
geallieerde cijfers 324 doden, daaronder ook
de geëxecuteerde mannen). Er werden 2182
krijgsgevangenen gemaakt - 782 Australiërs,
334 Nederlanders en 1066 Indonesiërs. Een
groot aantal Indonesische krijgsgevangenen
was kennelijk al vrijgelaten, want bij deze
cijfers missen we nog 1200 man. Het cijfer zou
ook kunnen duiden op desertie, waarover in
de literatuur over het onderwerp soms sprake
is. Maar of dat werkelijk is gebeurd en om
hoeveel deserteurs het dan gaat, blijft duister.
Een groep van acht Australiërs wist per prauw
te ontsnappen en bereikte uiteindelijk hun
vaderland. De mannen die in krijgsgevangen
schap bleven, zouden worden verscheept naar
het eiland Hainan bij Vietnam. De omstandig
heden daar waren zo erbarmelijk dat velen er
het leven zouden laten.
Monumenten
De voor de hand liggende monumenten voor
al die mannen en die historische dagen die een
eind maakten aan driehonderd jaar Nederlands
bewind op de Molukken liggen er nu nog. Maar
niemand op Ambon lijkt dat in de pillboxen te
zien. Vele zijn voorgoed verdwenen, bijvoor
beeld de bunkertjes die direct langs de Baai
van Ambon stonden. Op de berg Serimau
beperken de weinige toeristen het bezoek tot
de watervullende heilige kruik. Zij klauteren
niet nog even door naar de verlaten pillbox
die op de top staat. Jammer, want het zijn met
name Molukse Nederlanders die in de meeste
gevallen een KNIL-achtergrond hebben. Zij en
hun aanhang vormen de grootste groep toe
risten op Ambon, gevolgd door Australiërs die
steevast de erebegraafplaats Tantui bezoeken.
Al die toeristen zullen vast interesse hebben
voor andere zaken die getuigen van de oorlog.
Maar nergens staat aangegeven waar die zijn
te vinden, noch beseffen Ambonezen de histo
rische en toeristische waarde. Zo staat aan de
weg in Amahusu een vrij gave pillbox waarin
ongetwijfeld Australische soldaten waren
gelegerd. Nu ligt die vol vuilnis.
MAART 43
